D u q yighinida xitayning “Irqiy qirghinchiliqi” toghrisida delil-ispatlarni toplash qararlashturuldi

Ixtiyariy muxbirimiz erkin tarim
2020.09.08
duq-reisi-dolqun-eysa.jpg Dunya Uyghur qurultiyi ötküzgen “Özgiriwatqan dunya we sherqiy türkistan” témisidiki sin ilmiy muhakime yighinida sözlimekte. 2020-Yili may.
RFA/Erkin Tarim

D u q 5-séntebir küni ijra'iye yighini, 6-séntebir küni dunyada aktip pa'aliyet élip bériwatqan 70 tin artuq teshkilatning qollishi bilen teshkillen'gen “Sherqiy türkistan teshkilatlar hemkarliq munbiri” yighini chaqirip, nöwettiki muhim mesililer toghrisida muzakire élip bérip, xitayning Uyghurlargha qarita élip bériwatqan “Irqiy qirghinchiliq” siyasiti toghrisida delil-ispatlarni toplash qararlashturuldi

Ikkila yighinda nuqtiliq halda 3-séntebir küni en'gliyening london shehiride dangliq kishilik hoquq adwokati jéfféri nayis bashchiliqida qurulghan musteqil sot kollégiyesi toghrisida, 9-ayda birleshken döletler teshkilatida ötküzülidighan kishilik hoquq kéngishi yighini mezgilide jenwede jaza lagérliri mesilisi, mejburi emgek mesilisi toghrisida élip barilidighan pa'aliyetler toghrisida muzakire élip bérildi.

Sin-körünüsh arqiliq ötküzülgen ijra'iye komitéti yighinigha d u q ning ijra'iye komitéti ezaliri, 6-séntebir küni ötküzülgen “Sherqiy türkistan teshkilatlar hemkarliq munbiri” yighinigha her qaysi döletlerdiki 70 etrapida sherqiy türkistan teshkilatlirining mes'ulliri ishtirak qildi we söz qildi.

Dunya Uyghur qurultiyining re'isi dolqun eysa ependi, ijra'iye hey'iti re'isi ömer qanat ependi qatarliq rehberler aldi bilen hazirghiche élip bérilghan pa'aliyetler toghrisida doklat bergendin kéyin nöwettiki muhim xizmetler toghrisida muzakire élip bérildi. Ikki yighin axirlashqandin kéyin d u q re'isi dolqun eysa ependi ziyaritimizni qobul qilip mezkur témilar toghrisida toxtaldi.

Yighinda d u q re'isi dolqun eysa ependi yighinda en'gliyede qurulghan Uyghur sot mehkimisi toghrisida toxtaldi. U nutqida xitay hökümitining uzundin buyan sherqiy türkistanda “Irqiy qirghinchiliq” élip bériwatqanliqi ré'alliq bolsimu, emma buning xelq'ara sot teripidin “Irqiy qirghinchiliq” dep étirap qilinishi xitayni jawabkarliqqa tartishta nahayiti muhim ikenlikini tekitlidi. U, “Uyghur sot kollégiyesi” toghrisida élip bérilghan muzakirilerning mezmuni toghrisida toxtaldi.

D u q ning ikkila yighinida 9-ayning 21-künidin 27-künigiche birleshken döletler teshkilatida ötküzülidighan 45-nöwetlik kishilik hoquq kéngishi yighini mezgilide jenwede jaza lagérliri mesilisi, mejburiy emgek mesilisi toghrisida élip bérilidighan pa'aliyetlerge oxshash nöwettiki muhim pa'aliyetler toghrisidimu muzakire élip bérip, dunyaning her qaysi jayliridiki ammiwi teshkilatlarning aktip awaz qoshushi qararlashturuldi. Dolqun eysa ependi bu heqtimu melumat berdi.

Dolqun eysa ependi “Uyghur sot kollégiyesi” ning xizmetlirige maslishish üchün Uyghur teshkilatliri we Uyghurlargha chüshken wezipiler toghrisidimu toxtaldi.

Türkiyede pa'aliyet élip bériwatqan sherqiy türkistan teshkilatlar birliki re'isi hidayetulla oghuzxan ependi bu yighinda élin'ghan qararni bolupmu en'gliyede qurulghan Uyghur sot mehkimisige ispat yighishta türkiyediki sherqiy türkistan ammiwi teshkilatliri we Uyghurlarning nahayiti muhim rol oynaydighanliqini, bu xizmetlerde d u q ile zich hemkarlishidighanliqini otturigha qoydi.

D u q ning mu'awin re'isi doktor erkin ekrem ependi en'gliyede qurulghan “Uyghur sot kollégiyesi” eger Uyghurlargha irqiy qirghinchiliq élip bérilghanliqini ispatlap chiqsa dewagha zor paydisi bolidighanliqini, buning üchün d u q we bashqa ammiwi teshkilatlarning ispat toplashqa ehmiyet bérishi kéreklikini tekitlidi.

Dunya Uyghur qurultiyining chaqiriqi bilen 26-mart küni amérika, kanada, awstraliye, yaponiye, türkiye, norwégiye, shiwétsiye, finlandiye, bélgiye, firansiye, shiwétsiye, awstraliye, gérmaniye, en'gliye, gollandiye, qazaqistan, qirghizistan qatarliq döletlerde aktip pa'aliyet élip bériwatqan Uyghur teshkilatlirining qollishi we qatnishishi bilen “Sherqiy türkistan teshkilatlar hemkarliq munbiri” qurulghanidi. Mezkur munber her ay izchil halda yighin chaqirip kelmekte.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.