Хотәндә һиҗабланған вә сақал қойғанларға 6 айдин 6 йилға қәдәр қамақ вә 10 миң сом җәриманә җазаси йолға қоюлмақта
2014.12.23

Хәлқара әһдинамиләр бойичә, кишиләрниң диний етиқад әркинликигә һөрмәт қилидиғанлиқи һәққидә дуня җамаитигә вәдә бәргән вә вәдисидә туруватқанлиқини изчил һалда тәкитләп келиватқан хитай даирилири, йеқиндин буян уйғуларниң диний етиқад әркинликигә қарита чәклимилирини техиму қаттиқ вә техиму ялиңач шәкилдә иҗра қилмақта. Ашкарилинишичә, хотәндә хитай даирилири һиҗапланған аялларға 6айдин 6 йилға қәдәр қамақ җазаси беридиғанлиқини вә буниңдин сирт 10 миң сом җәриманә қойидиғанлиқини елан қилған. Буниң түрткисидә хотән наһийисиниң тусалла йезисида 200дин артуқ аял һиҗаптин, 300дин артуқ әр сақалдин айрилған. Йәрлик даириләр өз тәвәликидики кишиләр сиртта яшаватқан болса, уларниң сақалсиз чүшкән рәсимини әвәтип беришини тәләп қилған.
Биз аңлиғучилиримиздин хотәндә диний чәклимиләрниң әсәбийләрчә иҗра қилиниватқанлиқи һәққидики инкасларни тапшурувалғандин кейин, хотән наһийисиниң тусолла йезисиға телефон қилдуқ. Кәнт кадирлири сақал вә ропашлар мәсилисиниң сәзгүр бир мәсилә икәнликини, бу һәқтики мәлуматларни ашкарилашқа болмайдиғанлиқини тәкитләш билән бирликтә, йәнә бир қисим мәлуматларни ашкарилиди.
Мәлум болушичә, бәзи кәнтләр аһалиләрни башқурушта нуқтилиқ аилиләр вә алаһидә кишиләр топидин ибарәт икки гуруппиға айрип көзәткән вә тәқиб астиға алған.
Бәзи кәнтләрдә һәр һәптидә бир қетим “ җәмийәттики дүшмән вәзийитини тәһлил қилиш йиғини ” ачқан вә бу йиғинниң хуласисигә асасән диний етиқади мустәһкәм аилиләрниң пейиға чүшкән. Бир кәнт мәсулиниң ашкарилишичә, нөвәттә хотәндә һиҗапланған аял вә сақал қойған әрләргә қарита 6 айдин 6 йилға қәдәр қамақ җазаси вә буниң үстигә 10 миң сом җәриманә җазаси йолға қоюлмақта.
Игилишимизчә, бу җаза түзүми йеқинқи 3 ай ичидә кәң вә қаттиқ һалда иҗра қилинған. Тусолла йезисиниң көпинчә кәнтлиридә һиҗабланған аял вә сақаллиқ әрләр қалмиған. Мәлум болушичә, тусолла йезисида йеқинқи 3 ай ичидә 200дин артуқ аялниң һиҗаби вә 300 гә йеқин әрниң сақили чүшүрүветилгән. Бу җәрянда тусолладиму көп қетимлиқ сүркилиш вә тоқунушлар йүз бәргән болсиму, хитай тәрәп сәлбий вәқәләрни хәвәр қилмаслиқ әнәниси бойичә, бу вәқәләрни йошуруп кәлмәктә.