Tursun'ay ziyawudun: men xitaygha bérip méni solighan lagérni körsitip bérishke teyyar

Ötken yili amérika aldinqi nöwetlik hökümiti we bu nöwetlik baydén hökümiti xitayning Uyghurlargha yürgüzgen siyasitini “Irqiy qirghinchiliq” dep élan qilghanidi we amérika bu qararigha asasen “Irqiy qirghinchiliq” dawam qiliwatqan bir dölette, yeni xitayda kéler ayda ötküzülidighan béyjing qishliq olimpik musabiqisini diplomatik bayqut qilidighanliqini jakarlidi. Yéqinda baydén hökümiti yene “Uyghur mejburiy emgikining aldini ilish qanuni” ni imzalidi we shuningdek amérika hökümiti izchil dunyaning her qaysi jayliridiki hökümetlernimu özige oxshash tedbirlerni ilishqa chaqiriq qilip kelmekte idi.

12-Yanwar küni “Xitaygha qarshi parlaméntlar komitéti” yeni “Aypek” (IPAC) sherqi jenubiy asiyadiki bir qisim kishilik hoquq teshkilatliri bilen birlikte “‛Uyghur sot kollégiyesi‚ ning hökümi: xitayning irqiy qirghinchiliqi, insaniyetke qarshi jinayetliri we qiyin-qistaqlar” dégen témida tor yighini ötküzgenidi. Mezkur tor muhakime yighinigha “Uyghur sot kollégiyesi” ning bash sotchisi sir jéfféri nayis we uning sepdashliri, 21 dölettin 30 din artuq munazirileshküchi we 45 tin artuq yuqiri derijilik hökümet emeldarliri teklip bilen qatnashqanidi.

12-Yanwar künidin bashlap xitayning döletlik axbarat qanallirida amérikagha, Uyghur sot kollégiyesi we uning bash sotchisi sir jéfféri nayis ependige, dunya Uyghur qurultiyigha, awstraliye istratégiye we siyaset instituti (ASPI) we bashqa barliq xitayning jinayitini pash qilghan shexs hem organlargha hujum qilghan.

14-Yanwar küni xitay tashqi ishlar ministirliqining bayanatchisi wang wénbin muxbirlarni kütüwélish yighinda muxbirlarning amérika hökümiti imzalighan “Uyghur mejburiy emgikining aldini ilish qanuni”, “Uyghur sot kollégiyesi” ning xitayning Uyghurlargha yürgüzülüwatqan siyasitini “Irqiy qirghinchiliq” we “Insaniyetke qarshi jinayet” dep chiqarghan hökümi toghrisidiki so'allirigha jawab bergen. U burunqidekla amérikani “Bir qisim xitaygha qarshi teshkilatlar we shexsler bilen til biriktürüp xitaygha qarshi turuwatidu”, déyish arqiliq xelq'ara metbu'atlarda ashkarilan'ghan barliq ispatlarni yalghan'gha chiqirishqa urun'ghan.

Bu heqte amérikada turushluq xitay mesililiri tetqiqatchisi ilshat hesen ependi radiyomizning ziyaritini qobul qilip mundaq dédi: “Amérika qatarliq döletlerning xitaygha qarita yürgüzüwatqan siyasetliri xitayning ejellik yérige tegdi, shunga olturalmay terep-tereptin hujum qiliwatidu.”

Wang wénbin yene “Uyghur sot kollégiyesi” ni qanun bilen munasiwiti yoq, peqet asassiz halda xitaygha qarshi heriket bilen shughullinidu, dégen. Sir jéfféri nayis ependini bolsa amérika, en'gliye üchün xizmet qilidighan “En'gliye ishpiyoni” dep bohtan chaplighan.

Sir jéfféri nayis ependi 12-yanwar ötküzülgen “‛Uyghur sot kollégiyesi‚ ning hökümi: xitayning irqiy qirghinchiliqi, insaniyetke qarshi jinayetliri we qiyin-qistaqlargha” namliq tor yighinida “Uyghur sot kollégiyesi” we uning chiqarghan hökümi heqqide toxtilip mundaq dégenidi: “Biz elwette sot emes, bu yaxshi teripi. Bizning héchqandaq hoquqimiz yoq, lékin bizning küchlük yérimizmu del shu yerde. Bizning salahiyet körsitidighan kiyimlerge, belgilerge éhtiyajimiz yoq. Biz xelq, bu bizning salahiyitimizdiki eng yarqin belge. Biz xitay terepni ‛Uyghur sot kollégiyesi‚ ke qatnishishigha teklip qilduq. Ular qatnishishini ret qildi. Lékin ular neq meydanda bolmisimu, sot kollégiyemiz héchbir shekilde ularni nishan'gha almiduq. Biz toplighan delil-ispatlargha asasen höküm chiqarduq. Qolimizda bolmighan héchqandaq ispatqa tayanmiduq”.

Dunya Uyghur qurultiyi london ishxanisining mudiri rehime mehmut xanim “Uyghur sot kollégiyesi” qurulghandin tartip sot axirqi hökümni chiqarghuche bolghan ariliqta “Uyghur sot kollégiyesi” we bash sotchisi sir jéfféri nayis ependining xizmet pirinsipi bilen yéqindin tonushqan. U bu heqte radi'omizning ziyaritini qobul qilip mundaq dédi: “Men mezkur sot kollégiyesi sotchilirining nahayiti kesipchanlqigha shahit boldum. Sot kollégiyesi peqet we peqetla éniq delil-ispatlargha tayandi. Sotqa qatnashqan Uyghur guwahchilarghimu men terjimanliq qildim, ularning guwahliqining ishenchlik bolushigha nahayiti ehmiyet bérildi. Xitay milyon qétim inkar qilsimu, heqiqet hamini heqiqet”.

Wang wénbin yene muxbirlarni kütüwélish yighinida “Uyghur sot kollégiyesi” de we bashqa xelq'araliq metbu'atlargha xitayning Uyghurlargha yürgüzüwatqan irqi qirghinchiliqi we Uyghur mejburiy emgiki heqqidiki ispatlarni ashkarilighan tursun'ay ziyawudun, sayragül sawutbay qatarliq lagér shahitlirining resimni ékran'gha chiqirip turup, ularning lagérgha solan'ghanliqini, mejburiy choshqa göshi yégüzülgenlikini inkar qilghan, ularni yene “Yalghanchi” gha chiqirishqa urun'ghan.

Nöwette amérikada turuwatqan lagér shahiti tursun'ay ziyawudun xanim bu heqte ziyaritimizni qobul qilip mundaq dédi: “Xitayning bundaq yalghanchiliqi birinchi qétim emes. Méning lagérda yatqinim rast. Xitay bir qétim méni yalghan'gha chiqarsa men lagérda béshimdin kechürgenlirimni ikki qétim deymen. Xitay méni öltürüp bolghan, men emdi héchnémidin qorqmaymen. Eger méni lagérda yatqini yalghan, dése mana men xitaygha bérip yatqan lagérimni körsitip bérishke teyyar”.

Buni bésish arqiliq, pikringizni yézing

• Print
• Hembehr
• Ewetish

Barliq pikir - bayanlarni körüsh.

• Bügünki anglitish
• Ilgiriki anglitishlar