Yaponiyede musulmanlar erkin ibadet qilmaqta

Yaponiye qanunida yapon puqralirining shundaqla chet'elliklerning tinchliq asasida diniy pa'aliyetlerni élip bérish we öz erkinliki bilen her qandaq din'gha étiqad qilish erkinliki belgilen'gen bolup, yaponiyediki musulmanlarning küchlük islamiy teshwiqlarni élip bérish netijiside yaponiye jem'iyitide hazir yalghuzla yaponlar emes, belki köpligen chet'elliklermu özlikidin islam dinini qobul qilmaqta.

Mana shularning biri, yaponiyede yashawatqan chet'elliklerdin kanadaliq xristi'an dinidiki qiz lén xediche, 15 - awghust kagoshima meschitide iman éytip musulman boldi.

Yaponiyege islam dini birinchi dunya urushidin kéyin resmiy tarqalghan bolup, ilgiri köpligen qazan tatarliri, kéyin Uyghurlar yaponiyege kélip islam dinini tarqatqan. Shundin itibaren islam dini yaponiyede güllinishke bashlap, kobi, tokyo qatarliq sheherlerde meschit we medirsler bina qilin'ghan.

Tokyogha sélin'ghan tunji meschitte 1939 - yilidin bashlap sherqiy türkistan islam jumhuriyitining herbiy qomandani mehmut muhiti bilen birlikte, yaponiyege kelgen diniy alim muhemmed imin qeshqeri uzun waqit imamliq qilghan.

Muhemmed imin qeshqeri tokyoda tesis qilin'ghan türkistanliqlarning “Yéshil öy” namliq islam merkizide yaponlargha qur'an ögitish bilen birge, Uyghur tilidin ders bergen. Uning tunji qiz oqughuchiliridin suzuki sumiko amine islam dinini qobul qilip Uyghur tilini pishiq ügen'gen we eng axiri sherqiy türkistan islam jumhuriyitining re'isi xoja niyaz hajimning inisi osman bilen toy qilghan.

Hazirqi waqittimu yaponiyede bir qisim yapon qizliri musulmanlar bilen nikahlinip, islam dinini qobul qilghanliqtin yapon musulmanliri ichide xanim - qizlarning sani hemmidin köp hésablinidu.

Yéqindin buyan yaponiye hökümiti yaponiye jem'iyitidiki musulmanlarning köpiyishige egiship, yaponiyediki asasliq ayrodromlarda namaz oqush üchün mexsus öylerni tesis qilip musulmanlarning seper üstidimu ibadet qilishigha ewzellik yaritip bermekte.

Yaponiyede puqralarning diniy pa'aliyet élip bérish we her qandaq din'gha étiqad qilishi erkinliki bolghachqa, hazir yaponlarla emes, belki köpligen chet'elliklermu özlikidin islam dinini qobul qilmaqta. 15 - Awghust kagoshima meschitide iman éytip musulman bolghan kanadaliq qiz lén xediche ene shularning biri.

Shu künki shahadet éytish murasimida aldi bilen söz qilghan yaponiye satsuma islam merkizining re'isi, kagoshima uniwérsitétining proféssor doktor hisham, xiristiyan dinidiki bir kanadaliq qizning Uyghur qatarliq musulmanlarning yardimi bilen özlikidin islam dinini qobul qilip iman éytish niyitige kelgenlikini we hazir shahadet éytish murasimining resmiy bashlan'ghanliqini jakarlidi.

Islamiy kiyimler bilen kiyin'gen, béshigha Uyghurche etles romal artqan, xediche proféssor hishamgha egiship pes awazda shahadet éytishqa bashlidi. Xediche iman éytip bolghandin kéyin jama'et ünlük awazda tekbir towlap uning musulman bolghanliqini mubareklidi. Xedichege satsuma islam merkizi namidin musulman bolghanliq guwanamisi bérildi.

Ziyaritimizni qobul qilghan xediche musulman bolghandin kéyin özining nahayiti yaxshi héssiyatta boluwatqanliqini, iman éytqanliqidin tolimu menmunliqini we buningdin kéyin qur'an kerimni téximu qétiqinip öginidighanliqini bildürdi.

Ziyaritimizni qobul qilghan pidagok xeyirinisa xanim xedichening islam dinini qobul qilishi sewebliri heqqide toxtilip ötti.

Xedichening éytishiche, uning esli ismi lén bolup, kanadada bir fransuz a'iliside dunyagha kelgen. Ata - anisi küchlük xristi'an dini muritliridin bolup, umu teqwadar xristi'an muxlisliridin bolup yétilgen.

Xediche baliliq we osmurluk dewridin tartipla köp millet we her - xil medeniyetler ichide chong bolghan. Aliy mekteptiki chéghida afriqidiki köpligen islam ellirige bérip shu yerdiki xristiyan muritlirining xalisane xizmetliride bolghan.

Xediche kéyin xizmet munasiwiti bilen yaponiyede kélip turup qalghan. U, etrapidiki Uyghur, urdu, ereb qatarliq musulmanlarning turmush örp - adetlirini inchilik bilen közitip diqqet qilip kelgen.

Xediche islamgha bolghan küchlük qiziqishi shundaqla qur'an kerim bilen injilni sélishturma teriqiside tetqiq qilip öginishi netijiside, özining hayat nishanidiki eqidiside burulush hasil qilip, eng axiri islam dinini qobul qilishni layiq körgen.

Kanadaliq qizning islam dinini qobul qilghanliqidin xewerdar bolghan, Uyghur siyasiy aktipliridin gülistan xanim nöwette Uyghur élida xitay hakimiyiti teripidin “Mute'essiplik kiyimliri” dep qariliwatqan Uyghur xanim - qizlirining islamiy kiyimliri heqqide toxtilip ötti.

Axirida ziyaritimizni qobul qilghan doktor turmuhemmet hashim xitay hökümiti teripidin xurapatliq dep basturuluwatqan islami pa'aliyetler we Uyghur xanim - qizlirining islamiy exlaq bilen kiyinishige qoyuluwatqan cheklimiler toghrisida öz qarashlirini bayan qilip ötti.

Yuqiridiki awaz ulinishidin tepsilatini anglang.