Түркийә диний ишлар министири үрүмчидә диний етиқадниң муһимлиқи вә диний әркинликниң тинчлиқниң асаси икәнликини оттуриға қойди

Түркийә диний ишлар министири мәһмәт гөрмәз 2013-йили 9-сентәбир, дүшәнбә күни рәсмий зиярәт үчүн 8 кишилик бир һәйәт билән үрүмчигә йетип барди.

Мәһмәт гөрмәз үрүмчидә нур бәкри билән учрашти вә диний етиқадниң муһимлиқи һәм диний әркинликниң тинчлиқниң асаси икәнликини оттуриға қойди.

Мәһмәт гөрмәз нур бәкри билән елип барған сөһбәт җәрянида, диний әркинликниң инсанниң ички дуняси вә виҗдан әркинликиниң әң муһим бир парчиси икәнликини билдүрди.

Профессор мәһмәт гөрмәз сөзидә йәнә, йеқинқи йиллардин буян хитай диний ишлар идариси вә хитай ислам җәмийити билән муһим мунасивәт орнатқанлиқини билдүрди. У, икки дөләт оттурисидики мәдәнийәт мунасивәтләрни күчәйтмигән тәқдирдә, сиясий вә иқтисадий мунасивәтләрдә тоғра нәтиҗигә еришкили болмайдиғанлиқини ипадилиди.

Мәһмәт гөрмәз диний етиқад әркинликниң әһмийити тоғрисида тохтилип мундақ деди: инсан өзиниң диний етиқади билән яшаш тоғрисида қанчилик әркин болса бирликтә тинчлиқ ичидә яшашму шунчилик күчлүк болиду. Диний етиқадқа әң кичик бир бесим йүргүзүлсә җәмийәттә һузур вә тинчлиқ йоқайду.

Анадолу хәвәр агентлиқиниң бүгүнки хәвиридә билдүрүшичә, мәһмәт гөрмәз үрүмчидики ислам җәмийитини вә ислам институтини зиярәт қилди. Ислам институтида мәһмәт гөрмәз әпәндини абдуреқип төмүрнияз күтүвалди. Мәһмәт гөрмәз уйғур оқутқучилар билән сөһбәтләшти. Оқуғучиларниң синиплирини зиярәт қилип оқуғучилар билән сөһбәт өткүзди мәсчиттә бирликтә намаз оқуди.

Мәһмәт гөрмәзниң кейинки зиярәт бекити қәшқәр болуп, қәшқәр зиярити җәрянида қәшқәр һейтгаһ мәсчитидә уйғур җамаитигә сөз қилидикән. Мәһмут қәшқириниң мәқбәрисини зиярәт қилғандин кейин қәшқәр зияритини ахирлаштуруп, туңган мусулманларниң юрти болған ниңша туңган аптоном райониниң йинчүән шәһиридә ечилған түрк-ислам мәдәнийәт көргәзмисигә қатнишидикән. У йәрдә туңган мусулманлар билән учрашқандин кейин бейҗиңға берип хитай әмәлдарлири билән дини ишларда һәмкарлиқ орнитиш тоғрисида сөһбәт елип баридикән.

Хәвәрләрдә билдүрүлүшичә, хитай әмәлдарлири профессор мәһмәт гөрмәзниң үрүмчи вә қәшқәр зиярити җәрянида хитайдики түрк мухбирларниң мәһмәт гөрмәзниң зияритигә қатнишиши керәк әмәс дегән вә мухбирларниң қатнишишни уйғун көрмигәнлики илгири сүрүлди.

Түркийә диний ишлар министири мәһмәт гөрмәз әпәндиниң үрүмчи зиярити тоғрисида бүгүн түркийәниң пүтүн ахбаратлири вә телевизийә қаналлири хәвәр тарқатти. Әмма хитай ахбаратлирида тәпсилий учур берилмигәнлики игилири сүрүлди.

Игилинишичә, өткән йили хитай диний ишлар идариси билән түркийә диний ишлар идариси оттурисида диний тәлим тәрбийә вә дин хизмәтлири саһәләрдә ортақ хизмәт қилишни тәрәққий қилдуруш тоғрисида келишим түзүп имзаланған. Бу мунасивәт билән мәһмәт гөрмәз мухбирларға бәргән баянатида, уйғур диярида қуран кәрим бесип тарқитиш, уйғур оқуғучиларни диний тәлим тәрбийә бериш, диний хизмәт-паалийәтләр елип бериш тоғрисида хитай тәрәп билән һәмкарлиқ қилишқа тәйяр икәнликини билдүрди.

Түркийә диний ишлар рәһбири мәһмәт гөрмәз башчилиқидики һәйәтниң үрүмчи зиярити вә нур бәкригә диний әркинликтин сөз қилиши, уйғурларниң диний әркинлики үчүн пайдиси боламду? хитайниң диний бесим сияситиниң бир аз болсиму азийишиға түрткә боларму? бу зиярәтниң уйғурларға қандақ сәлбий яки иҗабий тәсири болиду? бу һәқтә пикир қарашлирини елиш үчүн әнқәрә университети оқутқучиси доктор әркин әкрәм билән сөһбәт елип бардуқ.