Уйғур кишилик һоқуқ программиси хитайни уйғур тутқунларға тән җазаси беришни тохтитишқа чақирди

“уйғур кишилик һоқуқ программиси” намлиқ уйғур тәшкилати җүмә күни баянат елан қилип, хитай һөкүмитини тән җазасини тохтитишқа, әдлийә ислаһати елип берип, җинайи ишлар әдлийә системисини хәлқара кишилик һоқуқ өлчәмлиригә маслаштурушқа чақирди.

Мәзкур баянат 24‏-июн “хәлқара тән җазаси қурбанлириға ярдәм бериш күни” мунасивити билән елан қилинған.

Баянатта кишилик һоқуқ программисиниң мәсули алим сейтоф мундақ дегән: “хитайниң шәрқий түркистанда тән җазасиға хатимә бериш вақти кәлди. Уйғурларниң хитай дөлити тәрипидин тән җазасиға учраватқанлиқиға даир инчикилик билән тәйярланған материяллар хитайниң хәлқара мәҗбурийитини ада қилиш җәһәттики сәмимийәтсизликини йетәрлик көрситип туриду. Тән җазасиға учриған уйғурларға мувапиқ төләм төлиниши вә тән җазаси садир қилғучилар җавабкарлиққа тартилиши керәк.”

Баянатта йәнә, б д т вә униң алақидар низамлирида тән җазаси қаттиқ чәкләнгән болсиму, әмма хитайда тән җазасиниң давамлишип келиватқанлиқини, “бүгүнгә қәдәр хитай чеграси ичидә яки шәрқий түркистанда тән җазасини чәкләйдиған үнүмлүк бир механизм орнитилип бақмиған” лиқини тәкитләнгән.

Б д т ниң алаһидә тәкшүрүш әмәлдари манфред новак 2005‏-йили бейҗиң, ласа, үрүмчидә тәкшүрүш елип берип, хитайда “аз санлиқ милләтләргә, болупму тибәт вә уйғурларға мунасивәтлик болса тән җазаси изчил вә системилиқ мәвҗут” дәп хуласә чиқарған.

Лекин бейҗиң һөкүмити һазирға қәдәр хитайда тән җазасиниң мәвҗутлуқини изчил рәт қилип кәлди.