Mutexessisler: 2013-yili xitay üchün xushalliq yili bolmaydu
2013.01.28

Uning maqalisining asasi mezmunidin qarighanda 2013-yili xitay üchün taza xushallinarliq bir yil bolmaydiken. Makkénsey ependining 10 türlük mulahizisi chat'ellerde yashawatqan xitay ziyaliyliri arisida zor ghulghula qozghighan bolup, köpligen xitay ziyaliyliri yéngi tangliqlar téléwiziyiside bu maqale heqqide öz köz qarashlirini bayan qilip 2013-yili xitayda yüz bérish éhtimalliqi bolghan emeliy mesililer heqqide makkénsey ependining mulahizisini testiqlighan.
2013-Yili xitaydiki qarshiliq we naraziliq heriketliri yuqiri basquchqa kötürülidu
Makkénsey ependining qarishiche, 2013-yili xitayda qarshiliq körsitish xaraktéridiki naraziliq heriketliri téximu ewj alghan bir yil bolidiken. U maqaliside, xitaydiki qarshiliq körsitish heriketliri yillardikige sélishturghanda téximu köp we téximu muweppeqiyet qazan'ghan bolidu. Bu xil qarshiliq körsitish heriketliri barghanche xelqning qollishigha érishiwatqan bolup, buninggha axbarat wasitilirining maslishishini qoshqanda, xitay xelqi hazir téximu yuqiri awazda qarshiliq körsitishni arzu qilidighan bolup qaldi dep yazidu.
Xitay iqtisadshunas jyen tyenlun ependi, yéngi tangliqlar téléwiziyisining ziyaritini qobul qilip, xitaydiki qarshiliq körsitish heriketliri heqqide mulahize yürgüzüp mundaq deydu:
-Xitaydiki 10 yilliq emeliyetke qaraydighan bolsaq, qarshiliq körsitish heriketlirining künséri éship bériwatqanliqini körüwalalaymiz. Xitaydiki bu xil qarshiliq körsitish heriketliri, kishilik heq- hoquqlirini telep qilish, diniy étiqad erkinliki we iqtisadi mesililerni öz ichige éliwatidu. Hazir xitayda bay, kembeghellik perqi shundaqla türlük ijtima'iy ziddiyetler kündin-kün'ge éshiwatidu. Xitaydiki iqtisadi mesililerge kelsek, xitayda kirim teqsimati barawer emes. Kishilerning kirim barawersizliki jehettiki naraziliqimu buninggha egiship ashmaqta.
Jyen tyenlun ependi yene mundaq deydu:
-Köp yillardin buyan xitaydiki nurghunlighan puqralarning emeliy kirimi bilen iqtisadi tereqqiyat maslashmay keldi. Jem'iyetning ish heqqi teqsimati adil emes, qarshiliq we naraziliq heriketlirining köpiyishi muqerrer, yéqinda jenubiy junggo rayonlirida yüz bergen xitay ishchilirining naraziliq namayishi, xitay puqralirining öz kishilik heq-hoquqlirini qoghdash éngining ulghayghanliqining belgisi.
2013-Yili xitaydiki üch derijilik sheherler weyran bolidu
Makkénsey ependining wall strét zhurnili gézitide élan qilghan 2013-yilidiki xitay weziyiti heqqidiki 10 türlük mulahizisining yene biri, yerlik hökümetlerning iqtisadi emeliy küchi heqqide bolup, uning qarishiche, 2013-yili xitaydiki üch derijilik sheherler iqtisadi jehettin weyran bolidiken.
Yéngi tangliqlar téléwiziyisining xitay axbarat wasitilirining xewerliridin neqil keltürüp bergen xewerlirige asaslan'ghanda, yéqinda xitayda axirlashqan xitay merkizi hökümet xizmet yighinida, yerlik hökümetlerning merkezdin jem'iy 4 milyard som qutquzush yardem puli sorighanliqi melum. Eger xitay merkizi hökümiti yerlik hökümetlerge bu yardem pulini bermise 90% yerlik hökümet iqtisadi jehettin weyran bolush girdabigha bérip qalidiken.
Yéngi tangliqlar téléwiziyisining ziyaritini qobul qilip, xitaydiki qarighularche meblegh sélish mesililiri heqqide toxtalghan iqtisadshunas jyen tyenlun ependi yene mundaq deydu:
-Xitay hökümiti yenila nöwettikidek qarighularche meblegh sélip iqtisadni yükseldürimiz dep oylap, meblegh sélish süpitini yuqiri kötürmise, muhitni bulghap ékologiyilik tengpungluqni éghir ziyan'gha uchratqandin bashqa, döletning iqtisadi tereqqiyati we xelqning yashash shertlirinimu éghir buzghunchiliqqa uchritidu.
2013-Yili xitayda choshqa göshi we toxu göshi qatarliq asasi yémekliklerning bahasi bir hesse örleydu
Makkénsey ependining wall strét zhurnili gézitide élan qilghan 2013- yilidiki xitay weziyiti heqqidiki 10 türlük mulahizisining yene biri, xitay bankilirining qalaymiqan qerz pul tarqitishi netijiside, bankilarda qizil reqem körülidighanliqi we bu nuqtiliq halda gösh qatarliq xelq turmushida zörür bolghan asasliq yémeklikler bahasining bir hesse örlep kétidighanliqidin ibaret. U maqaliside keskin qilip xitayda 2013-yili choshqa göshi we toxu göshining bahasi bir hesse örleydu dep yazghan.
Iqtisadshunas chéng shawnung ependi yéngi tangliqlar téléwiziyisining ziyaritini qobul qilip mundaq deydu:
-Makkénsey ependi otturigha qoyghan mesililer hazirqi xitay jem'iyitidiki emeliy ré'alliq. Xitay hökümiti nöwette sheherleshtürüsh pilanini yolgha qoyup bu türge 60 milyard som meblegh saldi. Qandaq bolushidin qet'iynezer, bankilar bu tür üchün qerz pul bériwatidu we tarqitilghan qerz pulni waqtida qayturup kélelmeywatidu. Yéqin kélechekte xitay xelqi pul paxalliqi bilen yüzmu -yüz kélishi mumkin.
Bu programmining tepsilatini yuqiridiki ulinishtin anglighaysiler.