Лагер шаһитлириниң ачлиқ елан қилиш намайиши үнүм беришкә башлиди

Мухбиримиз нуриман
2022.09.22
Лагер шаһитлириниң ачлиқ елан қилиш намайиши үнүм беришкә башлиди Ақсарайиниң алдида ачлиқ елан қилған лагер шаһитлирини авам палата әзаси крстофер симис вә американиң сабиқ бирләшкән дөләтләр тәшкилатида турушлуқ муавин әлчиси келлий куррий ханим алаһидә йоқлиди. 2022-Йили 21-сентәбир, вашингтон.
Photo: RFA

Ақсарайиниң алдида ачлиқ елан қилған лагер шаһитлирини 21-сентәбир күни авам палата әзаси крстофер симис вә американиң сабиқ бирләшкән дөләтләр тәшкилатида турушлуқ муавин әлчиси келлий куррий ханим алаһидә йоқлиди. Крстофер симис әпәнди сөз қилип лагер шаһитлири вә паалийәтчиләрниң америка һөкүмитидин күткән тәләплирини көздә тутуп, бу һәптиниң ахириғичә бир қарарнамә йезип америка һөкүмитигә сунидиғанлиқини билдүрди.

“биз силәр үчүн күчлүк болимиз. Силәрниң бу ачлиқ елан қилиш һәрикитиңлар хәлқиңларға болған муһәббитиңларниң ипадиси. Ачлиқниң қанчилик қейин икәнликини тәсәввур қилалаймән.” йоқириқи сөзләрни тәкитлигә крстофер симис әпәнди сөзини йәнә мундақ давам қилди: “биз һөкүмәткә қарарнамә сунимиз. Қаранамидә һөкүмитимизни мешил бачелет елан қилған доклатиға асасән б б т кишилик һоқуқ кеңишиниң районда тәкшүрүш елип беришини тәләп қилишқа чақиримиз. Пүтүн дуня силәрниң әтрапиңларға, кәң көләмлик қирғинчлиққа учраватқан хәлқниң әтрапиға топлиниши керәк.”

Ақсарайиниң алдида ачлиқ елан қилған лагер шаһитлирини авам палата әзаси крстофер симис вә американиң сабиқ бирләшкән дөләтләр тәшкилатида турушлуқ муавин әлчиси келлий куррий ханим алаһидә йоқлиди. 2022-Йили 21-сентәбир, вашингтон.

Амрикада турушлуқ лагер шаһитлиридин турсунай зиявудун, зумрәт давут вә гүлзирә авулқанқизи вә бир қисим паалийәтчләрниң бу ачлиқ елан қилиш намайиши, 19-сентәбир күни башланғаниди. Уларниң билдүрүшичә, улар бу арқилиқ хитай һөкүмитиниң вирусни баһанә қилип уйғурларни өйлиридә ачлиқ вә киссәллик билән өлүмгә еттириватқан ечинишлиқ вәзийитигә хәлқараниң диққитини тартишни мәқсәт қилған. Улар радийомизға қилған сөзидә крстофер симис вә келлий куррий ханимниң нәқ мәйданға келип, уйғурларниң нөвәттики вәзийитигә көңүл бөлидиғанлиқи һәққидики сөзлиридин үмидләнгәнликни билдүрүшти.

Крстофер симис әпәнди лагер шаһитлири билән елип барған сөһбәт җәрянида, америка президенти җов байденниң шу күни бирләшкән дөләтләр тәшкилатиниң ню-йорктики баш штабида сөзлигән нутуқида хитай һөкүмитиниң уйғурларға ирқий қирғинчлиқ йүргүзүватқанлиқни тилға алмиғанлиқини, хитайға қаратқан тәдбирлири һәққидә қилған сөзлириниң наһайити аҗиз икәнликини тәкитлиди.

У мундақ деди: “мән йиллардин бири америка һөкүмитиниң уйғур, қазақ қатарлиқ милләтләрни қолишини қолға кәлтүрүш үчүн теришиватимән. Көп қисим кишиләр диққәт қилмиди. Һазир ирқий қирғинчлиқ йүз бериватиду. Мән президент җов байденниң бүгүн бирләшкән дөләтләр тәшкилатиниң қурултийида сөзлигән нутуқини оқуп чиқтим. У нутуқида ирқий қирғинчлиқ дегән сөзни ишләтмиди. Қирғинчлиқ, мәҗбури туғмас қилиш елип бириливатқан лагерларни тилға алмиди. Бачелетниң доклати мениңчә хели күчлүк, әслидә техиму күчлүк болуши керәк иди. Көз алдимизда ирқий қирғинчлиқ йүз бериватиду. Силәр буниң шаһитлири, силәр вә аиләңлар һазирғичә азаб чикиватисиләр. Биз ашу көрүнүп турған ақсарайда буниңға қарита йетәрлик бир иш қилалмидуқ. Биз һөкүмәтни б б т кишилик һоқуқ кеңишиниң тәкшүрүш елип беришини тәләп қилишқа чақириқ қилип қарарнамә сунимиз, лекин бу йетәрлик әмәс. Биз ши җинпиң рәһбәрликидики рәзил диктатор һакимийәт һәққидә һәқиқәтни сөзлишимиз керәк. Биз күчимизниң йетишичә тиришимз.”

Крстофер симис әпәндидин кейин, келлий куррий ханим сөз қилип, крстофер симис әпәндиниң сөзлиригә қошулидиғанлиқини билдүрди. Авам палата әзаси җим мәкговринму өзиниң твиттер һесабида учур йоллап, уйғурлар билән бир сәптә туридиғанлиқини билдүргән. У йәнә хитай һөкүмитиниң йүргүзүватқан қирғинчлиқ сиясити үчүн җинайи җавабкарлиқиниң сүрүштә қилиниши керәкликини тәкитлигән.

Мәлум болушичә, лагер шаһитилириниң бу қетимлиқ намайишини америка уйғур бирләшмиси башланған күнидин башлап маддий вә мәниви җәһәттин қоллап кәлгән. Мәзкур бирләшминиң рәиси әлфидар илтәбир ханимниң билдүрүшичә, лагер шаһитлири әслидә бу һәрикәтни 19-сентәбирдин башлап бәш күн елип беришни пиланлиған икән. У крстофер симис әпәндиниң алаһидә уларни йоқлап келип қарарнамә сунуш һәққидә вәдә бәргәнликини вә лагер шаһитлириниң саламәтлик әһвалини көздә тутуп ачлиқ елан қилиш һәрикитини ахирлаштуридиғанлиқини ейтти. У йәнә америка уйғур бирләшмисиниң крстофер симис әпәндиниң қарарнамә сунуш һәққидики вәдисини әмәлийләштүрүш җәрянини сүрүштә қилип туридиғанлиқини билдүрди.

Лагер шаһитлиридин турсунай зиявудун ачлиқ елан қилған үч күн ечидә икки қетим һушидин кәткән кәткән болсиму, бу намайишини қәтийлик билән давам қилған. У крстофер симис әпәндиниң қарарнамә сунуш һәққидики сөзлирини аңлиғандин кейин, нәччә күндин буян елип барған ачлиқ елан қилиш намайишини үнүмлүк болғандәк һес қилғанлиқини билдүрди.

Әлфидар ханимниң билдүрүшичә америка ташқий ишлар министирлиқиниң хадимлириму униң билән алақилашқан. Министирлиқ ачлиқ елан қилиш намайишиға қатнашқан лагер шаһитлири вә паалийәтчлирини йүз туранә көрүшүшкә тәклип қилған.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.