Idris hesenning soti 5-qétim kéchiktürülgen
2021.10.29

Kompyutér inzhénéri we kishilik hoquq pa'aliyetchisi idris hesen 19-iyul küni xitay hökümitining telipi bilen kasabilanka ayrodromida marakesh dölet xewpsizliki saqchiliri teripidin qolgha élin'ghan idi. Idris hesenning tunji soti 12-awghust küni échilghan bolup, nöwette idris hesenning soti marakesh edliye tarmaqliri teripidin 5-qitim kéchiktürülgen.
“Bixeterlikni qoghdighuchilar teshkilati” ning ashkarilishiche, aldinqi qétim 27-öktebir künige kéchiktürülgen idris hesenning soti, marakesh edliye tarmaqliri teripidin yene 24-noyabir künige kéchiktürülgen.
Idris hesenning adwokati milad kandil ependi idris hesen heqqidiki so'alimizgha jawap bérip, bash teptishning telipige bina'en sotqa bir qisim höjjetlerni bérish üchün idris hesen délosining qaytidin kéchiktürülgenlikini éytti.
Yawropa Uyghur institutning mes'uli, doktor dilnur reyhan xanim bu munasiwet bilen ziyaritimizni qubul qilip, marakeshning idris hesenni tutup turushining tamamen marakesh bilen xitay otturisidiki qanuniy kélishimnamiler boyiche boluwatqanliqini, xitayning marakesh da'iriliridin ikki dölet otturisidiki kélishimname boyiche idris hesenni qayturup bérishni telep qiliwatqanliqini tekitlidi.
U mundaq dédi: “Intérpol (xel'ara saqchi) idris hesen üstidiki ‛qizil tashliq tutush buyruqi‚ ni emeldin qaldurghandin buyanqi qanuniy jeryanning hemmisi tamamen siyasiy mesile. Héchqandaq jinayet bilen alaqisi yoq. Marakesh da'iriliri idris hesenni qolida héchqandaq ispat bolmighan ehwal astida tutup turuwatidu.”
Idris hesen üch aydin buyan marakesh da'iriliri teripidin tutup turulmaqta. Idris hesenning üch balisi we ayali nöwette türkiyede bolup, idris hesenning a'ilisi we kishilik hoquq pa'aliyetchilliri marakesh da'iriliridin idris hesenni qoyup bérishni telep qilip, üch kündin buyan marakeshning istanbuldiki konsulxanisi aldida namayish pa'aliyiti ötküzmekte. Buzeynur xanimning yoldishi idris hesenni qoyup bérishini telep qilip yazghan iltimasi marakesh konsulxana xadimliri teripidin qubul qilinmighan.
Idris hesenning ayali buzeynure xanim ziyaritimizni qubul qilip, marakesh hökümitidin yoldishini qoyup bérishni telep qilidighanliqini, bu xil namayish pa'aliyitini idris hesen quyup bérilgüche dawamlashturidighanliqini éytti.
Biz bu heqte yenimu ilgirilep melumat igilesh üchün marakeshning istanbuldiki konsulxanisigha we elchixanisigha qayta-qayta téléfun qilghan bolsaqmu, lékin téléfunimiz élinmidi.
Üch kündin buyan mezkur namayishqa izchil qatniship kelgen pidakarlardin ibrahim ependi ziyaritimizni qubul qilip, namayish heqqidiki köngül sözlirini biz bilen ortaqlashti.
Igilinishiche, xitay hökümiti xelq'ara saqchi teshkilatini muhajirettiki Uyghur pa'aliyetchilerni tutush üchün izchil türde süy'istimal qilip kelmektiken. Idris hesenning xelq'ara saqchi teshkilatining “Qizil tashliq tutush buyriqi” da ismi bolghanliqi seweblik tutulghanliqi melum. Birleshken döletler teshkilati kishilik hoquq komitéti we xelq'ara kishilik hoquq organlirining tirishchanliqi netijiside idris hesen üstidiki tutush buyruqi emeldin qalghan bolsimu, emma marakesh sot mehkimisi idris hesen üstidiki sotni dawamliq kéchiktürüp kelmekte.