D u q ning xitayning jinayiti üstidin argéntina sotigha sun'ghan erzi qayta kün tertipke kelgen

Dunya Uyghur qurultiyining re'isi dolqun eysa bashchiliqidiki qurultay hey'iti qurultayning argéntinadiki adwokatliri gabri'el kawallo (Gabriel Cavallo) we ju'an ni'eto (Juan Nieto) bilen söhbette. 2023-Yili, yun

 27-May künidin 6-ayning 1-künigiche argéntinada ziyarette bolghan dunya Uyghur qurultiyining re'isi dolqun eysa, qurultay ijra'iye komitétining re'isi, Uyghur kishilik hoquq qurulushining diréktori ömer qanat, qurultayning bayanatchisi zumret'ay erkinlerdin terkib tapqan qurultay hey'iti qurultayning argéntinadiki adwokatliri gabri'el kawallo (Gabriel Cavallo) we ju'an ni'eto (Juan Nieto) bilen birqanche qétim uchrishish élip bérip, ötken yili 8-ayning 17-küni dunya Uyghur qurultiyi bilen Uyghur kishilik hoquq qurulushi namida Uyghur élida irqiy qirghinchiliq we insaniyetke qarshi jinayet yürgüzüwatqan xitay hakimiyiti we bu xil qirghinchiliqqa biwasite qomandanliq qilghan we qiliwatqan xitay emeldarliri üstidin argéntina fédératsiye sotchilar hey'itige sun'ghan erzining tereqqiyat yüzlinishi heqqide muzakire élip bardi. Ular adwokatlardin sotning tekshürüshni tézrek bashlishi üchün argéntina edliye mehkimisige heydekchilik qilishni we sotni dawamliq türde yéngi deliller bilen teminleshni dawamlashturushni telep qildi.

Dolqun eysa bashchiliqidiki qurultay hey'itining argéntinagha qilghan 2-qétimliq ziyariti munasiwiti bilen dunya Uyghur qurultiyi bilen Uyghur kishilik hoquq qurulushi namida argéntina sotigha sunulghan erz yene qayta küntertipke kelgen.

Bu heqte téléfon ziyaritimizni qobul qilghan dolqun eysa ependi qisqiche melumat bérip mundaq dédi: “Bizning bu qétimqi argéntina ziyaritining muhim kün tertipidin biri xitay emeldarlirini jazalash toghrisida sun'ghan erznamimizni sürüshte qilish we uning tereqqiyati heqqide muzakire élip bérish idi. Shunga bu qétimqi argéntina ziyaritimiz jeryanida, tashqi ishlar ministirliqi mes'ulliri, ammiwi teshkilat mes'ulliri we axbarat organliri bilen uchrishish élip barghandin sirt, mezkur sot heqqide adwokatlirimiz we bu'énos ayrés uniwérsitétining qanunshunas proféssorliri bilen muzakire élip barduq”.

34 Bettin terkib tapqan we ispanche hazirlan'ghan deslepki erznamide, Uyghur élidiki irqiy qirghinchiliq we insaniyetke qarshi jinayetlerge biwasite chétishliq bolghan hem jawabkarliqi bolghan xitay dölet re'isi shi jinping, xitay merkizi siyasiy-qanun komitétining sabiq mudiri méng jiyenju, Uyghur aptonom rayoni partkomning sabiq sékrétari chén chüen'go, mu'awin sékrétari ju xeylün, shinjang jama'et xewpsizlik nazaritining naziri wang mingshen, xitay xelq qurultiyining sabiq mudiri li jenshu qatarliqlarnimu öz ichige alghan 30 neperdin artuq xitay emeldarining atalmish “Ashqunluqqa qarshi turush” dégen niqab astida Uyghurlarni asas qilghan yerlik xelqlerni qattiq basturush, milyonlap bigunah xelqni jaza lagérlirigha, türmilerge solash, qiynash heqqide her derijilik hökümet organlirigha chüshürgen buyruq we yolyoruqliri tepsiliy orun alghan. Erznamide yene xitay xelq qurultiyi milliy ishlar komitétining mu'awin mudiri neyim yasin, Uyghur aptonom rayonluq xelq qurultiyi da'imiy komitétining sabiq mudiri shewket imin qatarliqlarmu kirgüzülgen bolup, argéntina sod mehkimisidin erznamide orun alghan xitay emeldarlirini jinayi jawabkarliqqa tartish telep qilin'ghan we ularning jinayi qilmishliri heqqide köpligen höjjet we deliller sunulghan.

Dolqun eysa ependi argéntina sotigha sunulghan bu erzge argéntina hökümitining qismen tosalghusi boluwatqan bolsimu, hazirghiche ret qilalmasliqigha qarighanda, bu, mezkur sotning dawamlishiwatqanliqining ipadisi ikenlikini ilgiri sürdi.

Dunya Uyghur qurultiyi bilen Uyghur kishilik hoquq qurulushining erznamiside anisi jaza lagérida wapat bolghan dunya Uyghur qurultiyining re'isi dolqun eysa, lagér shahitliridin qelbinur sidiq, gülbahar jélilowa, méhrigül tursun, gülzire awulxan, sayragul sawutbay we tetqiqatchi adri'an zénz qatarliqlarni öz ichige alghan köpligen shahitlarning xitayning irqiy qirghinchiliqi we insaniyetke qarshi jinayetliri heqqide bergen guwahliqlirimu tepsiliy orun alghan bolup, argéntina fédératsiye sotchilar hey'itining bir neper ezasi mezkur erzni qobul qilghanidi.

Dunya Uyghur qurultiyi bilen Uyghur kishilik hoquq qurulushining en'gliyelik adwokati maykil polak we argéntinaliq adwokatliri gabri'el kawallo we ju'an ni'eto mezkur délogha heydekchilik qilip kelmekte.

Dunya Uyghur qurultiyi bilen Uyghur kishilik hoquq qurulushining erznamiside lagér shahitliridin qelbinur sidiq téléfon ziyaritimizni qobul qilip, bu sotning netijisini töt köz bilen kütüwatqanliqini bildürdi.

Dunya Uyghur qurultiyi bilen Uyghur kishilik hoquq qurulushining argéntina sotigha xitay rehberliri üstidin erzname sunush herikiti chet'ellerdiki Uyghurlarning maddiy we meniwi jehettin zor derijide qollishigha érishken we chet'el metbu'atliriningmu küchlük diqqitini qozghighanidi.

Argéntina sot mehkimisi nahayiti keng da'irilik salahiyetke ige bolup, argéntina asasiy qanunining 118-maddisi boyiche argéntina edliye mehkimisi meyli kim yaki qaysi dölette bolushidin qet'iynezer irqiy qirghinchiliq we insaniyetke qarshi jinayet ötküzgen orun we shexsler üstidin musteqil tekshürüsh élip bérish we ularning jinayi jawabkarliqini sürüshtürüsh hoquqigha ige. Buninggha asasen argéntina edliye mehkimisi insaniyetke qarshi jinayet sadir qilghan ispaniyelik diktator frankisko franko we rohingga musulmanlirigha qarita irqiy qirghinchiliq élip barghan birma hakimiyiti üstidin tekshürüsh bashlatqanidi.

Dunya Uyghur qurultiyi argéntina sotining bu ewzellikini közde tutup ötken yili Uyghur kishilik hoquq qurulushi bilen birlikte argéntina sotigha xitay hakimiyiti we emeldarliri üstidin erz sunush qarari alghan we londondiki dangliq adwokat maykil polak ependini erzname hazirlashqa mes'ul qilghan, yene argéntinadinmu mexsus adwokat tutqanidi.