Һәптилик хәвәрләр (2-декабирдин 8-декабирғичә)

Ғази әһмәд вә мирсултан османов кәң яд етилди

Уйғур мәдәнийәт саһәсидин мәңгүлүккә видалашқан мәшһур рәссам ғази әһмәд вә хәлқарада етирап қилинған тилшунас мирсултан османов чәтәлләрдә охшаш болмиған шәкилләрдә кәң хатириләнди.

Мәрһумларниң түркийә, германийә, қазақистан вә башқа җайлардики оқуғучилири, достлири вә кәсипдашлири уларни сеғиниш ичидә яд етидиғанлиқини билдүрди. Шундақла өз намлиридин матәм мәктублири елан қилди.

Мәрһумларниң кәсипдашлири уларниң йеши 80 дин ашқан мәзгилләрдиму өз кәсиплири бойичә иҗадийәт, тәтқиқат вә өгинишни ташлимиғанлиқини алаһидә тәриплиди шуниңдәк уларниң һаятини заманимиздики яшларға көпрәк тонуштурушниң зор әһмийәткә игә икәнликини алаһидә тәкитлиди.

Хитай даирилири чәтәлләрдики уйғур оқуғучиларға ашкара тәһдит селишқа башлиған

Чәтәлләрдә илим тәһсил қиливатқан уйғур оқуғучиларға йеқинда хитай һөкүмитиниң түрлүк шәкилләрдә тәһдит селиватқанлиқи мәлум болди.

Бу оқуғучиларға хитай һөкүмәт тармақлиридин келиватқан тәһдитлик учурларда уларниң вәтәндики уруқ-туғқанлирини “ойлишип қоюши” тәләп қилинған шуниңдәк һәр хил йоллар арқилиқ бу оқуғучиларни өзлири үчүн хизмәт қилишқа қизиқтурған.

Чәтәлләрдики уйғур зиялийлар бу һәқтә пикир қилип, милйонлап әскири вә ядро қорали болған хитай һөкүмитиниң бундақ қилмишлири әмәлийәттә хитай һөкүмитиниң нәқәдәр қорқунчақ бир һакимийәт икәнликини көрситиду, деди.

Чәтәлләрдә “шәрқий түркистан мәсилиси” көпләп тонуштурулди

Уйғурлар нөвәттә дуч келиватқан еғир сиясий бесимлар һәрқайси мәтбуатларда тегишлик йәр еливатқанда хәлқарадики охшаш болмиған сорунларда уйғурлар мәсилиси давамлиқ тонуштурулмақта.

Йеқинда түркийәниң кутаһя, истанбул вә әскишәһәрдики алий мәктәпләрдә мутәхәссисләр “шәрқий түркистан мәсилиси” һәмдә уйғурларға даир әһваллар һәққидә мәхсус доклатлар бәрди.

Д у қ ниң вәкиллири явропа иттипақи чақирған кишилик һоқуқ темисидики хәлқаралиқ йиғинда мәхсус уйғурларниң нөвәттики еғир вәзийити һәққидә һәрқайси дөләтниң вәкиллиригә тәпсилий чүшәнчә бәрди.

Сиясий контроллуқ уйғур тиҗарәтчиләргә еғир зиян салмақта

Уйғурлар дияридики мислисиз күчийиватқан “сиясий өгиниш” паалийәтлириниң нөвәттә милйонлиған уйғурларни “тәрбийәләш мәркәзлири” гә соливалғанлиқи мәлум. Йеқинда бу һадисиниң уйғур содигәрлирини вәйран қиливатқанлиқи ашкариланди.

Мухбиримизниң йеқинқи әһвал игилиши җәрянида қәшқәрдики уйғур содигәрләрниң һәрқайси “тәрбийәләш мәркәзлири” гә йиғивелинғанлиқи, буниң билән бош қалған базарларни хитай содигәрләрниң игиләп кәткәнлики мәлум болди.

Мәлум болушичә, йеқинда қәшқәрниң бәшкерәм йезисидики үзүм содигәрлириниң асасән “сиясий өгиниш” кә йиғивелинғанлиқи, буниң билән уларниң он миң мо үзүмлүк бағдики үзүмлириниң бесилип қалғанлиқи һәққидә җәмийәткә мураҗиәтнамә тарқалған.

Уйғур ана-бала туғут дохтурлири сомалида инсанпәрвәрлик ярдәм паалийитигә қатнашқан

Мәлум болушичә, уйғурлар дияридин түркийәгә кетишкә мәҗбур болған арзугүл вә униң аниси йеқинда уруш отлириниң харабиси һәммила йәрни қаплиған сомалиға барған.

Улар тезла өзлири барған җайда туғут ишлириға лазимлиқ теббий хадимларниң бәкму кәмчил болуватқанлиқини байқиған. Шуниң билән улар өзлириниң бу җәһәттики билими арқилиқ шу җайлардики йәрлик хәлққә зөрүр ярдәмдә болған һәмдә уларни бу җәһәттики билимләр бойичә тәрбийәлигән.

Улар бу арқилиқ уйғурларниң һәрқанчә қийин шараиттиму қолидин кәлсила башқиларниң дәрдигә дәрман болидиған алийҗанаб пәзилитини намаян қилған һәмдә уларға уйғурларниң нөвәттики әһвалини тонуштурған.

Америка дөләт мәҗлисидә зәйид һүсәйин билән сөһбәт йиғини өткүзүлди

Б д т ниң кишилик һоқуқ мәсилилири бойичә алий дәриҗилик һәйити зәйид һүсәйин вашингтон шәһиридики “том ләнтос кишилик һоқуқ комитети” өткүзгән йиғинда нөвәттә мусулманлар дуняси дуч келиватқан кишилик һоқуқ мәсилилири вә буниң ақивити һәққидә тохталди шуниңдәк уйғурлар һәққидә соралған соалға җаваб бәрди.

Бүгүн йәнә алақидар тәшкилатлар бу һәқтә баянатлар елан қилип, уйғурлар дияридики кишилик һоқуқ дәпсәндичиликиниң тарихтики әң еғир нуқтиға йәткәнликини, хәлқара җамаәтниң бу һалға хатимә бериш үчүн өз мәсулийитини ада қилиши лазимлиқини тәкитлиди.