Хәлқара кәчүрүм тәшкилати адвокат җяң тйәнйоңға берилгән қамақ җазасини “адаләтсиз” дәп әйиблиди

Хәлқара кәчүрүм тәшкилати атақлиқ хитай кишилик һоқуқ адвокати җяң тйәнйоңға берилгән қамақ җазасини “адаләтсиз” дәп әйибләп, униң дәрһал шәртсиз қоюп берлишини тәләп қилди.

Хитайниң чаңша шәһәрлик оттура сот мәһкимиси сәйшәнбә күни җяң тйәнйоңни “һакимийәтни ағдурушқа қутратқулуқ қилиш” җинайити билән әйибләп 2 йиллиқ қамақ җазасиға һөкүм қилған иди. Хәлқара кәчүрүм баянатида мәркур органниң хоңкоңда турушлуқ тәтқиқатчиси вилям нийниң сөзни нәқил кәлтүрүп, “җяң тйәнйоң һечқандақ җинайәт өткүзмиди. Униң адаләтсиз сотлиниши хитай даилириниң хитайда кишилик һоқуқни җәсурлуқ билән қоғдаватқанларни системилиқ җазалаватқанлиқиниң йәнә бир мисали,” дегән.

Җяң тйәнйоң 2016‏-йили 11‏-айда чаңшада тутқун қилинған болуп, бу йил 1-айда униң еғир тән җазасиға учриғанлиқға даир хәвәрләр тарқалған иди. Җяң тйәнйоң буниңдин бурун 2012 -вә 2014‏-йили икки қетим тутқун қилинип қоюп берилгән. У илгири уйғурларға четишлиқ бәзи назук сиясий делоларниң ақлиғучи адвкатлиқини үстигә алған хитай адвокатлириниң бири иди. У хитай һөкүмитиниң уйғур районидики сияситини изчил тәнқид қилип кәлгән. Җяң тйәнйоң хитай даилириниң 2009‏-йили “5‏-июл вәқәси” дин кейин уйғур районида алаһидә сот коллигийәлирини қуруп, “5‏-июл вәқәси” дә тутқун қилинған уйғурларни кәң көләмлик сотлишини “хитай қанунлириға хлап” дәп әйиблигән. У, бу алаһидә сот коллигийәлири “қануни тәртипләрни қайрип қоюп, адаләтсиз һөкүм чиқириватиду,” дегән иди.

Хәлқара кәчүрүм тәшкилати баянатида “җяң тйәнйоңниң соти шүтүнләй номуссизлиқ” дәп әйибләп, униң аталмиш “җинайити” ни иқрар қилиши вә кәчүрүм сориши даириләр тәрипидин орунлаштурулған сиясий тиятир. Буниң ясап чиқилиш еһтималлиқи зор, дейилгән. Җяң тйәнйоң бу йил 8‏-айда ечилған бир қетимқлиқ сотта, өзиниң “җинайити” ни иқрар қилидиғанлиқини вә кәчүрүм сорайдиғанлиқини билдүргән. Униң соттики бу сөзи хитай ахбарат устилирида кәң тәшвиқ қилинған.