Yashan'ghanlarning béqilishi heqqide xitay hökümiti 30 yilda 4 qétim öz muqamini özgertken
2016.11.07
Jem'iyetshunaslarning körsitishiche, xitay 30 yildin artuq “Pilanliq tughut” siyasitini yolgha qoyush jeryanida nopusi qérilashqan döletlerning birige aylan'ghan.
Igilinishiche, yéqindin buyan xitay da'irilirimu “Bir perzentlik tüzüm” ning xitay nopusida yashan'ghanlar nisbitini zor derijide köpeytiwetkenlikini hés qilip, tughut chekleshke bolghan siyasitini boshitishqa mejbur bolghan.
Ijtima'iy taratqulardin melum bolushiche, yashan'ghanlarning béqilish mesiliside xitay kompartiyesining organ géziti bolghan “Xelq géziti” yéqinqi 30 yil mabeynide az dégende 4 qétim xitay hökümitining bu heqtiki muqamining özgergenlikidin bésharet bergen.
“Xelq géziti” ning 1985-yilidiki bash maqaliside “Bir perzentlik bolghan yaxshi, hökümet yashan'ghanlarni baqidu” déyilgen bolsa, 1995-yilidiki bash maqaliside “Bir perzentlik bolghan yaxshi, hökümet yashan'ghanlargha yardem qilidu” déyilgen.
Halbuki, 2005-yiligha kelgende “Xelq géziti” ning bash maqaliside da'irilerning yashan'ghanlar mesilisidiki muqami 90 gradus özgirip, “Yashan'ghanda hökümetke tayiniwélishqa bolmaydu” déyilgen. 2012-Yiligha kelgende “Xelq géziti” de xitay hökümitining yashan'ghanlarning béqilishi heqqidiki muqami yene bir qedem ilgiriligen halda özgirip, “Kéchikip dem élishqa chiqqan yaxshi, özige tayinip qériliq mezgilidiki béqilishni hel qilish kérek” déyilgen.
Xitaydiki köpligen dem élishqa chiqqanlar ijtima'iy taratqularda pikir bayan qilip, özlirining yashliqida köp perzentlik bolush hoquqidin, qériliqida béqilish pursitidin mehrum qaldurulghanliqidin shikayet qilghan.