Kanadaning “Irqiy qirghinchiliq” qararigha hemde b d t da otturigha qoyulghan Uyghurlar mesilisige nisbeten qarashlar
2021.02.24
23-Féwral künidin buyan gherb metbu'atlirida kanada parlaméntida 22-féwral qobul qilin'ghan Uyghurlargha munasiwetlik “Irqiy qirghinchiliq” qarari muhim téma süpitide orun almaqta. Shuning bilen birge, en'giliye bashliq gherb ellirining b d t kishilik hoquq kéngishining 46-nöwetlik yighinida otturigha qoyghan Uyghurlargha a'it pikirler diqqetni tartmaqta. D u q 22-féwral derhal axbarat élan qilip, kanada hökümitining qararini qarshi alidighanliqini bildürgen idi.
Muhajirettiki Uyghur siyasiy aktiplirining bu hadisilerge qarita qarashliri qandaq?
D u q re'isi dolqun eysa ependi bu heqte toxtalghanda, kanada parlaméntining Uyghurlargha yürgüzülüwatqan zulumni “Irqiy qirghinchiliq” dep étirap qilishining pütkül insaniyet üchün zor tarixiy bir weqe bolghanliqini tekitlidi. U sözide mezkur qararning sabiq amérika tashqiy ishlar ministéri mayik pompéyo “Irqiy qirghinchiliq” ni jakarlighandin kéyinki xelq'arada barliqqa kelgen yene bir ilgirilesh hésablinidighanliqini eskertti. Dolqun eysa ependi yene b d t kishilik hoquq kéngishining 46-nöwetlik yighinida bir qisim gherb démokratik döletlirining Uyghurlar mesilisini keskin teleppuzlarda otturigha qoyuwatqanliq mesilisige nisbetenmu köz qarashlirini ipade qilip ötti.
Türkiye hajitepe uniwérsitétining oqutquchisi, d u q ning mu'awin re'isi, istratégiye mutexessisi doktur erkin ekrem ependimu kanada parlaméntining bu qararigha yuqiri baha berdi. U sözide mezkur qararning bundin kéyin kanada hökümiti teripidin konkirét qandaq ijra qilinishining téximu muhim mesile ikenlikini tilgha aldi.
D u q ning mu'awin re'isi, Uyghur ziyaliysi perhat muhemmidi ependi bu heqte toxtalghanda, kanada parlaméntining Uyghurlargha a'it “Irqiy qirghinchiliq” qararining gherb metbu'atlirining qiziq témisigha aylan'ghanliqini izhar qildi. U sözide yene bu qararning nöwettiki b d t yighinlirighimu tesir körsitiwatqanliqini, kelgüside bashqa döletlergimu ülge bolush rolini oynaydighanliqini ilgiri sürdi.
Kanada parlaméntida mezkur qararning qobul qilinishi üchün zor ejirler serp qilghan kanadadiki Uyghur ziyalisi, d u q muhajirlar komitétining mes'uli memet toxti ependimu ziyaritimizni qobul qilip, “Irqiy qirghinchiliq” qararining qobul qilinish jeryani we uning ehmiyiti toghrisida öz qarashlirini sherhiyilep ötti.
Hazir ijtima'iy taratqularda Uyghur jama'itining kanadaning ushbu qararigha nisbeten alqish sadaliri we kanada parlaméntigha bolghan rehmet-teshekkür bayanliri hélimu dawam qilmaqta.