Heptilik xewerler (11-iyundin 17-iyun'ghiche)

D u q “5-Iyun ürümchi weqesi” ning ikki yilliqini herxil pa'aliyetler bilen xatirileydighanliqni bildürdi

D u q “5-Iyun ürümchi weqesi” ning ikki yilliqini herxil pa'aliyetler bilen xatirileydighanliqni bildürdi. Dunya Uyghur qurultiyi 10-iyun bu heqte élan qilghan uqturushqa qarighanda, bu xildiki xatirilesh pa'aliyetliri bu yil 5-iyulning aldi- keynide ötküzülidiken.

2009-Yili 5-iyul Uyghur yashliri ürümchide namayish qilip, xitay hökümitining adaletsiz siyasitige naraziliq bildürgen we “26-Iyun shawgu'en weqesi” ni adil bir terep qilishni telep qilghan. Xitay hökümiti mezkur namayishni qoral küchi ishlitip qanliq basturghan we nurghun Uyghurlarni qolgha alghan idi.

Gwentanamodin qoyup bérilip palawgha orunlashturulghan Uyghurlardin 3 kishi awstraliyidin wiza telep qildi

Gwentanamodin qoyup bérilip tinch okyandiki palawgha orunlashturulghan Uyghurlardin 3 kishi yéqinda awstraliyidin wiza telep qilghan.

Palaw dölet ishlar ministiri wéktor yano bu Uyghurlar sun'ghan wiza iltimasining fijide turushluq awstraliye aliy komissarigha tapshurulghanliqini bildürgen. Palawdiki Uyghurlar 2009‏-yili mezkur döletke waqitliq orunlashturulghan bolup, bu yil 11-ay kelse 2 yil bolidu.

Lékin ularning palawda yene qanchilik yashaydighanliqi we awstraliyining qandaq jawab béridighanliqi melum emes.

Sinan ogan ependi: Uyghurlarning kishilik hoquq mesilisi méning muhim xizmetlirimning biri bolidu

Yéqinda türkiyide ötküzülgen saylamda milletchi heriket partiyisi namzati sinan ogan ependi parlamént ezasi bolup saylinip, türkiye büyük millet mejlisige kirdi. Bu heqte radi'omiz ziyaritini qobul qilghan sinan ogan ependi bundin kéyin türkiye parlaméntida Uyghurlarning awazi bolidighanliqini bildürdi.

Sinan ogan ependi ilgiri türkiyidiki xelq'ara istratégiye tetqiqat ornining bashliqi bolup ishligen we bu jeryanda Uyghur mesilisigimu köngül bölgen idi.

“5-Iyul ürümchi weqesi” heqqidiki sin'alghuni körgüchiler küchlük inkas qayturdi

Xitay qoralliq eskerlirining ürümchide Uyghurlarni öymu-öy axturup tutqun qilish herikiti xatirilen'gen qisqa filimni körgüchiler, filimde eks etken körünüshlerning xitay hökümiti Uyghurlar üstidin yürgüzüwatqan “Dölet térrorchiliqi” ning ispati ikenlikini ilgiri sürdi.

Gollandiyidin ziyaritimizni qobul qilghan abdushükür ependi, xitay saqchilirining Uyghurlarni tutqun qilish we qiynashta uningdinmu wehshiy wasitilerni qollinishi mumkinlikini bildürdi.

Mezkur filim heqqide toxtalghan chet'ellerdiki xitay démokratliridin “Béyjing bahari” zhurnilining bash muherriri xu ping ependi mundaq dédi: mana bu körünüshler xitay kommunist hökümiti yürgüzüwatqan dölet térrorchiliqining janliq ispati.

Xitay hökümiti “ 5- Iyul weqesi” ni basturush jeryanini hazirghiche mexpiy tutup kelmekte.

Ürümchilik qiz: “Ürümchi emeliyette tinch emes”

Radi'omizgha kéliwatqan inkaslargha qarighanda, xitay da'iriliri yéqinqi mezgildin buyan ürümchi we Uyghur diyarining bashqa chong sheherliride muqimliqni bahane qilip Uyghurlargha bolghan basturush we nazaretni kücheytken.

Yéqinda chet'elge chiqqan, emma her éhtimal ismini ashkarilashni xalimighan bir Uyghur qizi, ürümchi qarimaqqa tinch körün'gini bilen, Uyghurlarda özlirige qaritilghan bésim siyasiti we naheqchilikler sewebidin naraziliqlarning barghanche küchiyiwatqanliqini, weziyet mushu halette kétiwerse “5-Iyul weqesi” ge oxshash weqelerning yene meydan'gha kélishi mumkinlikini bildürdi.

