Heptilik xewerler (1-apréldin 7-aprélghiche)

Muxbirimiz qutlan
2017.04.07
erkin-asiya-radiosi-yengi.jpg Erkin asiya radi'osi Uyghur bölümi heptilik xewerliri
Photo: RFA

Muhajirettiki Uyghur jama'iti barin inqilabining 27 yilliqini xatirilidi

1990 Yili 5-aprélda yüz bergen barin inqilabi Uyghur bügünki zaman tarixidiki tesiri zor weqelerning biri.

Barin inqilabigha 27 bolghan bügünki künde türkiye, gollandiye, shiwétsiye we qazaqistan qatarliq döletlerdiki Uyghur jama'iti türlük pa'aliyetlerni ötküzüp, bu untulmas tarixni xatirilidi.

Yawropadiki Uyghur jama'iti 2-aprél küni gollandiyediki yawropa sherqiy türkistan ma'arip jem'iyitining zalida xatirilesh pa'aliyiti ötküzdi. Pa'aliyetke ishtirak qilghan d u q ning bash katipi dolqun eysa barin inqilabining tarixiy ehmiyiti we tesiri heqqide söz qildi.

Da'iriler guma nahiyeside “Qanunsiz buyumlar”ni axturush herikiti élip barghan

Yéqinda “Nida tor radiyosi” xewer bérip, xitay da'irilirining 3‏-mart küni guma nahiyeside öy axturup, diniy kitab, chümbel-perenje, diniy tüstiki kiyim-kéchek we bashqa atalmish “Qanunsiz buyumlar” ni musadire qilghanliqini we ularni yéza meydanigha toplap köydürüwetkenlikini bildürgen idi.

Radiyomiz mezkur uchurgha asasen, guma nahiyesige téléfon qilip, yerlik da'iriler bilen ammidin ehwal igilidi.

Gumidiki yerlik saqchixanilar nahiye tewesidiki Uyghur a'ililirige kirip, atalmish “Qanunsiz buyumlar” ni yighiwalghanliqini delillidi.

Pamir égizlikidiki qirghiz malchilar chégra boylirida “Paylaqchiliq” qilishqa zorlan'ghan

31-Mart küni qizilsu oblastining partkom sékrétari bilen oblast bashliqi birlikte “Qirghiz malchilirigha ochuq xet” élan qilghan.

Mezkur “Ochuq xet” te pamir égizlikidiki “Her bir kigiz öyni birdin qarawulxanigha, her bir qirghiz malchini birdin chégra qarawuligha aylandurush” telep qilin'ghan.

Radiyomiz ziyaritini qobul qilghan qizilsu oblastidiki ikki saqchixana oblast bashliqliri chüshürgen mezkur “Siyasiy wezipe” ning nöwette qirghiz awullirida jiddiy teshwiq qiliniwatqanliqini delillidi.

Atushning aghu yézisida töt neper wezipisiz diniy zat “Ikki yighin” mezgilide soliwélin'ghan

Igilishimizche, béyjingda échilghan “Ikki yighin” mezgilide da'iriler atushta tutqun qilish herikiti élip bérip, sabiq mehbuslar bilen birlikte bir türküm wezipisiz diniy zatlarnimu tutqun qilghan.

Radiyomizning atushtiki kent sékrétarliridin ehwal igilishi dawamida, atushning aghu yéza yuqiri mehelle kentidin 4 neper wezipisiz diniy zatning tutqun qilin'ghanliqi, bularning ichidiki eysa qari isimlik diniy zatning téxi yéqindila wezipisidin qaldurulghan, emma birlikseptin téxi ma'ash éliwatqan biri ikenliki ashkarilandi.

Uyghur élining jenubi we shimalida türkümlep yardemchi saqchi qobul qiliniwatqanliqi melum boldi

Bu yilning béshidin bashlap xitay da'iriliri Uyghur élining xoten, qeshqer we qizilsu qatarliq jenubtiki sezgür rayonlirida minglighan yardemchi saqchi yaki charlash xadimliri qobul qilghanliqi melum.

Xotenning kériye, chira we lop nahiyeliri shundaqla qizilsuning atush shehiri bilen aqtu nahiyeside yéngidin qobul qilin'ghan yüzligen yardemchi saqchining jiddiy meshqlendürülüwatqanliqi delillendi.

Radiyomiz ziyaritini qobul qilghan aqsu we turpandiki saqchixanilarmu yéqindin buyan nechche yüzligen yardemchi saqchi qobul qilghanliqini ashkarilidi.

Da'iriler “Diniy esebiylikni cheklesh nizami” ni chektin ashurup yürgüzmektiken

Xitay hökümiti 1-apréldin bashlap yolgha qoyghan “Uyghur aptonom rayonining diniy esebiylikni tügitish nizami” xitay ichi we xelq'arada küchlük inkas peyda qilghan idi.

Ijtima'iy taratqulardiki uchurlargha qarighanda, nöwette ündidarda “Alla, xuda, shükri, türk, türkiye bayriqi, se'udi erebistan bayriqi, sebir, namaz” qatarliq bir yürüsh sözlüklerni qollinishning xeterlik aqiwet élip kélidighanliqi agahlandurulghan.

Yeken nahiyesidiki saqchi organliri radiyomiz ziyaritini qobul qilip, ündidar we bashqa uchur wasitiliride yuqiriqi sözlerni ishlitishning “Qanunsizliq” bolidighanliqini eskertti.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.