Yawropa parlaménti xitay qolgha alghan kishilik hoquq pa'aliyetchilirini qoyuwétishni telep qildi

Muxbirimiz eziz
2018.01.23

Wakaletsiz milletler teshkilatining tor bétidiki uchurlargha qarighanda 18-yanwar küni yawropa parlaménti mexsus qarar élip, xitay hökümitini qolgha alghan kishilik hoquq pa'aliyetchilirini derhal we shertsiz qoyup bérishke chaqirghan.

Qararnamide bu shexslerning söz erkinliki, diniy étiqad erkinliki hemde bashqa eqelliy kishilik hoquqliri mesilisini teshebbus qilghanliqi üchün ularning xitay türmisige mehkum bolghanliqi alahide tekitlen'gen. Shuning bilen birge bu insanlarning qolgha élinishi yalghuz xelq'ara qanunlarghila xilap bolup qalmastin, xitayning öz qanunlirighimu xilap ikenliki körsitilgen.

Qararnamide körsitilishiche, xitay hökümiti “Térrorluqqa qarshi turush” heqqidiki qanun we nizamlarni maqullighandin kéyin, öktichi pikirdikiler bu qanunlardiki alaqidar maddilargha baghlinip köplep jazalan'ghan. Bolupmu Uyghur we tibet qatarliq xitay bolmighan milletlerning heq we hoquqliri bu qanunlar sewebidin téximu éghir buzghunchiliqqa uchrighan. Buning bilen kishilik hoquq sahesidiki depsendichilik biraqla éghirlap ketken.

Melum bolushiche, yawropa parlaménti mezkur qararnamini chiqirishtin ilgiri bir meydan munazire we muhakime bolup ötken. Muzakiride yawropa parlaméntini mushu mesililer heqqide xitay hökümitige bésim ishlitishke dewet qilish, shuning bilen birge xitay hökümitining qanunsiz qilmishlirini qattiq eyiblesh muhim nuqtilardin bolghan.

Muzakire ishtirakchiliri, jümlidin yawropa parlaméntini mu'awin re'isi fabyo kastaldo söz qilip, “Xitay hökümiti insanlarning ghururini payxan qilishni toxtitishi lazim” dep körsetken. Yawropa parlaméntining ezaliridin ilxan küchük muzakire jeryanida Uyghur ziyaliysi ilham toxtining ehwalini mexsus tonushturghan.

Wakaletsiz milletler teshkilati bu qararnamini qizghin qarshi alidighanliqini bildürgen. Shundaqla yawropa parlaménti bilen birge nöwette xitay türmiliride yétiwatqan kishilik hoquq pa'aliyetchilirining shertsiz qoyup bérilishini telep qilidighanliqini bildürgen.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.