En'giliyediki bornémut uniwérsitétida “Uyghur irqiy qirghinchiliqini chüshinish we dunyaning pozitsiyesi” namliq léksiye bérilgen

3-Mart, dunya Uyghur qurultiyi ijra'iye komitétining re'isi roshen abbas bilen merkizi amérikadiki Uyghur tetqiqat institutining diréktori abdulhakim idrislar en'giliyediki bornémot uniwérsitéti (Bournemouth University)ning teklipige bina'en, “Uyghur irqiy qirghinchiliqini chüshinish, xitayning tetür teshwiqati we dunyaning pozitsiyesi” namliq mexsus léksiye bergen.

Roshen abbas bilen abdulhakim idrislar ayrim-ayrim halda oqughuchilargha “Uyghur irqiy qirghinchiliqi” we xitayning “Chégra halqighan basturushi” heqqide tepsiliy melumat bergen. Roshen abbas xanim sözide téxi nechche künning aldida taylandtin xitaygha ötküzüp bérilgen 40 neper Uyghurning mesilisinimu tilgha alghan. Buning xitayning chégra halqighan basturushining bir misali ikenlikini tekitlep ötken.

Bu léksiyege qatnashqan oqughuchilar, Uyghurlar düch kelgen bu irqiy qirghinchiliq we xitayning wehshiyane siyasitidin qattiq heyran qalghan. Abdulhakim idrisning bildürüshiche, oqughuchilar we bashqa léksiye anglighuchilar ulardin “Xitay hökümiti silerning awazinglarni boghushqa tirishqanche, silerning qarshiliqlar kücheydimu yaki ajizlashtimu?”, “Hazirqi amérika hökümiti Uyghurlarni qollamdu?”, “Silerning ehwalinglar bundin kéyin qandaq bolidu?” dégendek so'allarni sorashqan.

Abdulhakim idris bilen roshen abbas özliri teyyarlap kelgen Uyghur irqiy qirghinchiliqigha munasiwetlik doklatida, xitayning sherqiy türkistanda élip bériwatqan qirghinchiliq siyasetlirini delillep körsitidighan foto süret, widiyo, resmiy höjjet we bashqa matériyallarni neq meydanda körsetken. Léksiye axirida oqughuchilar, tetqiqatchilar, piroféssorlar ulardin nurghun so'allarni sorashqan hemde bundin kéyin bu qirghinchiliqini toxtitish üchün némilerni qilish kérekliki toghriliq söhbetleshken.

Bu qétimliq léksiyeni bornémot uniwérsitétining yer shari mesililiri piroféssori roman gérodimos ependi orunlashturghan. Léksiyege shu uniwérsitétning uchur-axbaratchiliq, uchur-alaqe we xelq'ara siyaset kesipliride oquwatqan toluq kurs, magistir we doktorluq unwani üchün oquwatqan oqughuchilar, yétekchi piroféssorlar we tetqiqatchilar qatnashqan. Léksiye anglighuchilar léksiye ariliqida abdulhakim idris we roshen abbaslar bilen ayrim parangliship, Uyghurlarning hazirqi ehwali toghriliq muhakimiler qilishqan.