Dunya musabiqiside ikki neper Uyghur oghul-qiz altun médalgha érishti
2024.08.30
Mushu yil 15-awghust we 25-awghust ariliqida moldowa paytexti kishinyéf shehiride ötken “Armréstling”, yeni tenheriketning az uchraydighan türlirining biri “Bilek bilen küch sinishish” boyiche 45-nöwetlik dunya musabiqisi bolup ötti. Uninggha qazaqistandin barghan Uyghur tenheriketchiliridin sultan hemzetof isimlik yigit bilen we texmine ghojamberdiyéwa isimlik qiz altun médalgha érishti.
Qazaqistanning inawetlik ammiwi axbarat wasitilirining biri “Kazaxstanskaya prawda” (qazaqistan heqiqiti) géziti élan qilghan “Qazaqistanliqlar armréstling boyiche dunya musabiqiside 82 altun médal aldi” namliq maqalida éytilishiche, bu musabiqige 61 memlikettin 1500 ge yéqin tenheriketchi qatnashqan. Uningda qazaqistanning quralma komandisining ezaliri 82 altun, 92 kümüsh we 82 mis médalgha érishken we omumiy netijiler boyiche birinchilikke ige bolghan.
Bu musabiqide altun médalgha érishkenlerning biri qazaqistanliq 17 yashliq Uyghur yash sultan hemzetof bilen 23 yashliq Uyghur qizi, yeni yette qétim asiya chémpiyoni, üch qétim dunya chémpiyoni bolghan texmine ghojamberdiyéwa idi.
Biz ene shu sultan hemzetof bilen alaqileshtuq. U ziyaritimizni qobul qilip, mundaq dédi: “Men almuta shehirining zarya wostoka mehelliside dunyagha keldim. Men ata-anam hem bowam-momam bilen bille turup, chong boldum. Birinchi siniptin toqquzinchi sinipqiche sheherning 110-gimnaziyeside oqudum. Andin biz köchüp, 9-sinipni 157-mektepte tamamlidim. Hazir men almuta qurulush we bashqurush téxnikomida oquwatimen. Men bashlan'ghuch sinipta oquwatqinimda tenheriketning chélishish, juydo, yeni taylandche boksqa oxshash tenheriketning xilmu xil türliri boyiche shughullinip keldim. Emma manga hemmidin armréstling bilen shughullinish yéqip qaldi. Biz bashta qeyerde meshiqlinishni izdep yürduq. Peqet 2022-yili ‛atri'um klassik‚ tenheriket zalida meshiqlinishqa bashliduq. Men akam bilen bille shuninggha yézilduq. Bizning tirénérimiz walériy baranof bizni wilayetlik musabiqilerge teyyarlashqa bashlap, men ösmürler arisida 1-orunni igilidim. Kéyin qazaqistan boyiche musabiqilerde 5-orunni, sheherlik we wilayetlik musabiqilerde birinchilerdin boldum. Andin tashkentte ötken asiya musabiqiside kümüsh médalgha érishtim. Kishinyéfta ötken dunya musabiqisige 500 ösmür qatnashti. Shular ichidin 1-orunni aldim. Méni mukapatlash supisigha chaqirghanda özümge ishenmey qaldim.”
Almuta shehirining Uyghurlar zich olturaqlashqan zarya wostoka mehelliside turidighan sultanning dadisi alimjan hemzet ependi oghli radiyomiz ziyaritini qobul qilip, mundaq dédi: “Méning besh balam bar. Sultan ikkinchi oghlum. U kichik waqtidin tartip tenheriketni yaxshi köretti. Chélishishqa, juydogha, boksqa, su üzüshke barghan. Emma kespiy armréstlingni yaxshi köretti. Rehmetlik dadam tenheriketni kichikidin tartip ögetken. Sultan chong bolghanda, 2022-yili tenheriket zalini taptuq. Tirénér walériy baranofqa köp rehmet. Shu balamni ögitip, dunya boyiche 1-orunni alduq. Tughqanlar, qoshnilar xushal bolup, biz xushalliqimizdin orun tapalmay kettuq. Hazir u téxnikomda ikkinchi yil oquwatidu. Oqushi yaxshi. Chong balammu armréstling bilen shughullinidu. Ikkilisi qazaqistanning tenheriket mahiri dégen ataqqa kandidat.”
