Xoten xelqi ramizan éyini qandaq ötküzüwatidu?

Muxbirimiz qutlan
2014.07.18
xoten-namaz-jamaet-305.png Xotendiki jama'et
AFP


Melum bolushiche, xoten xelqi qatmu - qat bésim we cheklimiler ichide bu yilliq ramizan éyini ötküzmektiken.

Radi'omiz ziyaritini qobul qilghan kishilerning bildürüshiche, xoten shehiridiki tijaretchiler yillardin buyan dawamliship kelgen memuriy buyruq boyiche bu yilliq ramizandimu ashxana we téz tamaqxanilirini échishqa mejbur bolghan.

Hökümet organliri we kespiy idarilerde xizmet qilidighan Uyghur kadirlar kolléktip chüshlük tamaqqa orunlashturulup, roza tutqan yaki tutmighanliqi qerellik tekshürülgen. Bolupmu Uyghurlar ichidiki rehbiriy kadirlar idarilerning xitay sékrétarliri aldida su ichish arqiliq özining roza tutmighanliqini ispatlap körsitishke mejbur bolghan.

Bu heqte ziyaritimizni qobul qilghan, emma nam - sheripini ashkarilashni xalimaydighan xotendiki bir Uyghur kespiy xadim ramizan jeryanida özi körgen we bilgen ehwallarni bayan qildi.

Igilishimizche, bu yilliq ramizan kirishning aldida xoten wilayetlik memuriy mehkime millet - din ishliri komitétidiki 18 neper kadir xoten xelqige imzaliq ochuq xet élan qilip, atalmish “Diniy ashqunluq” ni qattiq eyibleydighanliqini bildürgen.

Mezkur ochuq xette “Qur'an kerim” ning 49 - sürisidiki “Ih, insanlar! silerni biz heqiqeten bir er, bir ayaldin, bir ata, bir anidin yarattuq. Öz - ara tonushushunglar üchün nurghun millet we uruq qilduq” dégen ayitini neqil keltürüp, buni xitay hökümitining milletler ittipaqi teshwiqati üchün suyi'istémal qilishqa urun'ghan.

Ochuq xette yene mundaq déyilgen: “Bir ochum diniy esebiy küchler we milliy bölgünchiler perde arqisigha mökünüwélip, eynen ehwalni uqmaydighan musulman yashlirini qutritip musulmanlar bilen musulman emesler, Uyghurlar bilen xenzular otturisida milliy öchmenlik peyda qilmaqta…”

Mezkur ochuq xette yene kompartiye we xitay köchmenlirining Uyghurlargha yardem bériwatqanliqi we zor iqtisadiy menpe'et yetküzüwatqanliqi birqanche türler boyiche teshwiq qilin'ghan. Uningda mundaq déyilgen: “Ichki ölkilerdin xoten'ge ewetilgen munewwer xenzu oqutquchilar ders munbiride ün - tünsiz töhpe qoshti. Xenzu ishlemchiler a'ile we balilirini tashlap xoten'ge kélip yerlikler qilishni xalimaydighan eng japaliq ishlarni qildi. Xenzu déhqanlar yerlerni höddige élip, kések öylerde olturup xoten xelqi yeydighan köktatlarni östürdi…”

Közetküchiler, mezkur ochuq xetni Uyghur aptonom rayonidiki her derijilik da'irilerning bésimi bilen Uyghur aliy mektep oqughuchiliri, ziyaliyliri, yazghuchiliri we karxanichiliri namida élan qiliniwatqan mushu türdiki ochuq xetlerge oxshashla xotendiki hökümet orunlirida xizmet qilidighan Uyghur memurlarning siyasiy ipadisini sinash meqsitide yazdurulghan dep qarimaqta.

Tepsilatini awaz ulinishtin anglighaysiz.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.