Yaponiye jem'iyitide musulmanlargha qulayliq yaritilmaqta

Musulmanlar üchün tesis qilin'ghan ayrodromdiki namaz oqush oyi. 2014-Yili iyul, yaponiye.

Islam dini we musulmanlarning diniy adetlirige hörmet qilish yaponiye jem'iyitining her saheside öz ipadisini tépishqa bashlighan.

Bu xil hörmet qilish, ayrodrom we aliy mekteplerge mexsus namaz oqush öyi tesisi qilish, yémeslik saheside mexsus halal xuruchlardin ishlen'gen mehsulatlarni bazargha sélish we musulmanlarni teklip qilip ishlitish qatarliqlarda ipadilen'gen.

Budda we shinto dinliri asiy orunda turidighan yaponiyede musulmanlarning diniy étiqadigha bundaq hörmet körsitilishi yaponiyediki köpligen musulmanlarni tolimu tesirlendürgen.

“Asahi shimbun” gézitining xewiride déyilishiche, yaponiyede sayahette boluwatqan musulmanlar sanining kündin-kün'ge éshishiwatqanliqini nezerde tutqan yaponiye hökümiti musulmanlarning besh waq namaz oqush aditini közde tutup, yaponiye tewesidiki barliq ayrodromlarning xelq'araliq uchush bölümige namaz oqush öyi tesis qilghan.

Ziyaritimizni qobul qilghan yaponiye satsuma islam merkizining re'isi doktor muhemmed ewzel sherif bu heqte toxtilip mundaq dédi: bu nahayiti yaxshi ish. Namaz oqush öyining bolushi yaponiyege kelgen musulman sayahetchilerning namaz oqushigha tolimu qulayliq.

Yaponiye oydurmilirigha tesis qilin'ghan namaz oqush öyide taharet élish jayi, namaz oqush jedwili, qible qatarliqlar orunlashturulghan iken.

Adette yaponiyediki aliy mekteplerde musulmanlarning besh waq namaz oqushini közde tutup mektep ichide we shundaqla oqughuchilar yataq binasidimu mexsus namaz oqush öyi tesis qilin'ghan.

Yaponiye axbaratida körsitilishiche, yaponiyege sayahetke kelgen musulmanlarning halal yémekliklerdin ghizalinishini közde tutqan yaponiyediki bir qisim gösh yémeklikliri shirketliri gösh yémekliklirini pishshiqlap ishleshte islam dinining halal yémeklik qa'idisige emel qilghan halda qoshna ellerdin bir qisim musulman ishchilarni teklip qilghan.

Musulman sayahetchilerning tamaqtin kéyin tatliq-turumlar bilen ghizalinish aditini hörmet qilghan asasta yaponiye tatliq turumlirigha haraq we choshqa méyi qoshushtek adetler özgertilip, musulmanche tatliq yémeklikler hazirlinip, hetta tort qatarliq tatliq-turumlar “Halal” dégen erebche xet yézilidighanliqi xewerde alahide tilgha élin'ghan.

Xewerde körsitilishiche, yaponiyediki yémeklikler soda merkezliride mexsus musulmanlar üchün halal yémekliklerni sétish merkizi tesis qilin'ghan bolup, undin bashqa juwawa qatarliq tügme tamaqlarningmu halaldin xuruchlardin teyyarlan'ghanliri malayshiya, sin'gapor qatarliq ellerge éksport qilinidighanliqi bildürülgen.

Satsuma islam merkizining re'isi doktor muhemmed ewzel sherif yaponiyediki halal yémeklikler dukini heqqide toxtilip mundaq dédi: hazirqi waqitning özide yaponiyening herqandaq yéridin kem dégende birer bolsimu halal yémeklikler dukini we meschit tépilidu.

Xewerde éytilishiche, ötken yilining özidila peqetla malayshiyadin 170 mingdin artuq, hindonéziyedin 130 mingdin oshuq sayahetchi yaponiyege kelgen bolup, aldinqi yillargha sélishturghanda musulmanlarning yaponiyeni sayahet qilish nisbiti ötken yili 35% ashqan.

Undin bashqa xewerde yene, islam elliridin yaponiyege kélip xizmet qiliwatqan tetqiqatchilar we shundaqla zawut, karxana, fabrikilardiki musulman ishchilarning namaz waqti we shundaqla ramzan éyidiki pa'aliyetlirige hökümetning alahide étibar bilen qaraydighanliqi körsitilgen.

“Yomi'uri shimbun géziti” ning 20-iyul sanida bildürüshiche, tunji afriqiliq 22 yashliq musulman misirliq chélishchi abduraxman shalan 18-iyul nagoya shehiride ötküzülüwatqan yaponche chélishish yeni sumo chélishish musabiqiside arqa-arqidin reqiblirini yéngip aldinqi qatargha ötüshi musabiqe meydanidiki tamashibinlarni heyran qaldurghan.

Sewebi chélishchi abduraxman roza tutqan bolup 38 gradusluq issiqta öz reqibliri bilen küch élishqan. Kéyin bu xewer yaponiye jem'iyitige taralghandin kéyin köpligen kishiler musulmanlarning roza tutushidiki xisletler heqqide munazire qilishqan.

Mezkur xewerdin waqiplan'ghan ottura sherq musteqil tarix tetqiqatchisi yamaguchi ziyaritimizni qobul qilip mundaq dédi: musulman chélishchi abduraxmanning roza tutup reqiblirini yéngishi ademni heyran qalduridu. Chünki hazirqi issiq hawada normal ademlerning heriket qilishimu teske toxtawatqan bir waqitta uning roza tutup turup ghelibe qilishi bu bir ajayip ish.

Axirda ziyaritimizni qobul qilghan doktor turmuhemmet hashim yaponiyege islam dinining tarqilish tarixiy tereqqiyati heqqide toxtilip ötti.