Heptilik xewerler (17-yanwardin 23-yanwarghiche)

Erkin asiya radi'osi Uyghur bölümi heptilik xewerliri

Xitay saqchiliri wiyétnam chégrasida ikki Uyghurni étip öltürgen

Melum bolushiche, 18-yanwar küni xitay saqchiliri wiyétnam chégrasigha yéqin gu'angshining pingshyang shehiride ikki Uyghurni étip öltürüp, birqanchisini tutqun qilghan.

Xewerde déyilishiche, shu küni kechqurun birqanche Uyghur musapir aptomobil bilen wiyétnam chégrasigha kétiwatqanda bayqilip qalghan. Xitay saqchiliri neq meydanda oq chiqirip ikki Uyghurni étip öltürgen, ikkisini tirik tutqan.

Bir neper Uyghur neq meydandin qéchip ketken bolsimu, lékin uning 19-yanwar küni pingshyangdiki bir taghda tutulghanliqi melum. Xitay saqchixanisi shu küni chiqarghan uqturushida, neq meydandin qéchip ketken bir neper Uyghurning uchurini bergüchilerge 100 ming yüen mukapat béridighanliqini jakarlighan.

Dunya Uyghur qurultiyi bu heqte inkas bildürüp, xitayning kündin-kün'ge éship bériwatqan basturush siyasiti Uyghurlarni chégra atlap chet'ellerge qéchishqa mejbur qiliwatqanliqini ilgiri sürdi.

Ürümchi da'iriliri ammiwi sorunlarda niqab sheklidiki kiyimlerni kiyish resmiy chekleshni jakarlidi

Xitay hökümiti ilgiri Uyghur élide gheyri-resmiy yürgüzüp kéliwatqan diniy yosunda kiyinishni cheklesh belgilimisini yéqinda resmiy qanunlashturghan.

Melum bolushiche, “Ürümchi shehirining ammiwi sorunlarda niqab sheklidiki kiyimlerni kiyishni cheklesh toghrisidiki belgilimisi” kéler aydin bashlap resmiy ijra qilinishqa bashlaydiken.

Mezkur belgilimide, ürümchi shehiridiki her qandaq ammiwi sorunda jilbap, perenje, chümbel qatarliq kiyimlerni kiyish men'i qilidiken. Belgilimide yene buninggha xilapliq qilghuchilarning atalmish “Jinayi qilmishi” sürüshtürülidighanliqi we tégishlik jazagha uchraydighanliqi ilgiri sürülgen.

Xitay hökümitining diniy kiyimlerni kiyishni men'i qilishini qanunlashturushi muhajirettiki Uyghurlarning naraziliqini qozghidi we qattiq tenqidige uchridi.

Muhajirettiki Uyghur ziyaliyliri “Kichik alma” usulining medeniyet tajawuzchiliqi ikenlikini tekitlidi

Xitay da'irilirining Uyghur déhqanlirini, hetta bir qisim Uyghur diniy zatlirini kolléktip halda “Kichik alma usuli” ni oynashqa mejburlan'ghanliqi jiddiy diqqet qozghimaqta.

Ijtima'iy uchur wasitiliridin féysbukta uchturpan nahiyesidiki diniy zatlarni kolléktip halda “Kichik alma usuli” ni oynashqa salghanliqi heqqidiki bir körünüshlük xewer tarqalghan.

Bu heqte muhajirettiki Uyghur ziyaliyliri we yazghuchiliri jiddiy inkas qayturup, xitayning Uyghur élide medeniyet tajawuzchiliqi élip bériwatqanliqini bildürdi we Uyghurlarni segek bolushqa chaqirdi.

Taylandning xatyay türmiside 140 neper musapir achliq élan qildi

Taylandning xatyay shehiridiki bir türmige qamalghan 140 neper musapirning yéqinda kolléktip achliq élan qilghanliqi melum.

Bu uchurlarni mezkur türmide achliq élan qilishqa qatnashqan, emma isim-sheripini ashkarilashni xalimaydighan bir musapir radi'omiz ziyariti dawamida ashkara qildi.

Uning bildürüshiche, xatyay shehirige jaylashqan bu türmining shara'iti pewqul'adde nacharliship ketken. Bu yerge qamalghan 140 neper musapir bir yilgha yéqin daq sémont üstide yétish, nachar tamaq we sap hawaning kemchil bolushi tüpeyli jismaniy we rohiy jehettin chidighusiz ehwalda qalghan.

Xatyay türmisidiki musapir tutqunlar radi'omiz arqiliq pütün dunyadiki adaletni yaqlaydighan döletler, teshkilatlar we jama'etchiliktin özlirige yardem qolini sunushini telep qildi.

Uyghur boks chémpiyoni abduraxman ablikim wapat boldi

Melum bolushiche, Uyghur boks chémpiyoni abduraxman ablikim, 21-yanwar küni ürümchide 37 yéshida wapat bolghan.

Boks mahiri abduraxman ablikim 1998-yilidin buyan 75 kilogramliqlar boyiche köp qétim asiya chémpiyoni bolghan.

Abduraxman ablikimning xelq'ara we xitay boks sehniliridiki netijiliri Uyghur yashlirigha ishench we medet béghishlighan.

U 1998‏-yildin 2003‏-yiligha qeder uda 6 qétim, 2005 ‏-yilidin 2009 ‏-yilighiche ikki qétim boks chémpiyoni bolghan.

Merhum abduraxman ablikimning jinaza namizi ürümchidiki noghay meschitide chüshürülgen. Nechche minglighan Uyghur jama'iti merhumning méyit namizigha qatniship, özlirining merhumgha bolghan hörmiti we du'a-tileklirini bildürgen.

Xotende bir milyondin artuq kishining ichimlik süyi bixeter emesliki melum

Xoten wilayitide téxiche bir milyondin artuq ahalining bixeter ichimlik sugha érishelmigenliki melum bolmaqta.

Xitay hökümiti 1990‏-yillarning bashlirida xotende bixeter ichimlik su mesilisini hel qilish qurulushi bashlighan. Halbuki, 2 milyon ahale yashaydighan xotende bügün'ge qeder 1 milyondin artuq ahalining yenila tazilanmighan köl süyini ichiwatqanliqi melum.

Xoten wilayiti Uyghur élide yuqumluq késellikler köp uchraydighan rayonlarning biri bolup, tébbiy sahedikilerning körsitishiche, bixeter bolmighan ichimlik su rayondiki yuqumluq késelliklerning asasliq menbesi iken.

Kériye nahiyiside olturushluq bir déhqan ayal radi'omiz ziyaritini qobul qilip, gerche öylerge turuba ulan'ghan bolsimu, lékin suning yenila tazilanmighan sün'iy köllerdin kélidighanliqini bildürdi.