Melumatlargha qarighanda, kishinyéf shehiride ötken bilek bilen küch sinishish tenherikiti boyiche dunya musabiqiside 2001-yili almuta wilayitining Uyghur nahiyesige qarashliq tashtiqarasu yézisida dunyagha kelgen texmine ghojamberdiyéwamu altun médalgha érishken.
Bilek kürishi tenherikiti boyiche xelq'ara derijidiki tenheriket mahiri, omumen 104 médal, onlighan pexriy guwahnamilerning sahibi texmine ghojamberdiyéwa ziyaritimizni qobul qilip, mundaq dédi: “Men kichik waqtimdin tenheriketni yaxshi körettim. Asasen armréstling manga qattiq yaqatti. Shuning üchün men mushuni tallidim. Köpligen musabiqilerge qatniship, tejribe yighdim, östüm. Axirqi qétim kishinyéfta ötken dunya musabiqiside altun médal élip, qattiq xushal boldum. Sewebi men qazaqistanning bayriqini égiz kötürdüm. Öz xelqimning atiqini dunyagha yene bir qétim tonuttum. Méni mushu derijige élip kelgen barliq tirénérlirimgha, waliyéf yérlan, qidirxanof satibaldigha rehmitimni éytqum kélidu. Méni da'im qollighan ata-anamgha, yéqinlirimgha, dostlirimgha rehmitimni éytimen. Buningdin kéyinmu chong utuqlargha yétishqa tirishimen.”
Texmine ghojamberdiyéwa 9-sinipni tamamlap, öskémén shehiridiki köp sahelik téxnologiye téxnikomigha oqushqa kirgen. Hazir bolsa shu bilim dergahida oquwatmaqta. U 2016-yildin tartip, yeni mektepte oquwatqan chaghlirida armréstling bilen shughullinishqa bashlighan hem köp waqit ötmey wilayetlik musabiqide 1-orunni igilep, qazaqistanning tenheriket mahiri kandidati dégen derijini alghan. Texmine 2021-yildin tartip jiddiy teyyarliqlardin kéyin qazaqistan, türkiye, özbékistan, rusiye we bashqimu memliketlerde ötken jumhuriyetlik, asiya we dunya musabiqiliride mukapatliq orunlarni dawamliq élip kelgen. U hazir armréstling boyiche xelq'ara derijidiki tenheriket mahiri, qazaqistanning alte mertem chémpiyoni, asiyaning yette mertem chémpiyoni, dunyaning üch mertem chémpiyoni. Texmine tenheriketning bashqimu türliri boyiche meshqlinip, yéqin arida musabiqilerge qatnashmaqchi.
Igilishimizche, qazaqistanda yashawatqan Uyghur yashliri we ösmürliri tenheriketning her xil türliri boyiche türlük derijilerdiki musabiqilerge qatniship, chong utuqlargha érishmekte. Mushu yéqinda firansiye paytexti parizhda ötken olimpik musabiqiside qazaqistanliq Uyghur gimnastikichi nariman qurbanof kümüsh médalgha ériship, muhajirettiki Uyghurlarni hayajan'gha salghanidi. Nariman qurbanofning qazaqistanning gimnastika sahesige qoshqan töhpisi yuqiri bahalinip, qazaqistan pirézidénti qasim-jomart toqayéfning permanigha bina'en bashqimu tenheriketchiler qatarida u hem uning tirénéri we dadisi hüsenjan qurbanof “Paraset” ordéni bilen teqdirlen'genidi.