Exmet boz'oghlan: bizni xitay konsuli “Ekétimiz” dep tehdit saldi؛ türk konsuli “Qutuldurimiz” dep ilham berdi! (4)
2020.11.30
Hindonéziye türmisidiki Uyghur mehbus exmet boz'oghlan, muxbirimiz bilen ötküzgen söhbitining bügünki qismida, özlirining tekshürülüsh jeryanida xitay we türk konsuli bilen qilishqan gepliri heqqide melumat berdi. Uning déyishiche xitay elchixana xadimliri Uyghur rayonidin chaqirtip kelgen saqchilar bilen birlikte soraq qilip, ularni xitaygha qayturup ekétidighanliqi heqqide tehdit salghan؛ türk konsuli bolsa ularni yémek-ichmek we pul bilen yoqlash bilen birlikte, ularni amal qilip türkiye ekétidighanliqini bildürüp ilham bergen. Töwende muxbirimiz shöhret hoshurning bu heqte teyyarlighan programmisi diqqitinglarda bolidu.
So'al: mushu déloyinglar heqqide özingiz nazuk yaki sirliq dep qaraydighan qaysi nuqtilar bar?
Jawab: men héchkimge héchqandaq ziyan-zexmet yetküzmigen, héchkimni bilmigen we herqandaq bir guruppigha qatnashmighan ehwal astida yene méni 8 yilliq késiwétishi men yatqan türmidiki mehbuslarning hemmisini heyran qaldurdi. Men bu ishqa xitayning qol tiqishi we xitay terepning hindonéziye hökümitige bésim ishlitishi bu aqiwetni keltürüp chiqardi dep qaraymen.
So'al: xitay terep birer jinayet hékayesini toqup silerge artqandekmu yaki qandaq?
Jawab: hékaye toqumighan, emma soraq jeryandiki her bir tepsilatqa birnersilerni qétim, köptürüp ishni chongaytiwetken.
So'al: némige asasen bundaq deysiz?
Jawab: xitay terep bizni soraq qilghanda qaytip kirip ketsenglar héchnéme qilmaymiz, ata-ananglargha tapshurup bérimiz, türkiyelik emeslikinglarni étirap qilsanglarla boldi dep bizni aldidi؛ biz özimizni türkiyelik dep ching turghandin kéyin, türkiyege ketsenglarmu türmige kirisiler, bu yerde qalsanglarmu türmide yatisiler, chünki siler térrorist. Biz silerni qandaqla qilip bolup bolmisun ekirip kételeymiz dep tehdit saldi we hetta tillidi.
So'al: sorighanlar saqchilarmu konsulxana xadimlirimu?
Jawab: üch qétim soraq qildi, hemmiside chaqirtip ekelgen Uyghur saqchilardin ikkisi, konsulxana xadimliridin 2-3i birlikte soridi. Her qétimliq soraq bir sa'ettin éship ketti.
So'al: ular asasliqi némilerni soridi? kimlerni silerni yolgha saldi dégendek geplerni qildimu?
Jawab: qayturup ekétishningla gépini qildi, biz özimizni türkiyelik dep ching turghanliqimiz we köpinche so'allirigha jawab bermey turuwalghanliqimiz üchün köp témida so'al sorishigha mumkinchilik bolmidi.
So'al: sotta silerdin türkiyening istiqlal marshi soralghanliqi we silerning jawab bérelmigenlikinglar heqqide gepler bar, bu toghrimu?
Jawab: shundaq, istiqlal marshi soraldi, biz bir qismini oqup béreliduq, toluq dep bérelmiduq.
So'al: sotta türk konsuli barmu neq meydanda?
Jawab: bar, her qétimliq sotta bar.
So'al: ular silerge hésdashliq pozitsiyeside boldimu yaki gumaniy közde qaridimu?
Jawab: ular bek chong hésdashliq qildi؛ her qétimliq sotta pul, yémek-ichmek élip kirip bizni yoqlidi؛ hem “Sebre qilinglar, silerning xitaygha qayturulup ketmeslikingizlargha yardem qilimiz” dédi.
So'al: xewerlerde yene, yene bir nechche Uyghurning hindonéziyediki radikal guruppilargha qétilghanliqi we ular bilen hindonéziye saqchilirigha qarshi jenglerge qétilip, neq meydanda öltürülgenliki heqqide gep bar. Bulardin xewiringiz barmu?
Jawab: men siz gépini qilghan kishilerni we u ehwallarni bilmeymen.
So'al: siz bilidighan we siz bilen bir meydanda tutulghan 3 seperdéshingizning ehwalimu siz bilen oxshashmu?
Jawab: shundaq, ular bilen malayshiyada tonushqan, birge seper qilghan؛ ular bilen pikirimiz, yolimiz oxshash idi.
So'al: hazir sizning qanchilik mudditingiz qaldi?
Jawab: ikki yil 4 ay qaldi.
So'al: aldinqi 3 seperdéshingizning xitaygha qayturulush ehwaligha qarap, qayturulushning aldini élish üchün qandaq bir ishni zörür dep qarawatisiz?
Jawab: bilishimche türme bashliqliri 3 dostumni qayturushning aldida türme xizmetchilirige bu ishni sirtqa bildürmeslikni uqturghan؛ qayturushni mexpiy élip barghan؛ shunga qayturulushtin burun ehwalim sirtqa chiqip ketse paydiliq dep qaraymen, uningdin bashqa, mudditim toshqan'gha yéqin türkiye yaki yawropadin bireri kélip ishimgha arilashsa aman qalimen dep perez qilimen.
So'al: belkim mushu témidiki ziyaritimizning axiri bolup qélishi mumkin, bu nuqtida deydighan bir gep-sözingiz barmu?
Jawab: méning bixeterlikim üchün bash qaturuwatqan barliq aka-uka, acha-singillirimgha rehmet éytimen.
So'al: emise sizni sözleshtin toxtatquche yene bir'az sözlisheyli.
Jawab: xapa bolmaysiz, waqtim toshup qéliptu.
Yuqirida hindonéziyediki Uyghur mehbus exmet boz'oghlanning soraq we sotlinish jeryanida xitay terepning ularni ekétimiz dep tehdit salghanliqi, türkiye terepning bolsa qutquzimiz dep ilham bergenliki heqqide melumat berduq.