Adwokat memtimin: yézilardiki roza tutquzmasliqni déyishke ademning tili köyidu

Ixtiyariy muxbirimiz haji qutluq qadiri
2015.06.30
pichan-lukchun-saqchi-charlash.jpg Pichan lükchün weqesidin kéyin saqchilar axbarat orunlirining resimge tartishini tosuwatqan körünüsh. 2013-Yili 27-iyun, pichan.
AFP

Pütün dunya musulmanliri qatarida ramizan éyida roza tutushni bashlighan Uyghurlar xitayning Uyghur élida yürgüzüwatqan türlük siyasetlirining bésimida islam dinidiki her bir musulman ada qilishqa tégishlik bolghan bu perzni ada qilishta köpligen qiyinchiliqlargha uchrimaqta. Biraq, xitaydiki Uyghurlar bilen oxshash islam dinida bolghan tungganlar bolsa, xitay hökümitining héchqandaq siyasiy bésimsiz, roza-ramizanni xatirjem ötküzmekte.

Biz yéqinda yopurgha nahiyiside roza bashlinishtin ilgiri nahiyelik hökümetning yézilardiki déhqanlargha roza tutmasliq,terawih we jüme namizini oqumasliq toghrisida yighin achqanliqini we yézidiki yashlarning namazgha bérishini tosqanliqi heqqide bezi bir melumatlargha ige bolghandin kéyin, mezkur nahiyediki bir déhqan ayalgha téléfon qilip bu heqte söhbet élip barduq.

Biz téléfon söhbitimiz jeryanida yene, yéqinda maralbéshi nahiyesige tughqan yoqlashqa barghan adwokat memtiminn bilen xitayning asasiy qanunida déyilgen puqralarning diniy étiqadigha hörmet qilishtin ibaret bu qanunining Uyghur aptonom rayonida ijra qilinish ehwali toghrisida söhbetleshtuq.

Biz söhbitimizning axirida, Uyghur élidiki tungganlar eng zich olturaqlashqan sanji xuyzu aptonom oblastidiki chong meschitlerdin birige téléfon qilip tungganlarning roza-ramizandiki diniy pa'aliyetliri toghrisida bezibir uchurlargha ige bolduq.

Ziyaritimizni qobul qilghan meschit mötiwellisi roza éyi kirish bilen meschitte oquluwatqan jüme,terawih namazlirigha adette üch yüzdin töt yüzge qeder kishining toplinidighanliqini,jama'etning köpinchisi tungganlar ikenlikini bildürdi.

Biz meschit mötiwellisidin sanjidiki tungganlarning roza tutush, terawih namizi oqush we shundaqla diniy pa'aliyetler élip bérishta hökümetning siyasiy bésimlirigha we shundaqla bir qisim belgilimilirige uchrash ehwalliri toghrisida toxtalghinimizda, u, bu heqte: “Örp-aditimiz we étiqadimiz héchqandaq cheklimilerge uchrimaydu. Sanjidiki tungganlar diniy jehette erkin” dep jawab berdi.

Yuqiriqi awaz ulinishidin tepsilatini anglang.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.