Amérika prézidéntining 2023-yilliq ramazanliq tebrikide Uyghurlar
2023.03.23
Amérika prézidénti jow baydin 3-ayning 22-küni amérika we pütün dunyadiki musulmanlarning ramazan ayini tebriklep bayanat élan qildi.
U bu bayanatida, musulmanlar roza tutudighan, ibadet qilidighan, xeyr-saxawet qilidighan, özini yéngilaydighan bu mubarek ayni tebrikleydighanliqini, amérikaning dunyaning her qaysi jayliridiki musulmanlarni dawamliq qollaydighanliqini, türkiyede, süriyede, pakistanda yer tewresh we kelkün apetlirige uchrighan xelqqe yardem qilidighanliqini bildürdi.
Sherqiy türkistan ölimalar birlikining mu'awin re'isi turghunjan alawidin: “Prézidént jow baydénning bu bayanati amérika qatarliq gherb döletlirining diniy erkinlikke hemmidin bek ehmiyet béridighanliqini namayen qilidu” dédi.
Prézidént jow baydin bu bayanatida yene xitayda irqiy qirghinchiliq zulumigha uchrawatqan Uyghurlarni tilgha élip: “Biz öz ittipaqdashlirimiz bilen hemkarliship, dunyaning her qaysi jaylirida basturushqa uchrawatqan musulmanlargha— xitaydiki Uyghurlargha, bérmadiki rohin'galiqlargha we bashqa jaydiki musulman jama'etlerge yardem bérimiz” dédi.
“Amérika islami munasiwetler kéngishi” ning hökümet ishlirigha mes'ul diréktori robért mekkaw (Robert McCaw) jow baydinning bu ramazanliq bayanatining diniy zulum eng éghir bolghan xitaygha bérilgen bir signal ikenlikini bildürüp mundaq dédi: “Prézidént baydinning bu qétimliq ramazanliq tebrikide <xitayda zulum boluwatidu> dégenlikini alqishlaymiz. Amérika xitayning Uyghur musulmanliri we bashqa türkiy milletlerge irqiy qirghinchiliq yürgüzüwatqanliqini resmiy étirap qilghan bir dölet. Bu bayanatta ene shu meydan eks etken”.
Turghunjan alawidin hazir xitayning del amérikaning eksiche yol tutup, qebih zulum siyasiti élip bérip, özidin bashqa milletlerni we bashqa dinlarni yoq qilishqa uruniwatqanliqini bildürdi.
Jow baydén bu bayanatida yene amérika döliti qurulghandin tartip amérikagha köchmen bolup kelgen musulmanlarning amérika tarixining muhim bir qismigha aylinip ketkenlikini, ewladmu-ewlad tereqqiy qilip, amérikaning pen-téxnika, sana'et, qanun, tibabet, soda-tijaret we hökümet sahelirige, shundaqla amérikaning köp xil medeniyitining güllinishige öchmes töhpilerni qoshqanliqini alahide tekitlidi. U, “Shunga biz bügün din we medeniyet halqighan sewiyede ittipaqliship, amérikani téximu adil, barawer, kengchil we qelbler tutash bir döletke aylandurushqa tirishayli” dédi.
Prézidént jow baydin 20-küni aqsarayda noruz bayrimini tebriklep qilghan sözide amérikaning dunyada din we millet ayrimisi yoq dölet ikenlikini tekitlesh bilen birge, noruz bayrimi ötküzidighan barliq milletler, jümlidin Uyghurlarning yéngi yilda yéngi ümid bilen yashishigha tilekdashliq bildürgenidi.
Robért mekkaw “Amérika islamiy munasiwetler kéngishi”ning Uyghur musulmanlirigha erkinlik bérish toghruluq xitaygha dawamliq chaqiriq qilip kéliwatqanliqini bildürüp mundaq dédi: “Yillardin buyan biz xitay hökümitige Uyghur musulmanlirining roza tutushigha, qur'an oqushigha, jama'et namizigha qétilishigha we öyliride diniy mesililer toghruluq paranglishishigha yol qoyush heqqide chaqiriq qilip kéliwatimiz. Emma xitay shunchilik normal diniy erkinlikkimu yol qoymidi. Shunga amérikadiki musulmanlar teshkilati we pütün dunyadiki islamiy organlar xitayni kishilik hoquq we diniy erkinlikke ziyankeshlik qilmasliqqa chaqirishi kérek. Biz ilgiri shundaq bayanatname élan qilghaniduq. Prézidéntning bu bayanati teshkilatimizning bu yolda dawamliq méngishi üchün bir chaqiriq boldi”.