Qirghizistanning bishkek we jalal-abad sheherliride ghulja 5-féwral qurbanliri yad étildi

5-Féwral küni qirghizistan paytexti bishkekte we qirghizistanning jenubidiki jalal-abad shehiride “Ittipaq” jem'iyitining uyushturushi bilen 1997-yili ghuljida yüz bergen qanliq weqening 26 yilliqi xatirilinip, shéhitlargha atap xetme qur'an qilindi. Bishkekte ötken murasimgha sheher we uning etrapidiki yéza-rayonlardin kelgen 300 dek kishi qatnashti. Jalal-abad shehiride bolsa 20 din oshuq aqsaqal jem bolup du'a qilishti.

Bishkek shehiride uyushturulghan murasim dunya Uyghur qurultiyining qirghizistandiki wakaletchisi rozimuhemmet abdulbaqiyéfning riyasetchilikide élip bérildi. Adette yighin qirghizistan dölet marshi we sherqiy türkistan milliy marshi bilen resmiy échilidu, bu sepermu riyasetchi qatnashquchilargha salam yollap yighinni resmiy achti. Aldi bilen rozimuhemmet ependi weten azadliqi yolida qurban bolghan shéhitlargha atap qur'an oqushqa teklip qildi, kéyin riyasetchi tepsiliy doklat oqushqa aq-saqallar kéngishining ezasi we “Ittipaq” gézitining muherriri osmanjan turdiyéfni teklip qildi. U, öz doklatida paji'ening bashlinish sewebliri heqqide toxtaldi. U, özlirining heq-hoquqlirini telep qilip tinchliq namayishigha chiqqan yashlarni xitay saqchi qisimlirining oq chiqirip qirghin qilghanliqini sözlep ötti. Osmanjan ependi doklatining axirida qirghizistan Uyghurliri namidin xitay hakimiyitining irqiy-qirghinchiliq siyasitini qattiq eyibleydighanliqini sözlep ötti.

Yighin dawamida sözge chiqqan qirghizistan Uyghurliri “Ittipaq” jem'iyitining re'isi esqer qasimof, bügünki weziyette Uyghur jama'iti élip barghan murasimlarning muhimliqini tekitlidi.

Mezkur yighin'gha yene qirghizistan aliy kéngishining sabiq ezasi tursuntay selimof qatniship öz pikirliri bilen ortaqlashti. Tursuntay ependi ghulja weqesi Uyghur tarixida menggü yézilghan kün dep, Uyghurlarning bügünki weziyitini 1940-1945 yilliri yehudiylar bashtin kechürgen qirghinchiliq bilen sélishturdi we Uyghur xelqini öm bolushqa we bilimlirini ashurushqa dewet qildi

Qirghizistan Uyghurliri “Ittipaq” jem'iyiti soda qilmaydighan ammiwi teshkilat bolush süpiti bilen her xil pa'aliyetlerni öz iqtisadi bilen ötküzüshke tirishmaqta. Mezkur pa'aliyet bir top saxawetchilerning küch chiqirishi we ayallar komitétining xizmiti bilen emelge ashuruldi. “Ittipaq” jem'iyitining sabiq re'isi dilmurat ekberof ixtiyariy sözge chiqip tursun'ay islamning bashliqidiki ayallar komitétigha we harmay xizmet körsetken yigitlerge öz rehmitini bildürdi.

Ghulja 5-féwral qanliq weqesi qirghizistanning jenubidiki jalal-abad shehiridiki Uyghur jama'iti teripidinmu xatirilendi. Murasimda hazir Uyghur xelqining éghir tehditlerge uchrawatqanliqi hem tonushturuldi. “Ittipaq” jem'iyitining jalal-abad shöbisi re'isi elishir nasiraxunof özi türkiyede bolsimu “Ittipaq” jem'iyitining sabiq re'isi artiq hajim bilen ghulja qanliq weqesi heqqide widéyo arqiliq doklat bérishti.

Jalal-abadtiki Uyghurlarning sani hazir anche köp emes, 19-esirlerde qeshqer tereplerdin köchüp kelgen Uyghurlar asasen dégüdek özbéklerge singiship ketken bolup ularning az birqismila özlirining Uyghur kimlikini saqlap qalghan. Emma ular her yili ghulja 5-féwral qirghinchiliqi, 5-iyul ürümchi qirghinchiliqi we bashqa türlük xatire künlerni her xil shekilde xatirilimekte. Uyghurlar yene qirghizistan jenubidiki osh wilayitigimu tarqalghan. Lékin Uyghurlarning asasiy qismi bishkek shehiri we uning etraplirigha merkezleshkenidi.