Gülistan eziz: “Ikkinchi wetinim-yaponiyeni xitay tehtididin agahlandurush we qoghdash méning burchum”

Muxbirimiz gülchéhre
2022.06.27
Gülistan eziz: “Ikkinchi wetinim-yaponiyeni xitay tehtididin agahlandurush we qoghdash méning burchum” Yaponiye “Kunimori partiye” sining wekili süpitide yaponiye döletlik kéngesh palata saylimigha qatnishish üchün tirishiwatqan Uyghur qizi gülistan eziz. 2022-Yili küni, yaponiye.
Photo: RFA

Yaponiyediki Uyghur qizi gülistan eziz yaponiye “Kunimori partiyesi” ning kanagawa ölkisidiki wekil namzatlirining biri süpitide yaponiye döletlik kéngesh palata saylimigha qatnishish üchün, jiddiy awaz toplap teyyarliq qilmaqtiken. U özining teshwiqat notuqlirida “Men bir Uyghur, xitay méning ana wetinim sherqiy türkistanni bésiwalghan. Méning ikkinchi wetinim bolghan yaponiyeni xuddi birinchi wetinimge oxshashla xitay tehditidin agahlandurush hem qoghdash burchum bar. Men buning üchün eng zor tirishchanliq körsitishke teyyarmen!” dégen sözlerni tekitlep kelmekte.

Shehermu-sheher kézip nutuq sözligen gülistan eziz, charchighinigha qarimay téléfon ziyaritimizni qobul qildi.

Igilishimizche, gülistan eziz Uyghur diyaridiki qedimiy yurtlarning biri bolghan kuchada tughulup, ürümchide ösüp yétilgen. 2005-Yili yaponiyege kelgen, 2008-yilidin bashlap, yaponiye Uyghur jem'iyitining aktip ezasigha aylan'ghan.

Yaponiyede igilik bashqurush kespi boyiche oqush püttürgen gülistan eziz, hazir yaponiyediki melum bir öy-mülük shirkitide xizmet qilmaqtiken. U 2018-yili yaponiyening puqraliq salahiyitige ige bolghan iken.

Gülistanning bildürüshiche, uning yaponiyediki siyasiy pa'aliyetliri seweblik uning ürümchidiki a'ile tawabi'atliri xitay da'iriliri teripidin tutqun qilinip, lagérgha élip kétilgen. U shuningdin kéyin Uyghur irqiy qirghinchiliqini yaponiye taratquliri we xelq'araliq axbaratlargha anglitishta téximu küchlük awaz chiqirip kelmekte.

Gülistan eziz wekillik qiliwatqan “Kunimori partiyesi” yéngidin qurulghan yaponiyediki kichikrek bir ongchil partiye bolup, u mezkur partiyining kanagawa ölkisidin saylan'ghan wekillirining bir süpitide yaponiye döletlik kéngesh palatasi saylimigha qatnishish üchün jay-jaylarda nutuq sözlep, jiddiy teyyarliq qilmaqtiken.

Gülistan xanim özining “Kunimori partiyesi” ning kanagawa ölkilik wekili süpitide bu qétimliq yaponiye kéngesh palata saylimigha qatnishishigha türtke bolghan amillar heqqidimu pikir bayan qildi. U özining eslidiki ana wetini xitay teripidin bésiwélin'ghan, shundaqla xitayning irqiy qirghinchiliqigha duch kéliwatqan Uyghur xelqining bir perzenti bolush süpiti bilen bu qétimliq yaponiye kéngesh palata saylimigha qatnishishqa bel baghlighanliqini, bolupmu özining bir Uyghur bolush süpiti bilen yaponiyening siyasiy sehniside rol élish arqiliq, hem yaponiye üchün hem Uyghur xelqi üchün téximu ünümlük xizmet qilish arzusini emelge ashurmaqchi bolghanliqini bildürdi.

Gülistan eziz özi wekillik qiliwatqan partiye heqqidimu qisqiche melumat bérip ötti. “Kunimori partiyesi” ning asasliq teshwiqatliri yaponiyediki “Sakura téliwéziyesi” qanilida élip bérilidighan bolup, bu téléwiziye qanili 2009-yili ürümchide “5-Iyul qirghinchiliqi” yüz bergende, xitayning tetür teshwiqatigha qarshi yaponiyede öz aldigha biterep xewer bergen taratqu iken. Gülistan xanimning bildürüshiche, “Sakura téléwiziyisi” shu waqitta yalghuz xitay hökümitining Uyghur yashlirining tinchliq bilen ötküzgen namayishini qanliq basturghanliqidek ré'alliqni éniq yorutupla qalmay, belki yene “26-Iyun shyawgu'en qanliq qirghinchiliqi” gha da'ir pakitliq wédiyo körünüshlirinimu körsetken iken.

Gülistan xanim axirida hazirqi basquchta bu qétimliq saylamning netijisining qandaq bolushi heqqide söz échishning téxi baldurluq qilidighanliqini eskertip ötti. U bu qétimliq parlamént saylimi üchün sözligen nutuqlirida özi wekillik qiliwatqan “Kunimori partiyesi” ning yaponiyening dölet xewpsizlikini qoghdash, yaponiyening dölet küchini kücheytish, yaponiyeni siyasiy, iqtisadiy we bashqa jehetlerde xitayning tesiridin mustesna qilish üchün tirishchanliq körsitidighanliqini otturigha qoyghan. U yene yaponiye xelqini xitay tehditidin agahlandurup, “Xitayni yaponiye üchün eng chong tehdit” dep bilishni we bu jehette eng küchlük mudapiye tedbiri élishni tewsiye qilip kelmekte iken.

Melum bolushiche, bu qétimliq saylam netijisi kéler ayda chiqidiken. Gülistan eziz, saylam netijisining meyli qandaq bolushidin qet'iynezer, özi wekillik qiliwatqan “Kunimori partiyesi” ning buningdin kéyinmu yaponiye we yapon xelqini her waqit xitay tehditidin agahlandurush pa'aliyetlirini toxtatmaydighanliqini bildürdi.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.