Германийәниң дөләт рәһбәрлири бейҗиң олимпик мусабиқисиға қатнашмайдиғанлиқини билдүрди

Ихтиярий мухбиримиз әкрәм
2021.12.30
Әнәс кантәр 2022-йиллиқ бейҗиң қишлиқ олимпикни байқут қилишқа чақирди
Yettesu

Мәлум болишичә, “уйғур ирқий қирғинчилиқи”, хоңкоң демократийәсиниң дәпсәндә қилиниши, тәйвәнгә қарита һәрбий тәһдит вә хитайниң күнсери мустәбитлишиши сәвәблик 2022-йиллиқ бейҗиң қишлиқ олимпик мусабиқисини байқут қилиш яки дөләт рәһбәрлирини қатнаштурмаслиқ мәсилисидә явропа иттипақи техи пикир бирлики шәкилләндүрәлмигән. Бирақ германийәниң ичкий вә ташқий ишлар министерлири 29-декабир өз алдиға қарар берип, бейҗиң қишлиқ олимпик мусабиқисиға қатнашмайдиғанлиқини очуқ билдүргән. 12-Айниң бешида германийә пиризденти франк валтер шитайинмайерму қишлиқ олимпик мусабиқиси үчүн бейҗиңға бармайдиғанлиқини җакарлиған иди. Дөләтниң 3 муһим рәһбириниң бу қарари германийәниң мәйданини ашкарилап бәргән вә баш министер олаф шолизни қейин әһвалда қойған.

Германийә мәтбуатлири анҗила меркилниң орниға баш министер болуп сайланған олаф шолизниң хитай билән болған мунасивәтни нормал давамлаштуруш тәрәпдари болушиға, германийә билән хитай оттурисида давамлишиватқан 250 милярд явролуқ иқтисадий келишимниң асаслиқ амил боливатқанлиқини илгири сүрүшмәктә иди. Бу сәвәбтин ғәрб қиммәт қаришини ташқий сиясәтниң ядроси қилиш тәшәббусида болуватқан йеңи ташқий ишлар министери анналена байербок билән баш министәр олаф шолиз оттурисида пәйда болидиған сүркүлүшни “пәқәтла вақит мәсилиси” дәп аташмақта иди. Мәтбуатлар йәнә “германийәниң ташқий сияситини анналена байербок әмәс, олаф шолиз һөкүмити бәлгиләйду” дәп, анналена байербокниң “боюнтавлиқ” қилалмайдиғанлиқини тилға елишқан иди. Мушундақ бир вәзийәттә, уйғурларға һесдашлиқ қилидиған вә хитай мустәбитликидин нәпрәтлинидиған анналена байербок өз ирадисини намайән қилип, хитайға мөтидил позитсийәдә болуватқан баш министерни қейин вәзийәткә чүшүрүп қойған.

Германийәдә нәширдин чиқидиған “заман” гезитида 29-декабир елан қилинған “байербок вә фесер олимпик үчүн бейҗиңға бармайду” намлиқ хәвәргә асасланғанда, германийәниң ташқий ишлар министери анналена байербок билән ичкий ишлар министери нәнсий фесер 29-декабир германийә ахбарат агентлиқиға өзлириниң 2022-йиллиқ бейҗиң қишлиқ олимпик мусабиқисиға қатнашмайдиғанлиқини, буниң өз алдиға чиқарған шәхсий қарари икәнликини билдүргән. Бирақ баш министер олаф шолиз техи ипадә билдүрмигән. Федиратсийә баянатчиси бу һәқтә тохталғанда, “явропа иттипақиға әза дөләтләр билән бир ариға келип ипадә билдүрүш” ниң зөрүрликини тәкитлигән.

Немила болмисун, германийәниң ташқий ишлар министери анналена байербок билән тәнтәрбийә ишлириғиму мәсул болған ичкий ишлар министери нәнсий фесерниң бирла вақитта 2022-йиллиқ бейҗиң қишлиқ олимпик мусабиқисиға қатнашмайдиғанлиқи тоғрисидики мәйданини ашкарилиши ялғуз германийә үчүнла әмәс, пүтүн явропа үчүнму күчлүк бир сигнал болған. Бу хусустики хәвәрләр бүгүн явропа мәтбуатлириниң қизиқ темисиға айланған. Буниң хитайға немидин бишарәт беридиғанлиқи тоғрисида муназириләр қозғилишқа башлиған.

Уйғур сиясий әрбаблиридин әркин алптекин әпәнди бу һәқтә тохталғанда, анналена байербокниң бу кәскин қарариниң явропа иттипақиға әза дөләтләргә тәсир көрситишигә үмид билән қарайдиғанлиқини билдүрди. Д у қ берлин ишханисиниң мудири ғәюр қурбан әпәнди болса, анналена байербокниң шәхсий қараридин мәмнун болған болсиму, буниңдин қанаәтләнмәйдиғанлиқини, германийә һөкүмитини 2022-йиллиқ бейҗиң қишлиқ олимпик мусабиқисини рәсмий байқут қилишқа қисташ үчүн 2022-йили 4-январ күни берлиндики һөкүмәт бинаси алдида намайиш уюштуридиғанлиқини тәкитлиди.

Нәтиҗә итибари билән ейитқанда, америка һөкүмити баш болуп байқут елан қилғандин тартип һазирға қәдәр бейҗиң олимпик мусабиқисини байқут қилған яки дөләт әрбаблирини қатнаштурмайдиғанлиқини ениқ билдүргән дөләтләр: америка, әнгилийә, канада, авистралийә, йеңи зеландийә, литва, белгийә, австрийә, японийә, германийә қатарлиқлардин ибарәт болған. Әксичә, олимпикни сиясий җәһәттин байқут қилишқа очуқ қарши турған дөләт русийә болуп, 2-айниң бешида бейҗиңға берип қишлиқ олимпик мусабиқисиниң ечилиш мурасимиға қатнишидиғанлиқини ениқ билдүргән тунҗи дөләт рәһбириму русийә призденти владимир путин болуп қалған.

Мәйли байқут шәклидә болсун, мәйли корона вабасини баһанә қилип болсун яки дөләтниң сиясий адәтлирини чиқиш қилип болсун, алдимиздики күнләрдә бу сәпкә қошулидиған дөләтләрниң саниниң йәниму ашидиғанлиқи мөлчәрләнмәктикән. Ахбарат вастилири германийәдики бир қисим тәнһәркәтчиләрниңму бейҗиңға бериштин ваз кәчкәнликини илгири сүрүшмәктә. Д у қ болса уйғурлар топлишип олтурақлашқан барлиқ дөләтләрдә 2022-йили 4-январ күни бейҗиң қишлиқ олимпик мусабиқисиға қарши кәң көләмдә намайиш өткүзүшкә һазирланмақта.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.