Xitay emeldari ju yungkangning chiriklik délosi qiziq nuqtigha aylandi

Xelq'ara metbu'atlardin melum bolushiche, ju yungkangning chiriklik délosigha chétilghuchilarning sani 300 din ashqan. Bu heqtiki xewerlerde ju yungkangning musadire qilin'ghan bayliqining xitay xelq puligha 90 milyard som ikenliki ashkarilinip, ju yungkang délosining nöwette xitayda ashkarilan'ghan eng chong chiriklik délosi ikenliki ilgiri sürülmekte.

Roytérs agéntliqining 30-mart künidiki xewiridin ashkarilinishiche, xitay tarixidiki eng chong chiriklik délosi dep qariliwatqan xitay kompartiyisi siyasiy byurosining sabiq da'imiy hey'et ezasi, xitay siyasiy qanun komitétining sabiq bashliqi ju yungkang we uning uruq-tughqanlirining musadire qilin'ghan bayliqi xelq puligha 90 milyard som bolup,, amérika dollirigha sundurghanda, 14 milyard 500 milyon dollar qimmitige toghra kelgen.

Yekshenbe küni roytérs agéntliqi arqiliq ashkarilan'ghan xitay emeldarlirining chiriklik délosigha a'it bu xewer, ikki kündin buyan xelq'ara metbu'atlarning qiziq nuqtisigha aylandi.

Chet'ellerdiki xitay démokratlirining xewer menbeliridin yéngi tang téléwiziyisining obzorchisi shi taw 31-marttiki programmisida ju yungkangning chiriklik délosi heqqidiki xewer heqqide toxtilip,:“Ju yungkangning chiriklik délosigha chétilip ashkarilan'ghan 90 milyard som gerche xitay emeldarlarning chiriklik délosi tarixida bügün'ge qeder ashkarilan'ghan eng zor pul bolsimu, emma emeliyette bu parixorluq we xiyanetchilikni kesip qilghan xitay emeldarliri qanunsiz toplighan bayliqning bir burjiki” déyildi.

Roytérs agéntliqining xewiride, “Ju yungkangning tekshürgüchiler bilen hemkarlishishni ret qilip, özining siyasiy zerbige uchrighanliqini körsitip turuwalghan” liqi tilgha élin'ghan.

Shi taw obzor programmisida bu heqte toxtilip,“Xitay kommunist hökümiti xitay emeldarlirining chiriklishishige purset yaritip bérish arqiliq öz hakimiyitini mustehkemlep kéliwatqan bir partiyilik mustebit hökümet. Chünki xitay kommunist hökümiti 60 yildin buyan özining mustebit hökümranliqini ju yungkanggha oxshash xiyanetchi emeldarlarning parixorluq we xiyanetchilik arqiliq bayliq toplishigha purset bérish arqiliq qoghdap keldi. Xitay siyasiy qanun komitétining sabiq bashliqi ju yungkang we uning yéqinliri peqet ularning ichidiki teliyi tetür kélip, xitay emeldarlar sorunidiki ikki terep otturisidiki siyasiy küreshning qurbanliri xalas!” dédi.

Xitay démokratliri tor béketliridin boshün torining düshenbe künidiki xewiride, ju yungkangning 2-oghli ju xenning yéqinda amérikigha yétip kelgenliki tilgha élinip,“Anisining gumanliq ölümi seweblik dadisi ju yungkang bilen chek-chégrani ayrighan ju xenning ju yungkang délosigha chétilip qélishtin ensirigenliki üchün amérikigha qéchip kelgen” liki tekitlendi. Ju yungkang délosigha a'it tarqalghan xewerlerde yene “Ju yungkangning ilgiriki ayalining qatnash weqeside qaza qilghanliqi bayan qilinip, ju yungkangning öz ayalini qestlep öltürgen bolushi mumkinliki” ilgiri sürülgen idi.

Teywen we xongkong metbu'atliri bultur 12-ayning béshida ju yungkangning tutqun qilinip, tekshürülüwatqanliqi heqqide xewer bergendin buyan, gerche xitay hökümiti ju yungkangni resmiy qolgha alghanliqi heqqide xewer bermigen bolsimu, emma ju yungkangning a'ile ezaliri, tughqanliri, dostliri we shériklirining tutqun qilinip tekshürülüwatqanliqi heqqide xewerler tarqalghan idi.

Xewerlerdin melum bolushiche, bultur 9-aydin buyan xitay merkizi hökümiti mexsus ju yungkangning chiriklik délosini tekshürüsh guruppisi qurghan. Undin bashqa bultur 12-ayning béshida teywen we xongkong metbu'atlirida ju yungkang we uning ayalining tutqun qilin'ghanliqi heqqidiki xewer tarqalghan. Emma xitayning bulturdin buyanqi hökümet xewerliride ju yungkangning néfit sahesidiki chiriklik délosini éniqlashqa maslishiwatqanliqi heqqide qisqa xewer bérilgendin bashqa, ju yungkang délosi heqqide bügün'ge qeder éniq melumat bérilmidi.

Roytérs agéntliqining 30-marttiki xewiride déyilishiche, tekshürüsh netijiside, ju yungkang we uning yéqinlirining xitay hem chet'el bankilirigha yatquzghan pullirining sani xitay tarixida ashkarilan'ghan chiriklik déloliri ichide eng köp ikenliki ashkarilan'ghan. Melum bolushiche, ju yungkangning 300 orun'gha jaylashqan bir milyard 700 milyon yüen qimmitidiki öy mülki, 60 dane aptomobili shuningdek zor miqdardiki altun, kümüsh we junggo hem chet'el neq pulliri ashkarilinip, musadire qilin'ghan. Bügün'ge qeder ju yungkang délosigha chétilip tutqun qilin'ghanlarning sani 300 din ashqan bolup, hazirghiche ju yungkangning a'ile tawabi'atliri, uruq-tughqanliri, yéqinliridin 300 din artuq kishi ju yungkang délosigha chétilip tekshürülgen we ularning mal-mülükliri tonglitilghan.