Ana til pidakarliri “Méhri'ay erkin ana til mukapati” gha érishti

2019-Yili jaza lagérida jan üzgen, yaponiyede oqush jeryanida ishtin sirt Uyghur tili oqutushi bilen shughullinip Uyghur perzentlerning söygüsi we ata-anilarning qollishigha érishken méhri'ay erkin namigha tesis qilin'ghan mukapatning ikkinchi qétimliqi tarqitildi. Mezkur mukapatqa amérikadin melike nur, türkiyedin nergize memetjan érishken.

2-Nöwetlik “Méhri'ay erkin ana til mukapati” tarqitish murasimi 23-féwral küni yaponiyening misato shehiride ötküzülgen bolup, pa'aliyetke tokyo shehiri we tokyo etrapidiki sheherlerde yashaydighan ata-anilar we méhri'ay erkin ana til dersi bergen oqughuchilar kélip qatnashqan. Yiraqtikiler bolsa tor arqiliq ishtirak qilghan.

Pa'aliyette aldi bilen yaponiye Uyghur jem'iyitining mu'awin re'isi exmet létip ependi pa'aliyetning ehmiyiti we qimmitini chong bilip ishtirak qiliwatqan dunyaning her qaysi jayliridiki barliq Uyghurlargha chongqur rehmitini bildürgen. Arqidin méhri'ay erkinning hayatini qisqiche tonushturup ötken. Shundaqla uning heqqide yaponiyede élip bérilghan pa'aliyetlerni, her qaysi metbu'atlarda we gézitlerde chiqqan xewerlerni sözlep ötken.

Arqidin yaponiye Uyghur jem'iyitining re'isi abdukérim abduraxman ependi “Ana til fondi” we “Méhri'ay erkin ana til mukapati” ni tepsiliy tonushturup ötken. Arqidin güldüras alqish ichide bu nöwetlik “Méhri'ay erkin ana til mukapati” gha érishken amérikadin melike nur, türkiyedin nergize memetjanning ismi oqup ötülüp mukapati bérilgen.

Ziyaritimizni qobul qilghan yaponiye Uyghur jem'iyitining re'isi abdukérim abduraxman ependi iltimas qilghuchilar ichidin bu mukapatqa layiq körülgenlerni tallashning ölchimi toghrisida melumat bérip mundaq dédi: “Bu nöwetlik mukapatqa amérikadin melike nur, türkiyedin nergize memetjan ikki omaq qizimiz érishken bolup, ularning ana til öginish qizghinliqi, ana til öginishtiki izchil tirishchanliqliri we qolgha keltürgen netijilirini közde tutup, bu qétimliq mukapat namzatigha talliduq”.

Abdukérim abduraxman ependi yaponiye Uyghur jem'iyitining “Méhri'ay erkin ana til mukapati” ni tesis qilishtiki meqsiti heqqide toxtilip mundaq dédi: “Yaponiye Uyghur jem'iyiti merhum méhri'ay erkinni eslesh we xitay jaza lagérlirigha qamalghan minglighan ana til oqutquchilirining töhpisini xatirilesh chet'ellerdiki Uyghur perzentlerde ana til söygüsini küchlendürüsh we ata-anilarning ana tilgha bolghan diqqet-étibarini qozghash, muhajirettiki ana til oqutushini téximu qizghin, keng we izchil qanat yaydurush üchün 2022-yilining béshida‚méhri'ay erkin ana til mukapati‛ni tesis qilghaniduq. Bu mukapatni bundin kéyin téximu küchlendürüshni oylawatimiz. Chünki biz ana tilimizni yoqitip qoysaq milliy kimlikimizni yoqitip qoyimiz”.

Tunji nöwetlik “Méhri'ay erkin ana til ögetküchi mukapati” yaponiye misato ana til mektipining qurghuchilirining biri we ana til oqutquchisi nadire xanimgha bérilgenidi. Exmet létip ependi bu heqte tepsiliy melumat berdi. U, “Méhri'ay erkin ana til mukapati” ning ikki tür boyiche tarqitilidighanliqini, bir türi “Ana til ögetküchi” yeni mu'ellimge, ikki neper “Ana til ögen'güchi” yeni bashlan'ghuch mektep yéshidiki balilargha tarqitilidighanliqini bildürdi.

Ikkinchi qétimliq “Méhri'ay erkin ana til mukapati” gha érishküchilerge méhri'ay erkinning resimi chüshürülgen bir xatire izniki, teqdirname we neq pul mukapat yeni oqughuchilargha 50 ming yén yaponiye puli bérilgen.

Bu nöwetlik “Méhri'ay erkin ana til mukapati” gha érishken, hazir istanbulda turuwatqan nergize memetjan mukapatni alghandin kéyinki tuyghulirini bayan qilip, bundaq menilik bir mukapatqa érishkenlikidin nahayiti xursen bolghanliqini tekitlidi.

Xewerlerge asaslan'ghanda, yaponiyede ösümlük bi'o-téxnika kespi boyiche magistirliq unwani alghan méhri'ay erkin xanim 2019‏-yili 8 ‏-ayda, iz-déreksiz yoq bolup ketken dadisini izdesh üchün qeshqerge ketken. Yil ötkendin kéyin uning ushtumtut ölüp ketkenlik xewiri tarqalghanidi. Erkin asiya radyosi éniqlash élip bérip méhri'ay erkinning qeshqer yanbulaq qamaqxanisida jan üzgenliki delillen'genidi.