Heptilik xewerler (24-iyundin 30-iyun'ghiche)

Muxbirimiz qutlan
2017.06.30
erkin-asiya-radiosi-yengi.jpg Erkin asiya radi'osi Uyghur bölümi heptilik xewerliri
Photo: RFA

Uyghur pa'aliyetchiler “26-Iyun shyawgüen weqesi” ning 8 yilliq xatire künide xitaygha qarshi inkas qayturdi

“26-Iyun shyawgüen weqesi” Uyghurlar üchün untulmas bir qara kün. U yene 2009-yilidiki “5-Iyul weqesi” ge pilta bolghan bir qanliq weqe.

Bundin 8 yil muqeddem, yeni 2009-yili 6-ayning 26-küni yérim kéchide gu'angdung ölkisining shyawgüen shehiridiki shüri oyunchuq zawutida ishlewatqan 800 dek Uyghur ishchi 10 mingdin artuq xitayning hujumigha uchrap, köpligen Uyghur yashliri hayatidin ayrilghan idi.

“Shyawgüen weqesi” ning 8 yilliq xatire künide Uyghur kishilik hoquq qurulushi teshkilatining mes'ulliridin zubeyre xanim inkas qayturup, shyawgüen qanliq weqesining hergiz untulmaydighanliqini bildürdi.

Uyghur diyarida islamdiki 5 perzning biri bolghan zakatning cheklen'genliki ashkarilandi

Yéqinda ijtima'iy taratqularda “Chén chüen'goning ramizan mezgilidiki muqimliqni qoghdash yighinida sözligen sözidin bilishke tégishlik so'al-jawab” mawzuluq bir öginish matériyalining süret kopiyesi tarqalghan idi.Mezkur matériyalda zakatningmu cheklinidighanliqi alahide tilgha élin'ghan.

Qeshqer yéngisheher nahiyisining yapchan baziridiki bir neper kent sékrétari bu heqte radiyomiz ziyaritini qobul qilip, zakatning cheklen'genlikini delillidi.

Xitay da'iriliri Uyghur élida shexsiy uchur we alaqe üskünilirige tor salghan

Radiyomizgha kelgen uchurlardin melum bolushiche, xitay hökümiti yéqinda Uyghur élida éléktronluq uchur we alaqe üskünilirini keng-kölemde tekshürüsh herikitini bashlighan iken. 

Ürümchi da'irilirining bu heqte tarqatqan uqturushida, ahalilerning eqilfon, xatire kompyutér, barmaq diska qatarliq shexsiy éléktronluq üskünilirini belgilen'gen muddet ichide özliri turuwatqan ahaliler komitéti we saqchixanilargha apirip tekshürüshtin ötküzüshi telep qilin'ghan.

Ürümchi bawshen ahaliler komitéti tewelikidiki saqchi ponkiti mezkur uqturushining Uyghur élidiki ahalilergila emes, belki Uyghur élida tughulghanliki kishilerning hemmisige qaritilghanliqini delillidi.

Xitay hökümiti üch yildin buyan jüme tahirning erwahidin dawamliq paydilanmaqta

Xitay hökümitining 2014-yili pichaqlap öltürülgen qeshqer héytgah jamesining imami jüme tahirning erwahini dawamliq teshwiq qiliwatqanliqi melum.

Bu yilliq roza héyt bayrimida Uyghur aptonom rayonluq siyasiy qanun komitétining sékrétari ju xeylün mexsus qeshqerge bérip, yene bir qétim jüme tahirning a'ile tawabi'atliridin hal sorighan.

Bu munasiwet bilen muhajirettiki Uyghur serxilliri jüme tahirning ölümi we xitay hökümitining Uyghur élidiki chékidin ashqan diniy siyasetliri heqqide inkas qayturdi.

Uyghur diyarida bu yilliq roza héyt namizi qattiq teqib astida oqulghan

Uyghur diyarida bu yilliq roza héyt namizi xitay da'irilirining qattiq teqipi we qatmu-qat nazariti astida oqulghanliqi melum.

Nechche ming kishi namaz oquydighan ürümchidiki beytulmehmur meschitide bu yilliq roza héytta aran 200 che kishi héyt namizi oqughan. Namaz bashlinishtin burun jama'et xitayning dölet bayriqini chiqirish we dölet shé'irini oqushqa qatnashturulghan.

Radiyomizning qeshqer yéngisheherdin igilishiche, yapchan baziridiki 1500 nopusluq bir kenttin peqet 141 kishi namazgha qatnashqan we 21 nazaretchining nazaritide héyt namizi oqughan.

Shahitlar 1988-yili 15-iyundiki Uyghur studéntlar namayishi heqqide eslime teqdim qildi

1980-Yillar Uyghur bügünki zaman tarixida oqughuchilar herikiti eng janlan'ghan, xelqning démokratiye, erkinlik we milliy heq-hoquqlargha bolghan telipi kücheygen shundaqla her sahe boyiche milliy oyghinishning upuqi échilghan yillar bolghan idi.

Del ashu yillarda, yeni 1988-yili 15-iyunda “Shinjang uniwérsitéti ” oqughuchilirining xitay da'irilirige qarshi naraziliq namayishi yüz berdi. Bu 1980-yillardiki Uyghur aliy mektep oqughuchilirining ikkinchi qétimliq zor namayishi idi.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.