Ғулҗа қирғинчилиқиниң 28-йили мунасивити билән истанбулда намайиш өткүзүлди

5-Феврал ғулҗа қирғинчилиқи йүз бәргәнликиниң 28-йили мунасивити билән 5-феврал чаршәнбә күни мәркизи истанбулдики хәлқара шәрқий түркистан тәшкилатлар бирликиниң уюштуруши билән, хитайниң истанбулдики консулханиси алдида наразилиқ намайиши вә ахбарат елан қилиш паалийити өткүзүлди.

Намайишқа истанбулда яшаватқан уйғурлардин әр-аял болуп көп санда киши қатнашти. Намайишчилар қоллирида ай юлтузлуқ шәрқий түркистан байриқини көтүргән һалда, “ишғалчи хитай, шәрқий түркистандин чиқип кәт?” дегәнгә охшаш шоарлар товлиди.

Бәзи намайишчилар қоллирида хитайниң инсан қелипидин чиққан җинайи қилмишлири вә ирқий қирғинчилиқ җинайәтлиригә қарши йезилған пилакатларни көтүргән һалда хитайға қарши тохтимай шоарлар товлиди. 

Намайиш җәрянида ахбарат елан қилиш йиғини өткүзүлди. Хәлқара шәрқий түркистан тәшкилатлар бирликиниң рәиси һидайәтуллаһ оғузхан 5-феврал ғулҗа қирғинчилиқи тема қилинған мәхсус баянатни  оқуп өтти.

Һидайәтуллаһ оғузхан баянатида мунуларни тәкитлиди: “1997-йили 2-айниң 5-күни йүз бәргән ғулҗа қирғинчилиқиниң 28-йили мунасивити билән биз бу йәргә җәм болдуқ. Ғулҗа қирғинчилиқи хитайниң узун йиллардин буян давам қилип келиватқан бесим вә қирғинчилиқиниң, ассимилятсийә сиясәтлири вә инсанийәткә қарши җинайәтлириниң зәнҗирсиман көрүнүшлиридин биридур. Бу вәһшийлик өз нөвитидә йәнә хитайниң шәрқий түркистанда йүргүзүватқан ирқий қирғинчилиқ җинайәтлирини ечип көрситидиған әң муһим һадисиләрдин бири һесаблиниду”.

 Һидайәтуллаһ оғузхан баянатида, ғулҗа қирғинчилиқида шеһит болған яки тутқун қилинған уйғурларни тилға алди. Хитай даирилириниң рамизан ейида ибадәт қиливатқан аялларни тутқун қилғандин кейин, буниңға қарши кочиға чиқип наразилиқ билдүргән уйғур яшлирини қаттиқ соғуқта соғуқ су чечип тоңлитип вә оққа тутуп қирғин қилғанлиқини; бу наразилиқ намайишқа четилған барлиқ кишиләрни тутқун қилип еғир дәриҗидә җазалиғанлиқини; намайишни баһанә қилип ғулҗада вә пүткүл шәрқий түркистанда миңлиған бигунаһ уйғур хәлқини тутқун қилғанлиқини тәкитлиди.

Һидайәтуллаһ оғузхан сөзидә йәнә, хитайниң уйғур диярида йәрлик хәлқни һәр хил қалпақлар билән түркүм-түркүмләп тутқун қилип лагерларға вә түрмиләргә қамаватқанлиқини, мәҗбурий әмгәккә селиватқанлиқини, ирқий қирғинчилиқни давамлаштуруватқанлиқини, шуниң билән биргә ялған тәшвиқатлири арқилиқ шәрқий түркистанда ишләватқан җинайәтлирини йошурушқа урунуватқанлиқи билдүрди.

Һидайәтуллаһ оғузхан баянатниң ахирида, түркийә һөкүмитигә хитаб қилип, тайландта хитайға қайтурулуш хәвпигә дуч кәлгән уйғурларни сақ-саламәт түркийәгә қайтуруп әкилишини тәләп қилди. У йәнә ислам дуняси вә түрк дунясини хитайниң ялған тәшвиқатлириға алданмай, һәр вақит уйғур хәлқини қоллашқа вә игә чиқишқа чақириқ қилди. 

Намайишта шәрқий түркистан өлималар бирликиниң әзаси, шундақла ғулҗа қирғинчилиқиниң шаһитлиридин бири болған қасимҗан дамоллам сөз қилди. У сөзидә буниңдин 28 йил илгири ғулҗа қирғинчилиқида шеһит болған уйғур яшлириниң хитайға қарши күрәш роһини унтумаслиқ, уларниң пидакар роһидин өгиниш вә уйғурларниң әркинлики үчүн күрәш қилишниң муһимлиқини тәкитлиди.

Намайишниң ахирида шәрқий түркистан өлималар бирликиниң муавин рәиси өмәр қариһаҗимниң қол көтүрүши билән, намайишчилар бирдәк хитайға қарши күрәш йолида җанлирини пида қилған барлиқ шеһитләрниң роһиға атап дуа қилди. Шәрқий түркистан хәлқиниң хитай ишғалийитидин қутулушини вә азадлиққа чиқишини тилиди.