Watikanning yaponiyidiki bash rohaniy d u q ning doklatini tapshuruwaldi

Watikanning yaponiyide turushluq rohani josef chennoth ixtiyariy muxbirimiz bilen. 2013-Yili 8-dékabir, yaponiye.

12-Ayning 8-küni yaponiye kagoshima junshin qizlar uniwérsitétining qurulghanliqining 80 yilliqini tebriklesh pa'aliyitige alahide teklip bilen qatnishiwatqan yaponiyide turushluq watikanning bash rohanisi joséf chénnoth kagoshimadiki katolik dinining büyük chérkawliridin biri hésablinidighan zabér chérkawsida özining muritliri bilen birlikte asiyaning tinchliqi jümlidin dunya tinchliqining emelge éshishi üchün ibadet qiliwatqan diniy murasim ariliqida, dunya Uyghur qurultiyi teyyarlighan yazma doklat Uyghur milliy herikitining rehbiri rabiye qadir xanimning nami bilen tapshurup bérildi.

Dunya Uyghur qurultiyi teyyarlighan doklat asasliqi üch qisimdin terkib tapqan bolup, tunji qismida xitayning asasiy qanunida déyilgen diniy étiqad erkinliki  bilen emeliyette yürgüzüwatqan diniy siyasitining tüptin perqliq ikenliki körsitilgen. Ikkinchi qismida bolsa, Uyghurlarning diniy pa'aliyet élip bérish erkinlikining pütünley xitay kompartiyisi teripidin kontrol qilin'ghanliqi, hej pa'aliyitining cheklimige uchrash ehwali, 18 yashtin töwen ballarning meschitke kirishining cheklinishi, qur'an oqush, diniy telim-terbiye élishning jinayet hésablinishi, roza tutushining cheklimige uchrishidek bir qatar mesililer otturigha qoyulghan. Üchinchi qismida Uyghur xanim-qizlirining béshigha yaghliq artish,yüzige chümbel tartish qatarliq diniy, en'eniwi örp-adetlirining cheklen'genliki ilgiri sürülgen.

Watikanning yaponiyide turushluq bash rohanisi joséph chénnothqa bu qétimqi Uyghurlarning diniy étiqad mesilisi toghrisida yazma doklat yollash pilanini yaponiyidiki Uyghur kishilik hoquq mesilisige yéqindin köngül bolup kéliwatqan kagoshima xelq'ara uniwérsitétining muzika proféssori gérmaniyilik bolma, nako xanimlar aldin pilanlighan bolup, doklatning bash rohanigha yetküzülüshining ehmiyiti heqqide toxtalghan proféssor doktor bolma ependi bu heqte toxtilip mundaq dédi:
-Bash rohanigha yetküzülgen Uyghurlarning diniy étiqadining depsende qiliniwatqanliqi heqqidiki doklatni bash rohaniy elwette tézlikte watikan'gha yetküzidu. Watikan yéqindin köngül bolup kéliwatqan mesililerdin biri kishilik hoquq mesilisidiki diniy étiqad mesilisidur. Bu doklat birinchi qolluq yazma doklat shundaqla Uyghurlarning öz awazi bolghanliqi üchün watikan bu mesilisige elwette bashqiche köz qarashta bolidu dep oylaymen.

Doklatni tapshurup bérish pa'aliyitige ishtirak qilghan yaponiyilik kishilik hoquq pa'aliyetchisi nako xanim doklatning bash rohanigha yetküzülüshining özi xelq'ara jem'iyetni Uyghurlarning kishilik hoquq mesilisige köngül bölüshke chaqirghanliqning bir teripi ikenliki toghrisida toxtilip mundaq dédi:
-Uyghurlarning hazirqi weziyitidin qarighanda, Uyghurlarning diniy étiqadining depsende qilinish ehwali nahayiti zor bir mesile boluwatidu. Küchlük étiqad igiliri bésim we tehditke duch kéliwatidu. Uyghurlarning diniy erkinliki peqetla yoq bolup, ularning diniy pa'aliyet élip bérishi cheklen'gen. Shunga biz xelq'aradiki diniy jem'iyetlerni heriketlendürüp ortaq halda xitay kompartiyisige bésim ishlitip, Uyghurlarning diniy erkinlikini qolgha keltürüshige tirishishimiz kérek. Shunga bu xildiki yazma doklatlarni xelq'ara diniy jem'iyetlerge yollash, bu jehette melum netijige érishishte paydiliq dep qaraymen.

Yaponiyide turushluq watikanning bash rohanisi ötken yili 11-ayda tokyodiki elchixanisida yaponiyidiki Uyghur mesilisige köngül bölgüchi proféssor doktor bolma ependi bashchiliqidiki bir guruppa kishiler bilen Uyghurlarning kishilik hoquq mesilisi toghrisida tepsiliy söhbet ötküzgen bolup, bu qétimqi Uyghurlarning diniy étiqadi mesilisi toghrisida yazma doklat bérilishi Uyghur mesilisi toghrisida bash rohanigha ikkinchi qétim yetküzülgen yazma doklat hésablinidiken.

Awaz ulinishidin tepsilatini anglang.