Pirézidént baydén xitaygha yene ilghar tipliq sün'iy eqil özeklirini éksport qilishni cheklesh tedbiri qoydi
2025.01.13
Amérikining baydén hökümiti wezipidin ayrilishqa bir hepte qalghan peytte, xitaygha oxshash reqiblirige qarita yene sün'iy eqil sistémisining asasliq halqisi bolghan ilghar tipliq kompyutér özeklirini éksport qilishni cheklesh tedbiri élan qilghan.
Bu cheklesh tedbiri, yéngi saylan'ghan pirézidént donald tramp kéler hepte qesem bérip pirézidéntliq wezipisini ötküzüwélish aldida, washin'gton bilen béyjing arisidiki jiddiylikni téximu kücheytishi mumkin, dep qaralmaqta. Amérika simliq xewerler tori-CNN ning xewer qilishiche, 12-yanwar küni amérika soda ministiri gina raymondo (Gina Raimondo) muxbirlargha söz qilip, yéngi belgilime “Eng ilghar sün'iy eqil téxnikisini qoghdash we uning chet ellik reqiblirimizning qolidin yiraq turushigha kapaletlik qilish üchün layihelen'gen, lékin bu oxshash bir waqitta uning shérik döletlirimizge keng tarqilish we uningdin teng behrimen bolush imkaniyitige ige qilidu” dégen.
Baydén hökümitining yéngi belgilimisi, amérikining xitayning herbiy téxnika we sana'ette yétekchi orun'gha ötüshini tosush üchün élip barghan köp yilliq tirishchanliqining yuqiri pellisi, dep qaralmaqta.
CNN Ning bildürüshiche, amérikaning 13-yanwar élan qilghan yershari éksport ramkisi, sün'iy eqil özüki we téxnologiyesi éksport qilinidighan döletlerni 3 türge bölgen. Shu boyiche awstraliye, yaponiye, jenubiy koréye, teywen qatarliq shérik yaki ittipaqdash döletlerge héchqandaq cheklime qoyulmighan. Amérika burun xitay, rusiye qatarliq döletlerge yuqiri téxnika éksport cheklimisi qoyghanidi. Emma bu qétim élan qilghan éksport cheklimisi yenila bu döletlerge ilghar tipliq sün'iy eqil özeklirini sétishni chekligen. Emma baydén hökümiti yéngi élan qilghan belgilimiside, 3-türdiki döletlergimu bezi bezi shertlerni qoyghan.
CNN Bildürüshiche, bu shertler xitayning amérikaning ilghar tipliq kompyutér özeklirige 3-döletler arqiliq érishishini chekleshni meqset qilmaqta iken. Baydén hökümitining bir emeldari, bu qararni chiqirishta kéler hepte hoquq ötküzüwalidighan tramp hökümiti bilen meslihetleshken yaki meslihetleshmigenliki heqqide toxtilip, “Bir qatar mesililer heqqide sözlishiwatqanliqi” ni éytqan.