Parixorluqqa zerbe bérish herikiti xelq'ara metbu'atlarda munazire qozghidi

Shi jinping textke chiqqandin buyan qozghighan“Parixorluqqa zerbe bérish” dolqunida hazirghiche 30 din artuq ölke derijilik emeldarlar wezipisidin élip tashlan'ghanliqi élan qilindi.

Bolupmu ötken hepte xitay hökümiti yene chet'ellerge qachqan parixor emeldarlarni xitaygha qayturup kélip jazalaydighanliqini élan qilghandin kéyin, gherb metbu'atlirida shi jinping hökümiti bashlighan bu heriket heqqide her xil inkaslar köpeydi.

En'gliyede chiqidighan “Pul-mu'amile géziti”ning 24-iyul peyshenbe künidiki sanida xitayda dawamlishiwatqan parixorluqqa zerbe bérish herikiti heqqide mulahize maqalisi élan qilinip, shi jinping qozghighan bu heriketning meghlubiyet bilen ayaghlishidighanliqi otturigha qoyuldi.

“Pul mu'amile géziti” muxbiri dawid pilin teripidin yézilghan “Xitayning yolwasnimu, chiwinnimu yoqitish herikiti meghlubiyet bilen ayaghlishidu” namliq maqalide, gerche shi jinping hökümiti bashlighan parixorluqqa zerbe bérish herikitide, xitayda meyli yuqiri derijilik emeldar bolsun yaki nahiye derijilik ‏- tu'en derijilik emeldarlar bolsun, eger ularning parixorluq qilmishliri ashkarilan'ghan bolsila, ularning hemmisining jazagha tartilidighanliqi teshwiq qiliniwatqan bolsimu, emma xitay hökümitining özi emeldarlirining parixorluq, chiriklik qilmishigha yol échip béridighan hakimiyet bolghini üchün, shi jinping bashlighan bu heriketning axirqi oti nöwette wezipide turuwatqan xitay emeldarlirigha hetta shi jinping guruhidikilerning özigimu tutishidighanliqi tilgha élinip, shi jinpingning bir mezgildin kéyin bu heriketni toxtitishqa mejbur bolidighanliqi yaki parixorluqqa zerbe bérish herikitide shi jinping hökümitining halaketke yüzlinidighanliqi ilgiri sürüldi.

Bügün yene en'gliyede chiqidighan“Taymis géziti”, “Firansiye agéntliqi”, “Gérmaniye awazi” qatarliqlarda élan qilin'ghan xewer analizliridimu “Parixorluqqa zerbe bérish herikiti” ning barghanche kéngiyiwatqanliqi tilgha élinip, bu heriketning axirqi hésabta shi jinping hökümitide éghir dawalghush peyda qilidighanliqi tekitlendi.

“Taymis géziti” diki xewer analizida, xitayda ötken hepte bashlan'ghan herbiy manéwirlar sewebidin 15-awghustqiche shangxey qatarliq sheherlerdiki 12 ayrodromdiki töttin bir qisim ayropilanning uchushtin toxtaydighanliqi heqqidiki xewer tilgha élinip, bu ayropilanlarning uchushtin toxtishi qandaqtur “Herbiy manéwir sewebidin emes, belki chet'elge qéchishqa urun'ghan bir qisim emeldarlarni xitay chégrasi ichide tutup qélish üchün qollan'ghan tedbir” déyildi.

Firansiye agéntliqining xewer analizida xitayda hazirghiche 30 din artuq ölke derijilik emeldarning wezipisidin élip tashlinip tekshürülüwatqanliqi, xitay hökümiti ötken hepte élan qilghan “Yéqinqi yillarda chet'elge qachqan parixor emeldarlarni 2014-yil bir yil ichide xitaygha élip kélip jazalaydighan”liqi heqqidiki élanlar tilgha élinip, shi jinping hökümiti élip bériwatqan “Parixorluqqa zerbe bérish” herikitining emeliyette xitaydiki shi jinping guruhi bilen jyang zémin guruhidikilerning hoquq talishish kürishi ikenliki, shi jinpingning “Parixorluqqa zerbe bérish” namida öz küchini mustehkemleshke urunuwatqanliqi körsitildi.

Chet'ellerdiki siyasiy analizchilardin xitay weziyiti we xitay hökümitining Uyghur siyasitini yéqindin közitip kéliwatqan, amérikidiki élshat ependi xelq'ara metbu'atlarda élan qilin'ghan xitaydiki parixorluqqa zerbe bérish herikiti heqqidiki analizlarning xitayning nöwettiki weziyitige asasen chiqirilghan eng toghra analiz ikenlikini bildürüp, shi jinping hökümiti bashlighan“Parixorluqqa zerbe bérish” herikitining axirqi hésabta meghlubiyet bilen ayaghlishidighanliqini tekitlidi.

Élshat ependi sözide xitaydiki parixorluqqa zerbe bérish herikitining yétekchisi xitay re'isi shi jinpingning uruq-tughqanliri hem ilgiriki dölet rehberliridin jyang zémin, xu jintaw, déng shyawping hetta eng pak emeldar dep teriplinidighan sabiq bash ministir wén jyabaw qatarliqlarningmu biwasite yaki wasitilik halda özining hoquq jehettiki qulay pursetlerdin paydilinip, xitaydiki parixorluq bilen béyighanliqini eskertip, shi jinping hazir élip bériwatqan “Parixorluqqa zerbe bérish” namidiki bu heriketning, shi jinping qarshi guruhtikilerni yoqitip, öz hakimiyitini mustehkemligendin kéyin toxtap qalidighanliqini bildürdi.

Élshat ependi yene en'gliye taymis gézitide otturigha qoyulghan “Eger shi jinping parixorluqqa zerbe bérish herikitini kéngeytiwetse, axirqi hésabta bu otning shi jinpingning özige tutishidu” dégen qarashqa qoshulidighanliqini bildürüp, shi jinping élip bériwatqan “Parixorluqqa zerbe bérish” herikitide atalmish “Chong yolwaslar”gha zerbe herikiti eger rastla shi jinping dégendek “Pak bolmighan barliq emeldarlarni bir terep qilish” nishani boyiche élip bérilsa, u halda xitay kompartiyiside hemme emeldarlarning jazalinishi kéreklikini, eng éghir jazalinidighanlarningmu dölet hakimiyitining eng üstidiki emeldarlar bolushi kéreklikini, ene shundaq bolghini üchün, bu qétimqi parixorluqqa zerbe bérish herikitining xitay teshwiq qilghandikidek xitay kompartiyiside pakliqni eslige keltürüsh nishanigha yételmeydighanliqini bildürdi.

Élshat ependi yene, shi jinping élip bériwatqan “Parixorluqqa zerbe bérish” herikitining melum mezgilgiche xitay puqralirining xitay kompartiye hökümitige bolghan naraziliqini bésishigha yardem bérish rolinimu oynishi mumkinlikini eskertip, shi jinping tekitlewatqan“Parixorluqqa zerbe bérish” herikitini qollawatqan xitay puqralirining xitayda esirler boyi dawamlishiwatqan “Qulluq idiyisi”ning zeherlishige uchrighanliqi üchün, shi jinping we kommunist hökümetke yenila ümid baghlawatqan nadan puqralar ikenlikini, emma axirqi hésabta pütkül xitay puqralirining yenila shi jinping hökümitining adil dölet sorishigha bolghan ümidining üzül-késil berbat bolidighanliqini,ene shu chaghda xitay kommunist hökümitining halaketke yüzlinidighanliqini tekitlidi.