Атақлиқ әдиб вә шаир абдулла савут түрмидин кесәл чиқип давалиналмай җан үзгән

Мухбиримиз шөһрәт һошур
2022.12.27
Атақлиқ әдиб вә шаир абдулла савут түрмидин кесәл чиқип давалиналмай җан үзгән Бүгүнки дәвр уйғур әдәбиятидики өлмәс әсәрләрдин “қанлиқ қирғақ”, “чақмақ” вә “дат басмас қилич” қатарлиқ роман вә повестларниң аптори абдулла савут әпәнди. (1950.4 - 2022.18)
Abduweli Ayup

Иҗтимаий таратқуларда хәвәр қилинишичә вә мухбиримизниң алақидар идарә-органлардин игилишичә, бүгүнки дәвр уйғур әдәбиятидики өлмәс әсәрләрдин “қанлиқ қирғақ”, “чақмақ” вә “дат басмас қилич” қатарлиқ роман вә повестларниң аптори абдулла савут икки айниң алдида кесәл сәвәби билән түрмидин қоюп берилгән. Түрмидин һали хараб чиққан язғучи, юртидики юқум қамалиниң озуқлиниш вә давалиниш чәклимилиригә бәрдашлиқ берәлмигән. Нәтиҗидә мушу айниң 18-күни 72 йешида дуня билән видалашқан.

Бу һәптә иҗтимаий таратқуларда, мол һосуллуқ әдиб вә шаир абдулла савутниң түрмидин чиқип җан үзгәнлики һәққидә учурлар тарқалди. Бу һәқтә тунҗи болуп тивиттердин учур бәргән норвегийәдики паалийәтчи абдувәли аюпниң дейишичә, абдулла савут мушу айниң 18-күни җан үзгән. Абдувәли аюпниң бирқанчә мәнбәдин сүрүштә қилишичә, абдулла савут, 2017-йили тутқун қилинған, икки ай илгири кесәл һаләттә түрмидин қоюп берилгән.

Телефонимизни қобул қилған қизилсу қирғиз аптоном областлиқ сақчи идарисиниң хадимлири, қизилсуда тутқундики язғучилар арисида абдулла савут исимлик бирсиниң бар-йоқлуқини сориғинимизда, тизимликкә қарап чиққандин кейин “бар” дәп җаваб бәрди вә униң 18-декабир күни вапат болғанлиқини дәлиллиди.

Тор архиплирида тонуштурулушичә, 1950-йили ақту наһийәсиниң үҗмә йезисида туғулған абдулла савут, 1974‏-йили қизилсу областлиқ дарилмуәллиминни пүттүргән. 1973-Йилдин башлап әдәбий иҗадийәткә киришкән аптор, узун мәзгил ақту наһийәсиниң мәдәний-маарип саһәсидә хизмәт қилған. 1988‏-Йилдин 1996‏-йилиғичә, уйғур аптоном районлуқ язғучилар җәмийитиниң кәспиий язғучиси болған.

У аз кәм йерим әсирлик иҗадиий һаятида, “қанлиқ қирғақ”, “чақмақ”, “дат басмас қилич”, “һаятлиқ зәнҗири”, “шрақ” вә “әвлия от” қатарлиқ роман, һекайә вә повеитларни язған.

Норвегийә уйғуряр фонди түзгән тутқундики зиялийлар тзимликидә баян қилинишичә, абдулла савут һаяти бойи шәрқи түркистан миллий инқилаб тарихини йорутуш вә қәһриманлар абидисини тикләш билән мәшғул болғачқа, 2017-йилидики чоң тутқунда у дәсләпки тутқунлар қатарида орун алған.

Мәлум болушичә, түрмигә киргәндин кейин намәлум сәвәбләр билән язғучиниң саламәтликидә еғир чекиниш йүз бәргән. Даириләр, униң сақийишиға көзи йәтмигәндила, давалиниши үчүн аилисигә қайтурған. Әмма униң қоюп берилиши уйғур елидики қамал мәзгилигә тоғра кәлгәчкә, давалиниш имканлириму чәклимигә учриған, йетәрлик озуқ вә керәклик дориға еришәлмигән язғучи, түрмидә йепишқан кесәлгә тақабил туралмиған.

Мәзкур сақчи хадими, язғучи абдулла савутниң түрмидин кесәл һаләттә чиққанлиқи вә өйидә җан үзгәнликиниму дәлиллиди.

Апторниң һерисмән китабханлиридин болған паалийәтчи абдувәли аюп, аптор вә әсәрлирини мундақ әсләйду:

Юқирида, мол һосуллуқ әдиб вә шаир абдулла савутниң түрмидин кесәк һаләттә чиққанлиқи вә қамал мәзгилидә давалинишқа имкани болмастин вапат болғанлиқи һәққидә мәлумат бәрдуқ.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.