Tonulghan zhurnalist we edib ablikim baqining wapati Uyghurlarni qayghugha saldi

Tonulghan zhurnalist we edib ablikim baqi iltebir 2000-yildin bashlap erkin asiya radiyosida tehrir bolup ishlep, 2017-yili 8-ayda pénsiyege chiqqan idi. U késellik sewebi bilen bügün, yeni 2019-yil 8-awghust küni amérika paytexti washin'gtonda dawalash ünüm bermey alemdin ötti.

Ablikim baqi iltebirning wapati chet'ellerde yashawatqan Uyghur jama'itini, jümlidin uning sebdashliri, erkin asiya radiyosidiki kesipdashliri, Uyghur pa'aliyetchiliri we uning ilgiriki oqughuchilirini cheksiz qayghugha chömdürdi.

8-Awghust küni etigende amérikaning wirginiye shtatigha qarashliq fayirfaks rayoni we washin'gton alahide rayonida yashaydighan Uyghur jama'iti merhum ablikim baqi iltebirning a'ilisige bérip ayali dilber xanim we perzentliridin köngül soridi we merhumning wapatigha bolghan qayghusini bildürdi.

Erkin asiya radiyosidin pénsiyege chiqqan qurban weli merhum ablikim baqi iltebirning uzun yilliq sepdishi we kesipdashliridin biri bolup, u ziyaritimizni qobul qilghinida merhum ablikim baqining hayati we ish pa'aliyetlirige yuqiri baha berdi.

Amérikida merhum ablikim baqi iltebir ependining ürümchi tejribe ottura mektepte oqutquchiliq qilghan mezgilidiki oqutqan 10 nechche neper oqughuchisi bar bolup, ulardin roshen abbas xanim ziyaritimizni qobul qilip, özining qayghusi we teziyesini bildürdi.

Roshen abbas xanim meyli ürümchi tejribe ottura mektipidiki waqitlirida bolsun yaki amérikida yashighan kéyinki yillarda bolsun, ustazi ablikim baqining özige chongqur tesir körsetken kishi ikenlikini tekitlep ötti.

8-Awghust küni dunya Uyghur qurultiyimu mexsus bayanat élan qilip, ablikim baqi ependining wapatigha teziye bildürüsh bilen bille uning Uyghur milliy herikitige qoshqan töhpilirige yuqiri baha berdi.

Dunya Uyghur qurultiyining re'isi dolqun eysa ependi merhum ablikim baqi iltebirning wapati munasiwiti bilen élan qilghan bayanatida uning sherqiy türkistan milliy körüshige qoshqan töhpilirining untulmaydighanliqini bildürdi.

Amérika Uyghur birleshmisining re'isi élshat hesen ependimu bügün radiyomiz ziyaritini qobul qilip, ablikim baqi ependining wapatining amérika Uyghur jama'iti üchün bir chong yoqitish bolghanliqini bildürdi.

Ablikim baqi iltebir 1951-yili 10-ayning 2-küni ürümchi shehiride tughulghan. U “Medeniyet zor inqilabi” ning apetlik yillirida, yeni 1973-yildin 1975-yilgha qeder “Qayta terbiye” namida ili wilayitining toqquztara nahiyesi görjilgha yézisigha töwen'ge chüshürülgen. 1975-Yili 9-aydin 1977-yili 7-ayghiche ürümchi ma'arip institutida oqughan, kéyinki mezgillerde yene radiyo-téléwiziye uniwérsitétining edebiyat fakultétida oqughan. Ablikim baqi iltebir ependi 1992-yili Uyghur diyaridin ayrilghan'gha qeder ürümchi tejribe ottura mektipining edebiyat oqutquchisi, “Ürümchi kechlik géziti” ning mu'awin bash muherriri, “Tengritagh” zhurnilining bash muherriri, ürümchi sheherlik edebiyat-sen'etchiler birleshmisining mu'awin re'isi qatarliq xizmetlerde bolghan.

Ablikim baqi iltebir ependining muhajirettiki hayati 1992-yili 8-ayda a'ilisi bilen bille qazaqistan'gha tughqan yoqlashqa chiqip, kéyin türkiyege kélip olturaqliship qélishtin bashlan'ghan. U 1992-yildin 2000-yili 2-ayghiche istanbuldiki sherqiy türkistan weqpining medeniyet tetqiqat merkizide tetqiqatchi bolup xizmet qilghan. Bu jeryanda “Sherqiy türkistan awazi” zhurnilining mes'ul muherriri bolup ishligen. 2000-Yili 2-aydin 2017-yili 8-aygha qeder erkin asiya radiyosining Uyghur bölümide tehrir bolup ishligen.

Ablikim baqi iltebir ependining ürümchide neshr qilin'ghan eserlirining köp qismi balilar edebiyatigha da'ir eserler we naxsha tékistliri bolup, oqurmenlerning söyüp oqushigha sazawer bolghan idi.

Merhum ablikim baqi iltebir ependi 1990-yillardin kéyinki muhajiret hayatidimu qelimi arqiliq Uyghur milliy dawasi we Uyghur xelqi üchün üchün nurghun eserlerni yézip qaldurdi. Uning bu yillardiki eserliridin “Sherqiy türkistan qollanmisi”, “Chüshürgidiki majiralar” “Küreshchan ejdadlar” qatarliqlarni körsitishke bolidu.

Merhum ablikim baqi iltebir ependining a'ile tawabi'atlirining bildürüshiche, merhumning jinaza namizi 9-awghust küni chüshürülidiken.