Islamgha eng chong ziyankeshlik musulmanlardin kelmekte

Dunyadiki dinlarning hemmisi kishilerni güzel exlaqqa chaqirishta we her ishta durusluqqa teshebbus qilishta birdektur. Chünki meyli heq bolsun, meyli batil bolsun, herbir milletning dini shu milletning meniwi küchliridin biri bolup kelgen.

Yéqinda liwanda neshr qilinip, Uyghurlar arisida tarqilishqa bashlighan “Perzentlirimizni qandaq terbiyileymiz” dégen kitabta mundaq dep yézilghan: epsuski, bu dinni kishilerge qiyin körsitip qoyghanlar we uning shenige dagh qonduruwatqanlar yenila musulmanlardur. Bu heqiqeten epsuslinarliq bir ish. Chünki hazirqi zamandiki musulmanlar dunyaning qandaqla yéride bolmisun, hergizmu islam dinining güzelliklirini we ewzellik tereplirini namayan qilalmighan. Eksiche, islam dinini bashqilarning közige set körsitish we uni hazirqi esir bilen maslishalmaydighan bir din qilip körsitish arqiliq islamgha eng chong ziyankeshliklerni qilghan.

Islam mutepekkuri ellame muhemmed ghazali bu heqte mundaq dégen: eger muhemmed eleyhissalam tirilip kélip, musulmanlarning hazirqi ehwalini körgen bolsa, ularni tonumay qalghan bolatti, ularning ichide islam dinini tapalmaytti, ularda qur'an bilen sünnetnimu körelmigen bolatti.

Chünki, hazirqi musulmanlarda omumlashqan shexsiyetchilik, achközlük, menmenchilik qatarliq exlaqiy jehettiki buzulushlar ularni bashqa bir ümmetke özgertip qoyghan. Ularda islamning birla nami we shekliy ibadetlirila qalghan bolup, iman rohi ularda ipadilenmeydighan bolup qalghan. Bu buhran soda-sétiq ishlirida qesem qilip turup bir-birini aldashtin bashlap, yol mangghanda yol talishishqa qeder bérip omumlashqan. Bu weziyet bizning Uyghur jem'iyitimizde téximu éghir, téximu échinishliq bolmaqta. Bizde heremge baridighanlar bilen islamiy kiyinidighanlarning sani ashqan bilen islam exlaqi omumlashqini yoq. Yenila shexsiyetchilikimiz hemmini bésip chüshmekte.

Qisqisi, musulmanlarda shu zahiriy ibadetlerdin bashqa héch nerse qalmighan, ulardiki imanning küchi dunya helekchiliki aldida yéngilip qalghan.

Musulman a'iliside tughulup qalghanliqi üchünla musulman dep atilip qalghan bezi Uyghurlar bezi dindarlardiki shexsiyetchilik, aldamchiliq we yalghanchiliqlarni körüp, sesken'gen yerde, bashqa dindikiler bizge qandaq baha bérer? ötmüshlerde özlirining toghriliqi, rast sözlüki we güzel exlaqi bilen asiya we afriqa qit'eliridiki kishilerni tesirlendürüwetken we ularning musulman bolushigha seweb bolghan musulmanlar bilen hazirqi zamandiki namdiki musulmanlar otturisidiki perqning qanchilik chongluqini bilemsiz? bizning bu ehwalimizni körüp kimmu musulman bolsun? kimmu bizdin tesirat alsun?

Bu orunda mundaq bir qissini qisturup qoyghum keldi. Yéngidin musulman bolghan gherbliklerdin biri musulmanlarning yurtliridin birige kelgen iken, u jayda musulmanlarning ehwalini körüp, “Allahqa shükriki, men musulmanlarni körmey turup musulman bolghan ikenmen” dégen iken.

Chünki, hazirqi musulmanlarning köp sanliqining musulmanchiliqidin meschitlerde besh wax namazni jama'et bolup oqushtin we tekrar hej qilishtin bashqisini körgili bolmaydu. Ularning turmush ehwalida musulman'gha xas özgichiliklerni tapqili bolmaydu. Burunqi musulmanlar islamiy qérindashliqta kamaligha yétip özlirining qimmetlik shexsiy mal-mülkini bir-biri bilen bölüshüshken derijisige, urushlarda bir-birini asrighanliqtin, “Sen hayat qalghin, séning ornunggha men öley” dégen meqset bilen bayraqni we aldinqi sepni talishish derijisige yetken bolsa, hazirqi musulmanlardiki shexsiyetchiliktin ibaret bu nachar rohiy halet hayatliqning pütün sahelirigiche bérip singip ketken. Bularni sanap tügitish mumkin emes. Addiysi, hazirqi musulmanlardiki shexsiyetchilik aptomobil heydeshte edepsizlerche yol talishishtin bashlap, meschitlerde kishilerning mürisige dessep ötüp jama'etlerge azar bérishkichilik pütün ishlirida ipadilinip turmaqta.”