CNN Téléwiziye muxbiri ata-anisidin ayrilip qalghan Uyghur oqughuchilarni ziyaret qildi

Xelq'ara axbaratliridin CNN téléwiziye qanili muxbiri, istanbulgha yéqin bir jaydiki mektepte oquwatqan we 6 yildin buyan ata-anisi bilen uchur-alaqe qilalmighan Uyghur oqughuchilarni ziyaret qilip, ularning ata-aniliridin ayrilip qalghan we uchur-alaqe qilalmighanliqidin ibaret échinishliq sergüzeshtiliri toghrisida mexsus téléwiziye programmsi tarqatti.

CNN Téléwiziye programmisi 20 din artuq Uyghur oqughuchining ata-anisi bilen uchur-alaqe qilalmaywatqanliqini bildürdi we Uyghur diyaridiki 2 milyondin artuq Uyghurning xitayning jaza lagérlirigha qamalghanliqini, shu seweptin chet'ellerde oquwatqan Uyghur oqughuchilarning ata-aniliri bilen uchur-alaqe qilalmaywatqanliqini tekitlidi.

Biz erkin asiya radi'osining muxbiri bolush süpitimiz bilen istanbuldin 50 kilomtér uzaqliqqa jaylashqan mezkur mektepni ziyaret qilip ata-aniliridin ayrilip qalghan birqisim Uyghur oqughuchilar bilen söhbet élip barduq.

Mezkur mektepte oquwatqan we ata-anisi bilen alaqe qilalmighan muhemmed abduzahir we abdullah abduzahir qatarliq aka-oka oqughuchilar ziyaritimizni qobul qilip, özlirining 2015-yilidin buyan ata-aniliridin ayrilip qalghanliqini we ata-anisi bilen uchur-alaqe qilalmighanliqini we ata-anisini bek séghin'ghanliqini bildürdi.

Mezkur mektepning yétekchiliridin abduraxman ependining bildürüshiche, bu mektepte 4-siniptin 8-sinipqiche oxshimighan siniplarda ders oquydighan 120 neper Uyghur oqughuchi bolup ular her küni dölet mekteplirige bérip ders oquydiken we derstin qaytqanda mezkur mektepning yatiqida qélip, qoshumche Uyghur tili, milliy medeniyet, matimatka, in'giliz we ereb tili shundaqla diniy derslerni öginidiken. Bu uqughuchilarning beziliri özlirining ata-anisi, beziliri dadisi yaki apisi xitayning jaza lagirlirigha yaki türmilirige qamalghanliqini bildürdi.

Bu mekteptiki 120 neper uqughuchidin 20 nepiri ata-anisidin ayrilip qalghan bolup, 22 nepiri bolsa anisidin yaki dadisdin ayrilip qélip bir qanche yildin buyan ulardin héch qandaq uchur alalmighan oqughuchilar iken.

Mezkur mektepte oquwatqan muhemmed abduzahir 11 yash we akisi abdulla abduzahir 12 yash bolup bular korlidin iken. Bu aka-uka qérindashlarni dadisi 2015-yili istanbulgha élip kélip mektepke orunlashturup qoyghan we u balilarning apisi we inilirini élip kélish üchün korligha qaytip barghandin kéyin saqchilar tutqun qilip türmige qamighan. Abdullah abduzahir dadisi korligha qaytip kétip bir aydin kéyin yeni 2015-yili apisi bilen téléfonda sözleshkende, apisi uninggha dadisining saqchilar teripidin tutqun qilin'ghanliqini, balilirini türkiyide oqutqanliq sewebtin türmige qamap qoyghanliqini bildürgenlikini ipadilidi.

Abdullah abduzahir apisiningmu jaza lagérgha qamalghanliqidin xewer tapqan bolup, u özining korlidiki ukilirining ige-chaqisiz qélishidin ensirewatqanliqini, ularni oylap ensireydighanliqini ipadilidi.

Muhemmed abduzahir dunya jama'itige chaqriq qilip, ata-ansi we ukiliri bilen jem bolush üchün yardem qilishni telep qildi.

Mezkur mektepte oquwatqan hesen abduréhim bu yil 16 yashqa kirgen bolup, u 2016-yili xoten shehridin istanbulgha kelgen iken. U ata-anisi bilen 3 yildin buyan uchrishalmighanliqini we héch qandaq alaqe qilalmighanliqini bildürdi we ata-anisining xitay türmisige qamilishidin bek endishe qilidighanliqini eskertti. U, özige oxshash yene nurghun sawaqdashlirining barliqini, ularning hemmisining ata-anisi bilen jem bolushni xalaydighanliqini ipadilidi.