“5-Iyul qirghinchiliqi” ning 12 yilliqi munasiwiti bilen türkiyening 4 shehiride türlük pa'aliyetler ötküzüldi
2021.07.06
5-Iyul küni türkiye paytexti enqere, konya, qehramanmarash we kastamonu qatarliq sheherliridimu “5-Iyul qirghinchiliqi” ning 12 yilliqi munasiwiti bilen türlük pa'aliyetler ötküzüldi.
Türkiye paytexti enqerening merkizige jaylashqan zafer karshisi resim körgezme zalida “5-Iyul ürümchi qirghinchiliqi” ning 12 yilliqi munasiwiti bilen resim körgezmisi échildi. Mezkur resim körgezmisige “5-Iyul ürümchi qirghinchiliqi” bilen Uyghurlarning hazirqi éghir weziyiti eks ettürülgen 110 parche resim qoyulghan. Resim körgezmisining échilish murasimigha bu körgezmini uyushturghan ma'arip we medeniyet töre jem'iyiti re'isi ishil isgin xanim, tonulghan obzorchi proféssor kürshat zorlu ependi bashta köp sanda ammiwiy teshkilat mes'ulliri, “Iyi” partiye parlamént ezasi fahrettin yoqush ependi, musteqil parlamént ezasi ümid özdagh ependiler qatnashti.
Parlamént ezasi fahrettin yoqush ependi échilish murasimida ziyaritimizni qobul qilip mundaq dédi: “Melum bolghinidek, bundin 12 yil burun sherqiy türkistanning ürümchi shehride xitay qérindashlirimizni qetli qildi. Bu qirghinchiliqni xatirlesh üchün bügün zafer charshisidiki resim körgezmisi zalida bir körgezme échildi. Bu resimlerni körgen waqtimizda sherqiy türkistanda zulumning izchil halda dawam qiliwatqanliqini, künsayin küchiyiwatqanliqini körüwalalaymiz. Bügün amérika bashchiliqidiki nurghun döletler bu heqte qarar maqullap, xitay shirketlirige qarshi tedbir éliwatqanda türkiye hökümiti yenila sükütte. Men bir parlamént ezasi bolush süpitim bilen hökümetni Uyghur qérindashlirimizgha ige chiqishqa chaqirimen.”
Bu körgezmini achqan ishil isgin xanim körgezme toghrisida melumat bérip mundaq dédi: “5-Iyul ürümchi qirghinchiliqi eks ettürülgen resimlerni qoyduq. Biz zulumni emes, sherqiy türkistannning musteqil bolghan künliri ekis ettürülgen resimlerni körgezme qilishni arzu qilimiz.”
5-Iyul küni türkiye paytexti enqere shehiride “5-Iyul qirghinchiliqi” ni xatirilesh üchün resim körgezmisi ötküzülüpla qalmay, shu küni yene türkiyening konya shehridimu axbarat élan qilish yighini ötküzülgen. Sultan satuq bughraxan wexpisi konya shöbisining re'isi abdul'exet udun ependi bu heqte melumat berdi.
Bulardin sirt türkiyening sherqiy-jenup rayonigha jaylashqan qehramanmarash shehridimu “5-Iyul ürümchi qirghinchiliqi” munasiwiti bilen axbarat élan qilish pa'aliyiti ötküzülgen. Mezkur pa'aliyetke sherqiy türkistan ammiwiy teshkilatliridin sirt türk teshkilatlirimu qatnashqan. Sultan satuq bughraxan wexpisining qahramanmarash shöbisi re'isi zikrullah ependi bu heqte melumat berdi.
Uyghur oqughuchilar eng köp bolghan sheherlerdin biri türkiyening kastamonu shehridur. Mezkur sheherdiki oqughuchilar axbarat élan qilish yighini chaqirip, “5-Iyul ürümchi qirghinchiliqi” ni xatirligen. Kastamonu uniwérsitéti magistér oqughuchisi sübhinur ömer xanim bu heqte melumat berdi.
Türkiyening paytexti enqerede échilghan resim körgezmisige, “5-Iyul ürümchi qirghinchiliqi” bilen Uyghurlarning hazirqi éghir weziyiti eks ettürülgen resimlerdin sirt iraq, qirim we xoja'élidiki türkler duchar boluwatqan bésim siyasiti eks ettürülgen resimlermu qoyulghan. Bu pa'aliyetni uyushturghan 44 teshkilattin terkip tapqan munber 4-ayning 12-küni enqere ulus meydanida axbarat élan qilish yighini chaqirip xitayni Uyghurlargha élip bériwatqan irqiy qirghinchiliqni derhal toxtitishqa chaqirghan idi.