Әхмәт давутоғлу: «биз уйғурларниң авази болушқа давам қилимиз»

Ихтиярий мухбиримиз әркин тарим
2020-11-17

«Уйғур һәрикити» тәшкилатиниң рәиси рошән аббас ханим(солда) түркийә келәчәк партийәсиниң рәиси әхмәт давутоғлу билән көрүшти. 2020-Йили 15-ноябир, түркийә.

RFA/Erkin Tarim

Түркийәдә йеңи қурулған өктичи партийәләрдин бири болған келәчәк партийәсиниң рәиси, сабиқ баш министир әхмәт давутоғлу 15-ноябир күни уйғур һәйитини қобул қилип, уларға өз партийәсиниң уйғурларниң авази болуватқанлиқини, бундин кейин һәм авази болушни давам қилидиғанлиқини тәкитлиди.

13-Ноябир күни саадәт партийәсиниң рәиси тәмәл қарамоллаоғлу, «ийи» партийәсиниң муавин рәиси явуз ағиралиоғлу, келәчәк партийәсиниң муавин рәиси сәлчуқ өздағ вә үмид әпәндиләр әнқәрәдики партийәсиниң мәркәзлиридә уйғур һәйитини қобул қилди. Улар өзлириниң уйғурларниң һазирқи еғир вәзийитигә бәкла ечинидиғанлиқини, бундин кейин уйғурлар үчүн немиләрни қилалайдиғанлиқи һәққидә уйғур һәйити билән ортақлашти. Улар йәнә уйғур һәйитидин уйғур дәвасиниң хәлқарадики әң йеңи вәзийити тоғрисида мәлумат игилиди.

Явуз ағиралиоғлу түркийә парламентида түркий хәлқләр комитети қурулғанлиқини, бу комитеттиму уйғур мәсилисини оттуриға қойидиғанлиқини билдүрди.

Уйғур һәрикити тәшкилатиниң рәиси рошән аббас ханим бу һәқтә зияритимизни қобул қилди. У уйғур һәрикити тәшкилатиниң ташқи мунасивәтләргә мәсул хадими җулия миллсап ханим, д у қ ниң баш тәптиши абликим идрис әпәнди вә уйғур һәрикити тәшкилатиниң истанбулдики вәкили мәмәт ели әпәндиләрдин тәркиб тапқан һәйәтни әхмәт давутоғлуниң қобул қилғанлиқини, көрүшүштә әхмәт давутоғлуниң «партийәмиз шәрқий түркистанлиқларниң авази болуватиду, бундин кейинму шәрқий түркистанниң авази болиду,» дегәнликини тәкитләп өтти.

Әхмәт давутоғлу 2015-йили түркийә җумһурийити һөкүмитиниң баш министирлиқ вәзиписини өтәватқан мәзгилдә 7-8 миң әтрапида уйғур тайланд вә малайсиядин түркийәгә елип келингән иди. Әмма бу вақитта 100 нәпәргә йеқин уйғур бешиға қара халта кейдүрүлүп тайландтин хитайға елип кетилгән иди. Әхмәт давутоғлу бу қетимқи учришишта уйғур һәйәткә уйғурлар тайландтин елип кетилгән ашу күни кечиси өзиниң ухлиялмиғанлиқини, көз йешини туталмай йиғлап кәткәнликини ейтқан. Рошән аббас ханим бу һәқтә мәлумат бәрди.

13-Ноябир күни саадәт партийәсиниң рәиси тәмәл қарамоллаоғлу әпәнди партийәсиниң башқа рәһбәрлири билән бирликтә уйғур һәйитини қобул қилип, уйғурларниң һазирқи еғир вәзийитини билидиғанлиқини, буни һәр хил сорунларда оттуриға қоюватқанлиқини, түркийә һөкүмитини давамлиқ һалда уйғурларға игә чиқишқа чақириватқанлиқини, бундин кейинму бу мәсилигә алаһидә көңүл бөлидиғанлиқини ейтқан. Арқидин у уйғур һәйәттин уйғурларниң һазирқи вәзийитини, уйғурларниң өз партийәсидин күткән тәләплирини вә уйғур дәваси тоғрисида соал сориған. Бир йерим саәт давамлашқан учришиш ахирлашқандин кейин микрофонимизни саадәт партийәсиниң рәиси тәмәл қарамоллаоғиға узаттуқ. У мундақ деди: «уйғурларниң дәрдигә көңүл бөлүш бизниң вәзипимиз. Чүнки зулум инсанийәткә ярашмайду. Биз хитайниң шәрқий түркистанда елип бериватқан сияситини қобул қилалмаймиз. Биз давамлиқ һалда түркийә һөкүмитиниң диққитини буниңға тартишқа тиришиватимиз. Һазир хитай инсанийәткә қарши җинайәт садир қиливатиду. Униң үстигә бизниң уйғур қериндашлиримиз билән қәдимдин тартип күчлүк мунасивитимиз бар. Хитай һөкүмитиниң бир милләтниң етник вә диний кимликигә қарап зулум қилишиға чидап туралмаймиз, биз бундин кейин уйғурларниң авази болушқа давам қилимиз.»

13- Вә 15-ноябир күнлири елип берилған учришишлар тоғрисида мәлумат игиләш үчүн д у қ ниң баш тәптиши абликим идрис әпәндини зиярәт қилдуқ. Саадәт партийәси, йеңидин рәһаһ партийәси биләнму учрашқанлиқини, «ақит» телевизйәсидә уйғурларниң еғир вәзийитини аңлатқанлиқини вә көрүшүшниң мувәппәқийәтлик өткәнликини баян қилди.

Уйғур һәрикити тәшкилатиниң истанбулдики вәкили мәмәт ели әпәнди бу қетимқи зиярәт җәрянида әнқәрә шәһәр башлиқи мансур яваш әпәнди, истанбулниң шәһәр башлиқи әкрәм имамоғлу вә түркийә ташқи сиясәт институтиниң мудири һүсәйин яғчи әпәндиләр биләнму көрүшүп, бәзи тәләпләрни оттуриға қойғанлиқини баян қилди.

Д у қ вә уйғур һәрикити тәшкилати рәһбәрлиридин тәркиб тапқан һәйәт 11-ноябир күни милләтчи һәрикәт партийәсиниң муавин рәиси камил айдин әпәнди, «ийи» партийәсиниң муавин рәиси әхмәт камил әрозан әпәнди, дәва партийәсиниң муавин рәиси абдурахман билгич әпәнди һәмдә шу күни ахшими түркийәниң әң чоң өктичи партийәси болған җумһурийәт хәлқ партийәсиниң рәиси кәмал қиличдароғлу қатарлиқ партийә рәһбәрлири билән көрүшкән иди.