Роза рамзанлиқ чәклимиләр уйғур ашхана хоҗайинлириға зор иқтисадий зиян елип кәлмәктә
2013.06.18

Хитай даирилириниң уйғурларға қаратқан диний етиқад чәклимилири барғанчә күчәймәктә, болупму мусулманларниң әң чоң диний байрими болған роза рамзан мәзгили болса даириләр уйғурларниң диний паалийәтлиридин башқа нормал иҗтимаий һаят паалийәтлиригә қәдәр әң еғир чәкләйдиған пәйти. Рамзан мәзгилидә мусулман ашхана вә ресторанларниң сода тохтитишиға мәҗбури йол қоймаслиқ әнә шу хил чәклимиләрниң бири, уйғур елидин кәлгән инкасларға қариғанда бу йил даириләр рамзан келиштин бир ай бурунла уйғур ашхана ресторанлириға рамзанда ашханини тақимаслиқ буйруқини тарқитишқа башлиған. Рамзанда ашханилар сода тохтатқанда даириләрниң җәриманә вә җазасиға учриса, тохтатмай давамлиқ ачқанда херидар кирмәй бәрибир сода болмиғанлиқтин, охшашла зор иқтисадий зиянға учрап кәлмәктә.
Бу йил рамзан 8-июл башлиниду, даириләр һазирдин башлапла роза рамзандики диний паалийәтләрни башқуруш низамлирини қайтидин чиңитишқа вә бәзибир бәлгилимиләрни йолға қоюшқа башлиған, уйғур елиниң диний вәзийити, бу 23-апрелдики сериқбуя вәқәсидин кейин техиму җиддий түс алғанлиқи мәлум. Аңлиғучиларниң инкасиға қариғанда уйғур елиниң һәр қайси җайлирида,болупму уйғурлар зич олтурақлашқан наһийә йеза базарларда, уйғурларниң адәттики диний паалийәтлиридин башқа йүрүш турушлириму даириләр тәрипидин қаттиқ назарәт астиға елинған болуп, мусулманчә уйғур ашхана, ресторан, тез тамақхана хоҗайинлири бу йилқи роза мәзгилидә сода тохтатмаслиқ келишимигә қол қуюшқа мәҗбур болған, хотәндики бир уйғур тез тамақханисиниң хоҗайини гәрчә һәр йили һөкүмәт даирилириниң бу хил тохтамлириға қол қоюп келиватқан болсиму, бу қетим бултурқиға қариғанда техиму балдур башланғанлиқини билдүрди.
Бу хоҗайин йәнә даириләрниң бу хил қанунсиз еғир диний чәклимилири сәвәблик аяли вә нарәсидә қиз пәрзәнтиниңму бешидики яғлиқини еливетишкә мәҗбурланғанлиқини билдүрди.
Бу хоҗайин йиллардикигә қариғанда хотәндә бу йилқи диний чәклимиләрниң техиму қаттиқ йүргүзүлүватқанлиқини, роза рамзанда вәзийәтниң техиму чиңип кетидиғанлиқиға болған әндишисини ипадилиди вә өзиниң мәйли иқтисадий вә башқа җәһәттин зиян тартсиму, ашханини шәкилгә ечип қоюп шәриәттин янмайдиғанлиқини һәм нурғун уйғурларниң шундақ қилишқа мәҗбур икәнликини билдүрүп: “әмәлийәттә диний етиқад дегәнни қанчә күчлүк бастурғансери шунчә күчийидикән, наразилиқтин башқа нәтиҗә елип кәлгинини көрмидим” дәйду.