Altaydiki oqughuchilarning naraziliq herikitige ashxanilarda tamaq jedwilining emeldin qaldurulghanliqi seweb bolghan

Muxbirimiz shöhret hoshur
2018.12.26
Mori-nahiyisi-halal-belgisicheklesh.jpg Mori nahiyeside tarqitilghan “Halal” liq belgilirini men'i qilish uqturushi. 2017-Yili noyabir.
Social Media

Ötken heptidiki éniqlashlirimiz dawamida altayda bir türküm oqughuchilarning tamaqlirida halal-haramni sürüshte qilip naraziliq bildürgenliki üchün tutqun qilin'ghanliqi ashkarilan'ghan idi. Muxbirimizning bu heqte yenimu ilgirilep ehwal éniqlishi dawamida altayda bir qisim mektep ashxanilirida adette kündilik tamaq terkibi bildürülidighan doskilarning emeldin qaldurghanliqi, bu sewebtin tamaqlirida choshqa göshi bar-yoqluqini bilelmigen oqughuchilarning ehwalgha naraziliq bildürgenliki ilgiri sürüldi.

Ötken hepte ijtima'iy taratqularda altayning qaba we burchin nahiyeliride choshqa göshi yéyishni ret qilghan we uninggha qarshi naraziliq namayishi ötküzgen 400 din artuq qazaq oqughuchining tutqun qilin'ghanliqi heqqide xewerler tarqalghan idi. Bu heqtiki éniqlashlirimiz dawamida namayishning yüz bergenliki delillenmigen bolsimu, emma altay sheherlik 1‏-ottura mektep we burchin nahiyelik 1‏-ottura mekteplerdin bir türküm oqughuchilarning tutqun qilin'ghanliqi, tutqunlardin 20 nechche nepirining burchin nahiyesining qoltuq bazirigha tewe oqughuchilar ikenliki delillen'gen idi.

Bu heqtiki xewirimiz élan qilin'ghandin kéyin anglighuchilirimizdin biri radiyomizgha inkas yollap, mezkur oqughuchilarning tutqun qilinish sewebi heqqide bir qisim uchurlarni melum qildi. Inkasta déyilishiche, adette altaydiki qazaq ottura mektep ashxanilirida her küni doskida tamaq terkibi jedwili chiqiriliwatqan bolup, yéqinda bir qisim mekteplerde bu xil jedwel emeldin qaldurulghan. Bu ehwal alaqidar mekteplerdiki qazaq-oqughuchilarning keng-kölemliki naraziliqini qozghighan.

Biz bu uchurning toghra-xataliqini aydinglashturush üchün altay nahiyesidiki bir ottura mektepke téléfon qilduq. Mektepning bir qazaq xadimi adette mekteplerde tamaq terkibi jedwilining doskigha chiqirilidighanliqi, mushuninggha qarap özlirining tamaq tallaydighanliqini bildürdi. Emma u altayda bir qisim mekteplerde bu xil tamaq doskilirining emeldin qaldurulghanliqi heqqidiki so'alimizgha jawab bermidi. Bu xadim bu ehwalni dölet amanliq saqchiliridin igilishimizni tewsiye qildi. Altay wilayetlik dölet amanliqi saqchi idarisining dolqun isimlik bir qazaq bashliqi bu ehwallardin, hetta qazaq oqughuchilarning tutqun qilinishidin özining xewiri yoqluqini éytti.

Radiyomizgha kelgen inkasta déyilishiche, oqughuchilar bu jedwel bolmighanliqi üchün qaysi xil tamaqta choshqa göshi barliqini bilelmigen. Netijide zor bir türküm oqughuchilar yataqlirida özliri tamaq étip yéyishke yaki sirttin tamaq yéyishke mejbur bolghan. Yataqta tamaq yéyish ularning derske waqtida qatnishishigha tesir qilipla qalmastin, belki yataq binasining bir qisim tüzümlirigimu toghra kelmigen. Netijide mektep rehberliri ularni yataqta tamaq étishtin chekligen. Bu cheklimiler ularni wasitilik halda tamaqlirida halal-haramni ayrimasliqqa we choshqa göshini yewérishke mejburlighan. Oqughuchilar bu xil mejburlinishqa qarita öz naraziliqini ipadiligen. Emma inkasta oqughuchilarning bu naraziliqini qandaq sheklide ipadiligenliki bildürülmigen.

Qaba nahiye sarbulaq yézisining bir saqchi xadimi bir türküm ottura mekteplerdiki qazaq oqughuchilar arisida naraziliq qozghalghanliqi we buninggha qarita bixeterlik tedbirlirini kücheytish heqqide nahiyedin uqturush tapshuruwalghanliqini ashkarilidi. Emma u uqturushta konkrét némiler déyilgenliki heqqide melumat bermidi. Biz uningdin özimizge kelgen inkaslargha asasen bir qisim mekteplerde tamaq terkibiy jedwilining emeldin qaldurulghanliqi, netijide oqughuchilarning wasitilik halda choshqa yéyishke mejburlan'ghanliqi we buninggha qarita qazaq oqughuchilarning naraziliq bildürgenlikini tilgha alduq.

Mezkur xadim ehwalning bundaq bolushining mumkinsizlikini, mekteplerde kishilerning étiqadigha hörmet qilinidighanliqini bildürdi. Biz uninggha bu heqte jem'iyetke tarqalghan uchurlar barliqini éytqinimizda u bu xil uchurlarni özliriningmu tapshurup alghanliqi we tekshürüsh élip barghanliqi, tekshürüsh netijisining mezkur uchurlarda déyilgendek emeslikini otturigha qoydi. Biz uninggha bir qisim oqughuchilarning tutqun qilin'ghanliqining delillinip bolghanliqini éytqinimizda u mezkur oqughuchilarning tutulush sewebining bashqa ikenlikini we choshqa göshi yéyish bilen alaqisi yoqluqini éytti. Biz uningdin özliri tutulghanliqidin xewer tapqan oqughuchilarning tutulush sewebini sorighinimizda u xadim saqchixana bashliqining telimati boyiche bu heqte melumat bérishke, hetta sözlishishke bolmaydighanliqini éytti.

Radiyomizgha kelgen inkasta altayda yüzligen qazaq oqughuchi tutqun qilinishning aldi-keynide köp sandiki mekteplerde bir heptiche ders toxtighanliqi, mektep we kocha doqmushlirining xitay qoralliq küchliri teripidin qorshalghanliqi ilgiri sürülgen.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.