Jenwede ötküzülidighan birleshme namayish chaqiriqi muhajirettiki Uyghurlarni heriketke ötküzdi
2022.04.27
Melum bolghinidek, b d t irqiy ayrimichiliqqa qarshi turush komitéti bilen kishilik hoquq kéngishi 2018-yilining axiridin tartip Uyghur diyarini közdin köchürüsh telipini izchil otturigha qoyup kelgen bolsimu, lékin xitay hakimiyiti türlük shertlerni qoyup, bu telepning emelge éshishigha tosqunluq qilip kelgenidi. 2018-Yilidin 2021-yilighiche bolghan 3 yil jeryanida b d t kishilik hoquq kéngishi jaza lagérliri we Uyghurlar heqqide zor hejimlik bir doklat hazirlap chiqip ötken yilining axirlirighiche élan qilmaqchi bolghan. Biraq xitayning türlük tosqunluqliri seweblik bügün'giche élan qilalmighan.
D u q re'isi dolqun eysa ependining bildürüshiche, xitay hakimiyiti b d t kishilik hoquq kéngishining komissari mishél bachélét bashchiliqidiki bir hey'etning bu yil 5-ayda Uyghur diyarini ziyaret qilishigha ruxset qilishi bedilige mezkur doklatning élan qilinishini tosup qalghan. U, xitayning yalghan sehne hazirlap, b d t xadimlirini aldaydighanliqini ilgiri sürüp, mishél bachélét xitay ziyaritini bashlashtin ilgirila bu doklatni élan qiliwétishi lazimliqini tekitlidi.
Dolqun eysa ependi b d t kishilik hoquq kéngishining bu doklatni élan qilishining zor ehmiyetke ige ikenlikini, shuningdek yene 13-may küni jenwediki b d t binasining aldida bundaq bir namayish ötküzülüshiningmu ehmiyetke ige ikenlikini otturigha qoydi.
Dunya Uyghur qurultiyi diniy ishlar komitéti mudiri turghunjan alawuddin ependi bu qétimqi namayishni yawropa döletliride pa'aliyet élip bériwatqan 15 ammiwi teshkilat bilen dunya Uyghur qurultiyining ortaq uyushturghanliqini, yawropadiki ammiwi teshkilatlarning buninggha aktip awaz qoshushi kéreklikini tekitlidi.
Turghunjan alawuddin ependi jenwede ötküzülidighan bu namayish arqiliq b d t kishilik hoquq kéngishining komissari mishél bachélét xanimgha Uyghurlarning bezi teleplirini yetküzidighanliqini, bu xil namayishlarning ünümining zor bolidighanliqini otturigha qoydi.
Jenwede ötküzülidighan birleshme namayish heqqide ziyaritimizni qobul qilghan shiwétsariye sherqiy türkistan jemiyitining re'isi endili qaraxan ependi namayishning 13-may küni etigen sa'et 9 din 12 giche birleshken döletler teshkilatining jenwediki bash shitabi aldida ötküzülidighanliqini bayan qildi.
Dunya Uyghur qurultiyi rehberlirining bildürüshiche, dunya Uyghur qurultiyining seperwerliki bilen 2018-yili 4-ayning 27-küni bélgiyening paytexti biryussél shehiridiki yawropa ittipaqi binasining aldida ‚5 ming kishilik namayish‛ ötküzülgenidi. Qurultay rehberlirining bildürüshiche, bu xelq'araliq chong namayish yawropa parlaméntining 4-öktebir küni Uyghurlar we jaza lagérliri toghrisida 15 maddiliq qararining qobul qilinishigha türtke bolghan asasliq amillarning biri iken.
Arqidin d u q 2018-yili 11-ayning 6-küni b d t da bashlinidighan xitayning kishilik hoquq weziyitini közdin köchürüsh yighini munasiwiti bilen jenwede muhajirettiki Uyghurlarning ikkinchi qétimliq xelq'araliq chong namayishini ötküzgenidi.