Xotendiki ot apitige uchrighan Uyghurlar éghir iqtisadiy ziyan'gha uchridi

Ixtiyariy muxbirimiz ruqiye
2013.04.17
Share on WhatsApp
Share on WhatsApp
xoten-ot-aile-saymanliri-bazirigha-3.JPG Xoten shehiri shimaliy béket yénidiki bir a'ile saymanliri baziri we etraptiki alte qewetlik bir a'ililikler binasining ot öchkendin kéyinki körünüshi. 2013-Yili 13-aprél.
RFA/Ruqiye

Melum bolushiche, xoten shehiridiki ot apitige uchrighan 42 öyning ottin mudapi'elinish sughurtisi yoq bolup, öyliri köyüp ketken Uyghurlarning iqtisadiy ziyini héchqandaq kapaletke ige bolalmasliqi mumkin iken.

Uyghur olturaq rayonidiki öyler 4 yil ilgiri xoten sheherlik changlung öy shirkiti teripidin sélin'ghan bolup, Uyghur tijaretchilerge sétip bérilgen. Gerche öy igiliri toluq tölem bilen köchüp kirgen bolsimu, emma téxiche yer xéti alalmighan. Changlung shirkiti her xil bahaniler bilen yer xéti bérishni keynige sozup kelgen, netijide yer xetsiz qalghan Uyghurlar öylirini ottin mudapi'elinish sughurtisigha qatnashturalmighan.

Changlung öy shirkiti Uyghur tijaretchilerge bina öylerni sélip bérishtin burun, nurghun chirayliq wedilerni bergen, emma öy sétiwalghuchilar pulni tölep öyge köchüp kirgende, binadiki bixeterlik esliheliriningmu intayin kemchil ikenlikini, karidorlargha héchqandaq ot öchürüsh esliheliri orunlashturulmighanliqini bayqighan. Öy igiliri changlung shirkitige ehwalni inkas qilghan bolsimu, changlung shirkiti jiddiy qarimighan. Öy igiliri Uyghurlar xitay hökümitige erz qilipmu aqturalmaydighanliqigha közi yetkechke erz qilishni toxtatqan.

Changlung shirkitining diréktori wang öylerning shirket teripidin sughurta qilinmighanliqini bildürdi, emma u yer xet bérilmigenliki heqqidiki mesilidin özini qachurup bu toghrida changlung shirkitide ishleydighan bir Uyghur mulazimetchisini ziyaret qilishimizni éytti. Ziyaritimizni qobul qilghan changlung shirkitining Uyghur xizmetchisi bolsa, ish béjirish jehettiki qiyinchiliqlar tüpeylidin özlirining amalsiz ikenlikini bildürdi.

Ot apitide éghir iqtisadiy ziyan'gha uchrighan Uyghurlar turar yéri yoq sergerdanlargha aylan'ghan bolup, xitay hökümet da'iriliri ulargha téxiche héchqandaq insaniy yardem qolini sunmidi.

Nöwette ot kétishning sewebliri we qanchilik iqtisadiy ziyan bolghanliqi heqqide xitay da'iriliri téxiche éniqlash basquchida ikenlikini bildürgen bolsimu, emma xoten sheherlik saqchi da'iriliridiki bezi perezler omumiy ziyanning 100 milyon som bolushi mumkinliki éhtimalliqini otturigha qoymaqta.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.