Посма кийгәнлики үчүн тутқун қилинған турахан йеза солақханисида немиләрни көрди?
2014.04.09

Алдинқи күни радиомиз зияритини қобул қилған шаяр наһийәсиниң мазарғоҗам йезисидики деһқан аял турахан өзиниң йеза солақханисида көргән-билгәнлири һәққидә мәлумат бәрди.
Униң баян қилишичә, йеқиндин буян шаяр наһийәсиниң шәһәр ичи вә һәрқайси йеза-кәнтлиридә сақчиларниң қиз-аялларни тосуп уларниң кийим-кечәклирини тәкшүрүватқанлиқи мәлум.
Турахан мәзкур наһийәниң мазарғоҗам йезисида олтурушлуқ деһқан аял болуп, йеқинда баш яғлиқиниң ичигә посма кийгәнлики үчүн сақчилар тәрипидин 800 йүән җәриманә төләш җазасиға учриған. У бу пулни төләшни рәт қилғанда йеза солақханисиға солап қоюлған. Униң аилисидикиләр шу күни кәчтә йеза рәһбәрлиригә ялвуруп 400 йүән җәриманә төләп тураханни өйигә қайтуруп чиққан.
Турахан йеза солақханисиға елип кирилгәндин кейин мәҗбурий һалда сиясий өгиниш қилишқа буйрулған. У аялларға мәхсус идийиви хизмәт ишләйдиған мәсул хадимниң солап қоюлған аялларға қандақ тәрбийә елип баридиғанлиқи һәққидә мунуларни билдүрди:
“бизгә мода аялларниң кийим-кечәклири вә йүрүш-турушлири рәсим билән чүшәндүрүлгән китаб тарқитип бәрди. Уни обдан оқуп өгиниш қилисиләр дәйду. Биз немини өгинимиз десәк, у ‛силәр өгинидиған нәрсиләр бәк көп. Һөкүмәт силәргә шунчә яхши ишларни қилип бериватса, һәрқайсиңлар немишқа йоған яғлиқиңларни периҗихандәк чегип, бахшидәк узун көңләк кийип йүрисиләр? заманға лайиқ қисқа вә әплик кийинип йүрсәңлар болмамду? бундақ кийинип йүрсәңлар әрлириңлар ташливәтмәмду? һөкүмәт йоллириңларни ясап, өйлириңларни азадә қилип бериватса, немишқа гәп аңлимай, қилма дегән ишни қилисиләр, һөкүмәт силәргә немә яманлиқ қилди?‚ дәйду. Биз ‛кийим-кечәк кийишниму силәрдин сорамдуқ, биз ислам динидики мусулманлар болғандикин өз динимизни қоғдаш һоқуқимиз йоқму? динимизниң қаидиси бойичә бешимизға яғлиқ селип, узун көңләк кийсәк болмамдикән? униң кимгә зийини бар икән? узун көңләк кийгән болсақ, уни бәдинимиз көтүриду, һечқачан силәргә еғиримизни артип қоймидуқ. Әрлиримизму шундақ кийинишимизгә қошулған,‚ дәп турувалдуқ. Улар буни аңлап, ‛биз билән такаллаштиңлар, бу йәрдә өгиниш қилип каллаңларни өзгәртисиләр,‚ дәп рәсимлик китабларни ташлап бәрди. Солақханидики 20 гә йеқин аял у китабларни оқушни рәт қилип җим олтурувалдуқ. Аилисидин адәм келип җәриманә төлийәлигән аяллар солақханидин чиқип кәтти. Қалғанлиримизни мәҗбурий өгиниш қилисиләр дәп тутуп қалди. Бизниң өйдикиләр мени шу күни хуптән намизидин кейин 400 йүән пул төләп қайтуруп чиқти.”
У йәнә мунуларни билдүрди:
“һазир радио-телевизийәдиму шу гәп. Һә десила аялларниң ‛қанунсиз диний кийим‚ ләрни кийишини чәкләш, ғәйрий кийингән вә ропаш салған аялларни тутуш тоғрилиқ тәшвиқат қиливатиду. Там-тамларда йоған рәсимлик еланлар чаплақлиқ.”
Турахан йәнә әрләрниң сақал-бурутиғиму чәк қоюлуватқанлиқини тилға алди:
“һазир-сақал-бурут қойидиған әрләрму азийип кәтти. Әгәр кочида сақили бар кишини көрүп қалса шу һаман тартип әкирип, сақал-бурутини чүшүрүп ғирдап қойиду.”
У даириләрниң пәқәтла узун кийим кийип, бешиға яғлиқ салған аялларни тосуп җәриманә еливатқанлиқини, әмма қисқа йопка кийип, пачақлирини ечип милләтниң нормал кийим-кечәк әхлақидин чәтнәп кәткәнләр билән кари йоқлуқини тәкитлиди.
Турахан ахирида өзиниң бешидики посмини еливетишкә мәҗбур болғанлиқини, көктат вә башқа турмушқа лазимлиқ нәрсиләр үчүн базарға барғандин сирт, адәттә аваричиликтин сақлиниш үчүн өйидин чиқмас болғанлиқини билдүрди.