Melum bolushiche, xitay da'ir “5- Iyul weqesi” de qara-qoyuq tutqun qilin'ghan Uyghurlarning köpinchisini téxiche qoyup bermigen hemde türmidiki Uyghurlarning iz-dérikini qilishnimu chekligen.

Yawropa ittipaqi xitay bilen kishilik hoquq di'alogi ötküzüp, tibet we Uyghur kishilik hoquq mesilisini otturigha qoydi

Yawropa ittipaqi bilen xitay otturisidiki bu yilliq di'alogda yawropa ittipaqi wekilliri tibet, Uyghur we mongghullargha da'ir kishilik hoquq mesililirini otturigha qoyghan. Xitay bilen yawropa ittipaqining yilda bir qétim ötküzülidighan kishilik hoquq di'alogi peyshenbe küni béyjingda ötküzülgen idi.

Yawropa emeldarlirining axbarat wasitilirige ashkarilishiche, di'alogda yawropa ittipaqi terep yéqinda sichüenning genzi rayonida namayish qilghan tibet buddistlirining aqiwitini sürüshtürgen, shundaqla yene Uyghur, mongghul we bashqa az sanliq milletlerning kishilik hoquq mesilisini otturigha qoyghan.

Lékin yawropa söhbet ömikining Uyghurlargha da'ir qandaq konkrét mesililerni otturigha qoyghanliqi melum emes.

Se'udi erebistanida “Türkistan kéchiliki” ötküzüldi

2011-Yili 14-iyun se'udi erebistanida “Türkistan kéchiliki” pa'aliyiti “Dunya islam yashliri kulubi” ning jidde shehiridiki merkizi binasida ötküzüldi.

Bu se'udi erebistanida tunji qétim ötküzülgen pa'aliyet bolup, pa'aliyette se'udi erebistanidiki “Dunya islam yashliri kulubi” terkibidiki türkistan bölümining mes'uli abduraxman jelis söz qildi we: islam dunyasidiki qérindashlirimiz sherqiy türkistan mesilisige taza köngül bölelmidi. Islam ümmiti sherqiy türkistan mesiliside rastinila kéchikip qaldi, dédi.

U yene mundaq dédi: sherqiy türkistan xelqi nöwette eng mehkumluqta yashawatqan we bizning yardimimizge, chin yürektin köngül bölüshimizge eng qattiq mohtaj boluwatqan xelqtur. “Türkistan kéchiliki” pa'aliyitide Uyghur weziyiti we medeniyiti tonushturuldi.

Élizabit ékonomy: Uyghur élide ékologiyilik muhit yaxshi asralmisa, bu rayonda keskin namayishlar yüz bérishi mumkin

Xitay da'irilirining Uyghur élide néfit sana'itini barghanche kéngeytiwatqanliqi melum. Bu heqte toxtalghan xitay ékologiyisi mutexessisi élizabit ékonomy xanim néfit sana'itining meynet sana'et ikenliki, Uyghur élidiki su qisliq mesilisi néfit sana'itini tereqqiy qildurushqa mas kelmeydighanliqini otturigha qoydi.

U yene néfit sana'iti élip kélidighan ékologiyilik buzghunchiliq mesilisi, Uyghurlarning néfit sahesidiki xizmetlerdin yiraq qaldurulghanliqidek endishilirini bildürdi we mundaq dédi: shinjangda néfit échish nurghun mesililerge bérip taqilidu. Shunga béyjing da'irilirining bu xildiki mesililerge köngül bolushi bek zörür. Chünki, bu sahediki xizmetler yerliklerge bérilmise, buninggha alaqidar ékologiyilik muhit yaxshi asralmisa, béyjing da'iriliri bu rayonda téximu köp keskin namayishlargha duch kélishi mumkin.

Xelq'ara kechürüm teshkilati xitay da'iriliridin ershidin isra'ilni derhal qoyup bérishini telep qildi

Xelq'ara kechürüm teshkilati charshenbe küni bayanat élan qilip, xitay da'iriliridin ershidin isra'ilni derhal qoyup bérishini telep qildi.

Xitay tashqi ishlar ministirliqi charshenbe küni ershidin isra'ilni “Térrorluq” bilen eyibleydighanliqini jakarlighandin idi. Xelq'ara kechürüm teshkilati bu munasiwet bilen élan qilghan bayanatida, ershidin isra'il ötküzgen jinayetning peqet xitaydiki kishilik hoquq depsendichilikini ashkarilash ikenlikini, uning xitay türmiliridiki qéyin-qistaqlarni dunyagha ashkarilighanliqi üchün “Térrorchi” dep eyibligenlikini alahide eskertken.

Qazaqistan da'iriliri ershidin isra'ilni 30-may xitaygha qayturup bergen idi.