Noghay meschitini kéngeytish pilani qiyinchiliqqa uchridi

Emma, herbir kwadiratmétir yerning bahasi 25000 yüen bolghachqa, meschit wexpisining puli yétishmigen. Shuning bilen jama'etke échiwétilgen i'ane toplash pa'aliyiti bashlinip ketken. Musulman Uyghurlar sawap tépish üchün meschitke yer élish pa'aliyitige qudritining yétishiche küch chiqirishqan. Hetta nurghun ayallar allah rizasi üchün altun zibu - zinnetlirini sétip meschitke yer sétiwélish üchün i'ane qilghan. Hazirghiche jem'iy 13 milyon yüen toplan'ghan bolsimu, emma meschit qerzni téxiche qayturalmighan. Meschit sétiwélish xizmitini yürgüzüwatqan, ismini ashkarilashni xalimaydighan bir Uyghurning bizge bergen melumatida meschitning yene besh milyon yüen qerzi barliqi ashkarilandi.

Noghay meschitining qurulushi 1871 - yili bashlan'ghan bolup, ramizan haji, shakir weliyullah qatarliq özbék, tatar bayliri meblegh chiqirip 10 mo yer sétiwélip meschitning asasiy qisimini saldurghan. 35 Yil kéyin, 1919 - yili meschit kéngeytilgen. Noghay meschitining chértiyozhi qazan tatar meschitining sheklige asasen sizilghan bolup, sherq we gherb medeniyitini özide namayen qilghan bir tarixiy qurulush hésablinidu. Xelq'arada qurulush tarixi bir esirdin ashqan bundaq qurulushlar tarixiy asare - etiqe ornida qoghdilidu.

Biz bu meschitning hökümet teripidin qoghdiliwatqan - qoghdalmaywatqanliqigha, meschitni kéngeytish qurulushining hökümetning yardimige érishken - érishmigenlikige da'ir melumatlarni igilesh üchün munasiwetlik xadimlargha téléfon qilduq. Ular bizge hökümetning i'ane chaqiriqini élan qilghanliqi üchün özlirini chaqirtip eyibligenlikini, meschitning meblegh ishigha azraqmu yardem qilmighanliqini, eger hökümet bu ishqa arilashmay jimla turidighan bolsa, buning meschit qurulushigha qilghan eng chong yardem bolup qalidighanliqini bildürdi.

Hörmetlik radi'o anglighuchilar, hökümet chet'eldikilerning meschitke i'ane qilishini chekligenliktin we chet'eldin ochuq - ashkara halda meschitning hésabigha i'ane pul ewetish imkani bolmighanliqtin, meschitke pul i'ane qilmaqchi bolghanlarning wetendiki uruq - tughqan, dost - yéqinliri arqiliq meschitke pul i'ane qilishi teshebbus qilin'ghan.

Biz noghay meschiti duch kéliwatqan bu qéyinchiliqlar heqqide köz qarishini élish üchün azadjan bughra ependi bilen söhbet élip barduq. U süzide xitayning meschit qurulushigha qarshi turushidiki esli seweb Uyghurlarning meniwiy küchining éship kétishidin ensireshtin ibaret ikenlikini ilgiri sürdi.