Da'iriler oqughuchilar arqiliq ularning a'ilisining diniy muhitini tepsiliy igilimekchi

Anglighuchilirimizdin radiyomizgha kelgen inkaslargha qarighanda, yéqinda aqsuning ma'arip tarmaqliri dinning we milliy bölgünchilik idiyilirining bashlan'ghuch we ottura mekteplerge singip kirishining aldini élish üchün, mexsus oqughuchilarning a'iliwi diniy étiqad muhitini tekshürüsh jedwilini chiqarghan bolup, gerche buningdin ilgirimu oqughuchilar mushu xildiki jedwellerni tolduridighan bolsimu, emma bu qétim tarqitilidighan jedwelge “Öyde namaz oquydighanlar barmu ? saqal qoyghan, hijablan'ghanlar barmu ? qandaq diniy pa'aliyetler bilen shughullinidu? öyingizde diniy kitab, matériyallar barmu ?” dégendek téximu tepsiliy ehwallarni igileshke da'ir inchike so'allar kirgüzülgen iken. Muxbirimiz gülchéhrening jaylargha qaratqan téléfon ziyaretliridin buning peqet aqsudila emes, qeshqer, xoten qatarliq Uyghur élining jenubida omumyüzlük yolgha qoyulushqa bashlighanliqi delillendi.

Yéqinda chet'elge chiqqan, tepsiliy ehwaldin xewerdar bir kishining éytishiche, aqsudiki melum nahiyining ma'arip tarmaqliri yéqinda bashlan'ghuch we ottura mektep oqutquchilirini yighip dinning, milliy bölgünchilik idiyilirining mekteplerge singip kirishining aldini élish teyyarliq xizmet yighini achqan we buningdin kéyin oqughuchilarning a'iliwi diniy étiqad muhitini tekshürüsh jedwilining barliq bashlan'ghuch, ottura mekteplerge kiridighan we püttüridighan oqughuchilarning arxipigha kirishi kérekliki telep qilin'ghan. Shundaqla - 1 séntebir yéngi oqush mewsumi bashlashtin her qaysi mekteplerning her bir oqughuchining bu jedwelni toldurup mektepke tapshurushi shert ikenlikini oqturghan. Inkas qilghuchining éytishiche, jedwelde, a'ilingizde qanche kishi din'gha étiqad qilidu ? qandaq diniy pa'aliyet bilen shughullinidu ? hijablan'ghan, saqal qoyghanlar barmu yoq? dégendek, oqughuchilarning a'ilisidikilerning diniy étiqad ehwalini inchike igilesh meqset qilin'ghan mezmunlar kirgüzülgen we bu jedwel mekteplerge tarqitip bérilgen.

Bu kishining bildürüshiche, bu xil jedwel nöwette pütün Uyghur élining jenubidiki Uyghur mekteplirigiche chüshürülgen.

Biz bu uchurni delillesh yüzisidin, xoten we qeshqerlerge qarita téléfon ziyariti élip barduq. Nöwette yazliq tetil we shundaqla waqit perqi bolghachqa ma'arip tarmaqliri bilen alaqe baghlash imkaniyiti bolmighan bolsimu, axiri qeshqerning melum yézisidiki ahalilerge ulighan téléfonimizgha bir bashlan'ghuch mektepni püttürüp ottura mektepke chiqish aldida turghan bir Uyghur qizi jawab berdi. Umu yéqinda a'ilining diniy étiqad ehwalini tekshürüsh jedwilini toldurghanliqini éytti we balilargha xas bolmighan nahayiti jiddiy we sezgürlük bilen jawab berdi. Bu qizning éytishiche, bu xildiki jedwelni toldurushi birinchi qétim emes, lékin bu qétimqisida téximu tepsiliy, so'allar soralghan. Uning déyishiche, gerche hazir mekteplerning yazliq tetil waqti bolsimu, oqughuchilar her jüme küni mektepke yighiwélinidiken, hemde siyasiy öginishlerge orunlashturulidiken.

Biz bashqa jaylardiki ehwallarni igilesh üchün xoten'gimu téléfon qilduq, xotenning lop nahiyisidiki bir bashlan'ghuch mektepning amanliq ishxanisida nöwetchi téléfon aldi we jedwelning yéqinda tarqitilip bolghanliqini, oqughuchilar toldurup bolghandin kéyin mektepke tapshuridighanliqini we mektep da'iriliri yighiwalghandin kéyin bolsa, saqchi we ma'arip da'iriliri tamgha urghandin kéyin hökümet tarmaqlirigha ötküzüp bérilidighanliqini éytti. Uning chüshendürüshiche, ma'arip tarmaqliri tarqatqan bu xil oqughuchilarning a'ilisining diniy étiqad ehwalini tekshürüsh jedwili Uyghur we xitayche ikki xil tilda chüshken.