Kélechek partiyesi pütün türkiyede “Sherqiy türkistandiki zulumni toxtat” mawzuluq imza yighish pa'aliyiti bashlidi

Türkiye axbaratlirida amérika, kanada we gollandiye parlaméntliri xitayning Uyghurlargha élip bériwatqan bésim siyasitini “Irqiy qirghinchiliq” dep békitkenliki toghrisidiki xewerlerge orun bérilgendin kéyin, türkiye prézidénti rejep tayyip erdoghanning sükütte turushi türkiyediki öktichi partiyeler, ammiwi teshkilatlar we keng xelq ammisida naraziliq peyda qildi. Sabiq bash ministir exmet dawut'oghlu qurghan kélechek partiyesi pütün türkiyede xitay hökümitining Uyghurlargha élip bériwatqan qattiq qolluq siyasitige qarshi turush, shundaqla türkiye hökümitini Uyghurlargha ige chiqishqa chaqirish meqsitide pütün türkiyede “Sherqiy türkistandiki ‛zulumni toxtat‚ dep sözle” mawzuluq imza yighish pa'aliyiti bashlidi. 15-Mart küni bashlan'ghan pa'aliyet bir milyon imza yighilghiche dawamlishidighan bolup, imza yighish pa'aliyitining tunji imzasini sabiq bash ministir, kélechek partiyesining re'isi exmet dawut'oghlu qoyghan.

Biz bu heqte téximu tepsiliy melumat igilesh üchün kélechek partiyesi mu'awin re'isi abdullah bashchi ependi bilen téléfon söhbiti élip barduq. U, mezkur pa'aliyetning pütün türkiyede dawamlishiwatqanliqini bayan qilip mundaq dédi: “Imza yighish pa'aliyiti hazir pütün wilayet we nahiyelerde élip bériliwatidu. Bezi yerlerde wilayetlik hökümet ruxset bermeywatidu. Lékin hemme yerde imza yighish pa'aliyiti dawamlishiwatidu. Wilayetlik hökümet ruxset qilmighan jaylarda tor arqiliq imza yighiwatimiz. Bu pa'aliyet bashlan'ghili 15 kün boldi, yene 15 kün dawamlashturghandin kéyin yighilghan imzalarni türkiye parlaménti we bashqa munasiwetlik organlargha tapshurup bermekchimiz”.

Kélechek partiyesi mu'awin re'isi, sabiq parlamént ezasi abdullah bashchi ependi yighiwatqan imzaning bir milyon bolay dep qalghanliqini, buni türkiye parlaménti bilen hökümetke tapshurup béridighanliqini bayan qildi. U, imza yighish pa'aliyitini élip bérishtiki meqsiti heqqide toxtilip mundaq dédi: “Bu pa'aliyetni élip bérishtiki meqsitimiz xitayning sherqiy türkistanliqlargha élip bériwatqan zulumini xelqqe anglitish, yighilghan imzani türkiye parlaménti bilen hökümetke tapshurup bérish arqiliq ulargha türk xelqining xitay zulumigha bolghan naraziliqini bildürüp qoymaqchimiz. Bu arqiliq xitayning sherqiy türkistanda élip bériwatqan zulum siyasitige hökümetning diqqet-étibarini tartmaqchi. Chünki xitay hökümiti hazir sherqiy türkistanda élip bériwatqan irqiy qirghinchiliqqa qarita nurghun döletler naraziliq bildürüwatidu. Emma türkiye hökümiti téxigiche sükütte turuwatidu. Türk dunyasi we türk birlikini terghib qiliwatqan türkiye hökümitining shériki milletchi heriket partiyesi re'isi dewlet baghcheli ependimu, musulmanliqni tekitlewatqan türkiye prézidénti rejep tayyip erdoghanmu sükütte turuwatidu. Bizning meqsitimiz ularning bu sükütini buzushtin ibaret”.

Melum bolghinidek 25-mart küni xitay tashqi ishlar ministiri wang yi bashchiliqidiki hey'et bilen türkiye tashqi ishlar ministiri mewlut chawush'oghlu bashchiliqidiki hey'et élip barghan uchrishishta, türkiye bilen xitay otturisidiki tijariy munasiwet, rayon xaraktérlik we xelq'ara mesililer, xitaydin sétiwalghan 50 milyon waksinining qalghan qismining türkiyege qachan élip kélinidighanliqi qatarliqlar toghrisida muzakire élip bérilidighanliqi xewer qilindi. Bulardin sirt türkiye tashqi ishlar ministiri mewlüt chawush'oghlu Uyghur mesilige köngül bölüwatqanliqini dégen bolsimu, türkiye prézidénti rejep tayip erdoghanning wang yi bilen qolini urup körüshüshi türkiyediki her qaysi öktichi partiye we ammiwi teshkilat mes'ullirini bi'aram qildi. Kélechek partiyesi mu'awin re'isi abdullah bashchi ependi bu heqtiki köz qarishini bayan qilip mundaq dédi: “Partiyemizning re'isi exmet dawut'oghlu her hepte izchil halda sherqiy türkistan mesilisini kün tertipke élip kéliwatidu. Prézidéntimiz rejep tayip erdoghanning xitay tashqi ishlar ministiri wang yi bilen qolini urup körüshüshi könglimizni bekla yérim qildi. Biz héch bolmisa rejep tayip erdoghanning wang yidin Uyghurlar toghrisida so'al sorishini, Uyghur mesilisini qandaq hel qilidighanliqini sorishini arzu qilattuq. Bunimu qilmidi, yaxshi kütüp yolgha sélip qoydi”.

Ziyaritimizni qobul qilghan istanbuldiki sherqiy türkistan kishilik hoquqi teshkilati bash katipi nuriddin izbasar ependi kélechek partiyesining Uyghurlarni qollash üchün pütün türkiyede élip bériwatqan imza yighish pa'aliyitining zor ehmiyetke ige ikenlikini, türk xelqige Uyghurlarning hazirqi éghir weziyitini anglatqandin sirt, türkiye hökümitige bésim peyda qilidighanliqini bayan qildi.

Kélechek partiyesi 2019-yili 12-ayda qurulghan bolup, qurulghan kündin tartip izchil halda Uyghur mesilisini küntertipke élip kelmekte. Mezkur partiyening re'isi sabiq bash ministir exmet dawut'oghlu we ayali sahra xanim 4-mart küni “Sherqiy türkistanda ayal bolush” témisida doklat bérish yighini uyushturup, yighinda Uyghur xanim-qizlirining hazirqi tragédiyesi otturigha qoyulghanidi. Kélechek partiyesining konya wilayitidiki yachéykisi bu yil 13-yanwar küni wilayet boyiche imza yighish pa'aliyiti ötküzüp, 15-féwral küni 15 ming imzani türkiye parlaménti bilen her qaysi siyasiy partiyelerge tapshurup bergenidi.