Tutqun qilinish xewpidiki qazaq muzikant ayal Uyghur élida turup xelq'aradin yardem telep qilghan
2023.01.09
Tutqun qilinish xewpi astida qalghan ürümchidiki bir qazaq muzikant ayal, Uyghur ilide turup xelq'aradin yardem telep qilghan. Chet el taratqulirining bildürüshiche, Uyghur élidek xitayning “Mutleq saqchi sistémisi” diki bir rayonda turup, xelq'ara jem'iyetke özining tutqun qilinishidin saqlap qélishni chaqiriq qilish az uchraydighan bir ehwal iken. Merkizi pragadiki “Azadliq radiyosi” ning bergen bu heqtiki xewiride, bu yil 47 yashliq qazaq zhornalist we muzikant ayal janargül jümetayning ötken hepte chet eldiki qazaqlar bilen alaqlashqanliqi sewebidin yerlik amanliq organlirining tutqun qilish xewpige uchrap, xelq'aradin yardem sorighanliqini bildürgen.
Xewerde éytilishiche, janargül jümetay xitay bixeterlik da'irilirining uninggha eger u rohiy késeller doxturxanisigha tizimgha aldursa “Aman qalidighanliqi” ni éytqanliqi, shunga xelq'ara jem'iyettin özining qazaqistan'gha chiqip kétishige yardem qilishni ümid qilidighanliqini bildürgen. U 2-yanwar küni daniyelik Uyghurshunas runi sténbérg bilen téléfonda sözleshkende, uninggha “Eger men yoqap ketsem yaki ölüp ketsem, dunyaning ularni jawabkarliqqa tartishini telep qilimen” dégen. “Azadliq radiyosi” ning éytishiche, janargül jümetay özining ilgiri xitayning “Qayta terbiyelesh merkezliri” dep atalghan lagérlirining biride yatqanliqini bildürgen.
Xewerde, ilgiri bir mezgil qazaqistan radiyo-téléwiziye shirkitide muherrir bolup ishligen janargül jümetayning ashkara bolghan xitayning saqchi höjjetliride 2017-yili tutqun qilin'ghanliqi qeyt qilin'ghanliqini bildürgen. Uning délosigha qazaqistan hökümitining qandaq inkas qayturidighanliqi melum emes. Qazaqistan téxi ötken yili 10-ayda b d t kishilik hoquq kéngishi bezi gherb döletlirining Uyghur weziyitini muzakire qilish teklip layihesini awazgha qoyghanda, xitayni qollap teklip layihesige ret awazi bergen idi.